Ontwikkelt een historicus een ander beeld van de kerkelijke werkelijkheid?
Mathijs Lamberigts • Een ander beeld durf ik niet te zeggen, wel een meer genuanceerd. Ik werkte op de geschiedenis van cisterciënzers in de Lage Landen. Wist je dat in de achttiende eeuw vele kloosters leeg stonden omdat er geen roepingen waren? De lagere geestelijkheid juichte de komst van de Franse Revolutie toe.
Napoleon had door dat de Kerk een reus op lemen voeten was.
Wat we vandaag beschouwen als de bloeitijd van het katholicisme is een fenomeen van de negentiende eeuw en dan nog vooral in Vlaanderen, niet in Wallonië. In de geschiedenis van het bisdom Hasselt ontdekte ik dat sommige diocesane congregaties hun laatste roepingen al vóór 1962 noteerden. Het klopt dus niet dat de terugval begon na het concilie.
Hoe kijkt u naar de toekomst van Kerk en geloof?
Mathijs Lamberigts • Enkele grote sociologen doorprikten de lange tijd gangbare secularisatietheorie die velen in Vlaanderen nog aankleven, namelijk dat religie langzaam verdampt. Religie is er nog wel degelijk, zo blijkt, maar ze veranderde van gedaante. Dat is een uitdaging van formaat voor de Kerk. Onze kerkleiders vissen nog te veel in de bekende vijvers en experimenteren te weinig.
Vorig jaar publiceerde ik een boek over achthonderd jaar dominicanen. Zij vestigden zich aanvankelijk bewust onder het zogenoemde klootjesvolk.
Vernieuwing en vooruitgang kunnen er pas komen als je niet vasthoudt aan het vertrouwde.
Religie is een wezenlijk onderdeel van de samenleving, niet het privédomein van instituties. Geloof is niet te reduceren tot statistieken van zondagspraktijk of roepingen. In een elitekerk geloof ik niet, maar ook de servicekerk heeft haar tijd gehad. De uitdaging vandaag blijft onverkort om die servicekerk om te bouwen tot een gemeenschap waarin velen verantwoordelijkheid nemen.
Hoe past uw faculteit in dat plaatje?
Mathijs Lamberigts • Theologie zit nog te veel vast in hokjes, alsof ethiek, exegese, systematische theologie en kerkgeschiedenis afgescheiden terreinen zijn. Terwijl interactie tussen disciplines juist een hulp kan zijn om de samenleving de grote verscheidenheid inzake godsdiensten te tonen.
Ook vind ik dat we nog meer moeten experimenteren, ook al win je daarmee geen eerste prijs in rechtgelovigheid.
Religie wetenschappelijk onderbouwen is prima, maar nog belangrijker is zoeken hoe je jongeren die amper iets weten over geloof en tegelijk verlangen naar innerlijkheid en spiritualiteit, kunt aanspreken.
Mathijs Lamberigts, 50 jaar bisdom Hasselt. Een jong bisdom met een lange geschiedenis
Halewijn, 22,50 euro, 224 blz., ISBN 978 90 8528 437 6
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.