Evangelie op de derde zondag in de veertigdagentijd (Johannes 4, 5-42)
Zo kwam Hij bij de Samaritaanse stad Sichar, dicht bij het stuk grond dat Jakob aan zijn zoon Jozef gegeven had, waar de Jakobsbron is. Jezus was vermoeid van de reis en ging bij de bron zitten; het was rond het middaguur. Toen kwam er een Samaritaanse vrouw water putten. Jezus zei tegen haar: ‘Geef Mij wat te drinken.’ Zijn leerlingen waren namelijk naar de stad gegaan om eten te kopen. De vrouw antwoordde: ‘Hoe kunt U, als Jood, mij om drinken vragen? Ik ben immers een Samaritaanse!’ (Joden gaan namelijk niet met Samaritanen om.) Jezus zei tegen haar: ‘Als u wist wat God wil geven, en wie het is die u om water vraagt, zou u Hém erom vragen en dan zou Hij u levend water geven.’ ‘Maar heer,’ zei de vrouw, ‘U hebt geen emmer, en de put is diep – waar wilt U dan levend water vandaan halen? U kunt toch niet meer dan Jakob, onze voorvader? Hij heeft ons die put gegeven en er zelf nog uit gedronken, en ook zijn zonen en zijn vee.’ Jezus antwoordde: ‘Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen, maar wie het water drinkt dat Ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat Ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft.’ ‘Geef mij dat water, heer,’ zei de vrouw, ‘dan zal ik geen dorst meer hebben en hoef ik ook niet meer hierheen te komen om water te putten.’ Toen zei Jezus tegen haar: ‘Ga uw man eens roepen en kom dan weer terug.’ ‘Ik heb geen man,’ zei de vrouw. ‘U hebt gelijk als u zegt dat u geen man hebt,’ zei Jezus, ‘u hebt vijf mannen gehad, en degene die u nu hebt is uw man niet. Wat u zegt is waar.’ Daarop zei de vrouw: ‘Ik begrijp dat U een profeet bent, heer. Onze voorouders vereerden God op deze berg, en bij u zegt men dat in Jeruzalem de plek is waar God vereerd moet worden.’ ‘Geloof Me,’ zei Jezus, ‘er komt een tijd dat jullie noch op deze berg, noch in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden. Jullie vereren wat je niet kent, wij vereren wat we kennen; de redding komt immers van de Joden. Maar er komt een tijd, en die tijd is nu gekomen, dat wie de Vader echt aanbidt, Hem aanbidt vervuld van Geest en waarheid. De Vader zoekt mensen die Hem zo aanbidden, want God is Geest, dus wie Hem aanbidt, moet dat doen vervuld van Geest en waarheid.’ De vrouw zei: ‘Ik weet wel dat de Messias zal komen,’ (dat betekent ‘gezalfde’) ‘wanneer hij komt zal hij ons alles vertellen.’ Jezus zei tegen haar: ‘Ik ben het, degene die met u spreekt.’ Op dat moment kwamen zijn leerlingen terug, en ze verbaasden zich erover dat Hij met een vrouw in gesprek was. Toch vroeg niemand: ‘Waar bent U op uit?’ of: ‘Waarom spreekt U met haar?’ De vrouw liet haar kruik staan, ging terug naar de stad en zei tegen de mensen daar: ‘Kom mee, er is iemand die alles van mij weet. Zou dat niet de Messias zijn?’ Toen gingen de mensen de stad uit, naar Hem toe. Intussen zeiden de leerlingen tegen Jezus: ‘Rabbi, U moet iets eten.’ Maar Hij zei: ‘Ik heb voedsel dat jullie niet kennen.’ ‘Zou iemand Hem iets te eten gebracht hebben?’ zeiden ze tegen elkaar. Maar Jezus zei: ‘Mijn voedsel is: de wil doen van Hem die Mij gezonden heeft en zijn werk voltooien. Zeggen jullie niet: “Nog vier maanden en dan komt de oogst”? Ik zeg jullie dit: kijk om je heen, dan zie je dat de velden rijp zijn voor de oogst! Nu al krijgt de maaier zijn loon en verzamelt hij vruchten voor het eeuwige leven, zodat de zaaier en de maaier tegelijk feest kunnen vieren. Hier is het gezegde van toepassing: De een zaait, de ander maait. Ik stuur jullie eropuit om een oogst binnen te halen waarvoor je geen moeite hebt hoeven doen; dat hebben anderen gedaan en jullie maken hun werk af.’ In die stad kwamen veel Samaritanen tot geloof in Hem door het getuigenis van de vrouw: ‘Hij weet alles van mij.’ Ze gingen naar Hem toe en vroegen Hem bij hen te blijven. Toen bleef Hij nog twee dagen. Nog veel meer mensen kwamen tot geloof door wat Hij zei; ze zeiden tegen de vrouw: ‘Wij geloven nu niet meer om wat jij gezegd hebt, maar we hebben Hem zelf gehoord en we weten dat Hij werkelijk de redder van de wereld is.’
Achtergrond bij het Evangelie
Jezus’ tocht door Samaria is verbonden met zijn zending om zich te openbaren en zijn evangelie te verkondigen aan alle volken, eerst de Joden, nu de Samaritanen, en tenslotte de Grieken (de heidenen). Joden hielden Samaritanen als een verfoeilijk, door de duivel bezeten volk. In dit verhaal doorbreekt Jezus een aantal tradities en taboes.
- Jezus praat met een Samaritaanse, hoewel het voor joden verboden was met hen te praten.
- Jezus vraagt de vrouw water en krijgt daarbij een kruik die door haar was aangeraakt, hoewel dat alles wat Samaritanen aanreiken voor de joden onrein was.
- Jezus vraagt iets aan en vrouw, hoewel het ongehoord is dat een man een vrouw aanspreekt in het openbaar, zonder dat er anderen bij zijn.
Hiermee toont Jezus aan dat zijn boodschap niet gebonden is aan wetten en gewoonten, die niet ten dienste staan van de mens.
Betekenis van het ‘levend water’: zoals we water nodig hebben om te leven, zo hebben we Jezus nodig als we echt willen leven. Water is een oersymbool, een natuurelement, waar alle leven afhankelijk van is. In elke cultuur of religie heeft water een veelzijdige betekenis. Het is nooit alleen maar iets om te gebruiken. Het kan symbool zijn van leven, van reiniging, bevrijding, maar ook van dood. Bijvoorbeeld: de oude mens moet doorheen het dodende water om eruit te kunnen verrijzen. Toen Jezus sprak over het levende water dat eens en voorgoed de dorst lest, had Hij het over de Geest van God die Hij zou geven. Wie door die Geest wordt aangestoken en erin ondergedompeld, wordt zelf een bron van levend water. Hij of zij kan de Geest aan anderen doorgeven. Zo worden mensen in staat om voor elkaar en voor vele anderen reinigend, lavend en verkwikkend te werken en elkaar tot echt leven te wekken.
Enkele opdrachten ter verdieping
Bezinning voor jezelf:
- Welke Bijbelse verhalen zijn voor jou ‘levend water’? Welke Bijbelse verhalen kunnen voor jou aanzetten of inspireren om ‘levend water’ voor anderen te worden?
- Waaruit put jij kracht, moed en steun? Wie/Wat is jouw bron?
- Wie zijn de Samaritanen vandaag, in onze samenleving?
- Hoe gaan wij vandaag om met wie niet in onze samenleving lijkt te passen? Wat doe jij?
- Waar dorst jij naar?
- Wat is het inspirerende en niet-dorstlessende water voor jou?
- Bid jij? Hoe?
- Getuig jij van jouw geloof? Hoe?
Bekijk het volgende filmpje. Waar of hoe kan jij een link leggen met het Bijbelverhaal ‘De Samaritaanse vrouw’?
