Professor
Meteen na het behalen van zijn doctoraat begon ook de academische carrière van Platti, met benoemingen vanaf 1980 als docent Arabisch en later prof Christendom & Islam in Leuven, en vanaf 1990 ook met benoemingen aan het Institut Catholique de Paris en aan de universiteiten van Louvain-la-Neuve, Namen en Manilla. Maar de hoogleraar bleef niet in een ivoren academische toren: naast een indrukwekkende reeks wetenschappelijke publicaties over het filosofische en theologische erfgoed van Arabische christenen in de hoogtijd van de Arabische cultuur (Bagdad 750-1050), schreef hij lang voor Nine Eleven eenvoudige, maar genuanceerde analyses voor een lekenpubliek over de islam. Islam vreemd? in 1995; Islam, van nature een vijand? (2003) en Islamisme. Modern islamitisch radicalisme (2016): zijn pockets bij Averbode werden telkens in vele talen vertaald.
Toen het islamdebat na Nine Eleven volop losbarstte, schuwde Platti dan ook de televisiestudio’s niet en gaf hij lezingen overal te lande.
Vragensteller
Maar anders dan wijlen Urbain Vermeulen, de islamkundige van de beide universiteiten van Leuven en Gent die doorgaans op flamboyante wijze scherpe kritiek op dé islam uitte, was Emilio Platti een eeuwige zoeker, niet te beroerd om toe te geven dat de wereld van de islam en het Midden-Oosten te complex was om hem met boutades te vatten. Kunnen we de huidige wrevel of wrok van sommige moslims ten overstaan van het zogenaamde Westen begrijpen? Is er een fundamenteel probleem in de islamitische theologie dat aan de basis ligt van een schok der beschavingen? Platti zocht intussen actief naar hoopvolle geluiden. Zo was hij het die mij in januari 2016 wees op een baanbrekende Verklaring van Marrakesh, waarin driehonderd moslimgeleerden in januari 2016 uitdrukkelijk pleitten voor respect voor religieuze minderheden.
Dit was niet minder dan een veroordeling van het geweld van Islamitische Staat (IS), maar niemand in het Westen was bereid die tekst te bekijken.
Prior
Platti was in Caïro tijdens de beide Egyptische revoltes, in 2011 en in 2013. Wie op het Tahrirplein aanwezig was van januari 2011 tot augustus 2013, schreef hij meteen daarna al, zal gemerkt hebben dat daar drie legitimaties samenkwamen: de liberale democratische natiestaat, waar de jongeren sinds 2011 voor pleitten; de politieke islam, met de moslimbroeders en de salafi’s als drijvende krachten; en een autocratische politiestaat – die van het oude regime van Hosni Moebarak – die slechts kan overleven via een Egyptisch nationalisme met militaire allures. Intussen is duidelijk dat de huidige Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi voor dat laatste model gekozen heeft. Vandaar dat Platti op de vele christelijk-islamitische fora waar hij actief was vaak ervoor pleitte om niet zo wild enthousiast met al-Sisi mee te stappen als de Egyptisch-orthodoxe kerkleiding doorgaans doet.
Het siert Emilio Platti dat hij vorig jaar, ondanks zijn leeftijd, nog aanvaardde om prior te worden van zijn gemeenschap in Leuven.