Wanneer je bij gezinnen op bezoek gaat moet je het dikwijls horen. Die verhalen over kommer en kwel met de partner, maar ook — en vooral — met de opgroeiende kinderen. Dat ze niet meewillen op school. Dat ze rondlummelen met foute vriendjes. Dat ze als gebiologeerd voor het scherm van hun laptop zitten. Enzovoort.
Daar heb je ze dan, die algemeen verspreide vrees over de teloorgang van het gezinsleven.
Maar het kan anders. Ze bestaan nog, de hechte gezinnen. Ik heb ze gezien, echt waar.
Niet overal en voortdurend maar toch alvast op een heel precieze tijd en plaats. Meer bepaald op Schiermonnikoog in de zomer van dit jaar. Ik weet het: Schiermonnikoog is een klein eiland in het uiterste noorden van Nederland. Wat daar te zien is, is niet noodzakelijk statistisch representatief voor de rest van West-Europa. Maar het laat vermoeden dat het elders, in goede omstandigheden, ook mogelijk is.
Geen afleiding
'Schier' is een eiland waarop geen auto’s toegelaten zijn. Bijgevolg kun je er de gezinnen van nabij bezig zien, want ze zijn niet weggestopt in rijdende blikken dozen. Bovendien kun je ze hier beter dan elders bezig zien, doordat op dit eiland de leden van het gezin niet kunnen weglopen naar muziekscholen, naar balletlessen, naar voetbaltrainingen.
De bezoekende gezinnen hebben weinig keuze: ze komen er om te fietsen.
Fietsen is hun belangrijkste, en haast hun enige vorm van tijdbesteding. Er staan dan ook honderden en honderden fietsen ter beschikking, en ook vele kilometers fietspaden, om dat mogelijk te maken.
En bijgevolg zie je de gezinnen voorbij komen, het ene na het andere. Om dat verschijnsel even vereenvoudigend te beschrijven: de vader vooraan om de richting te wijzen (of is het de moeder?), daarna de zoon van negen, de zus van zeven en de jongste van vijf. En ten slotte de moeder om te zorgen dat de jongste niet achterblijft. Dat peloton werkt gedisciplineerd samen, ook al moet de vader het tempo strak houden om te voorkomen dat de oudste een ontsnapping waagt.
Ze werken samen, ze bemoedigen elkaar en ze vinden dat heel prettig.
Ook wanneer de wind tegenzit en wanneer de hellingen op het pad over de duinen venijnig steil worden.
Ja, ik heb dit tafereel een beetje geïdealiseerd. De kinderen zijn niet altijd even lief en de ouders niet altijd even geduldig. Maar ik heb met mijn eigen ogen mogen zien dat het gebeurt.
Gezinsleven dat ontplooit
In de toekomst fietsen ze er nog, met hun kleinkinderen. En die gezinnen komen naar Schier opdat het zou kunnen gebeuren, opdat hun gezinsleven zich zou kunnen ontplooien, alvast gedurende één of twee weken. Vader en moeder weten natuurlijk dat dit zich niet eindeloos zal kunnen herhalen. Hun kinderen zullen ouder worden en zijzelf ook. Dan zal het uit zijn met de gezamenlijke fietstochtjes op de schelpenpaden dan dat verre eiland.
Maar de herinnering aan die dagen zal hen bijblijven, met nostalgie naar het verleden en allicht ook met hoop op de toekomst. Dan komen zij wellicht opnieuw naar Schiermonnikoog, met hun kleinkinderen tussen hen in en zijzelf op een elektrische fiets.
Een bijdrage van Guido Dierickx SJ. Hij is een Vlaamse jezuïet. Doceerde politicologie, sociologie en godsdienstsociologie aan de Universiteit Antwerpen. Hij is redacteur van Ignis Webmagazine.
Lees meer over geloof, samenleving en cultuur in Ignis, online tijdschrift over geloof en samenleving.
