Het Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB) schaart zich achter de vele huldebetuigingen bij het overlijden van kardinaal Godfried Danneels op 14 maart 2019. Ook al was het de laatste tijd erg stil geworden rondom hem, toch kwam zijn dood nog als een verrassing, schrijven voorzitter Christa Damen en ondervoorzitter Hans Demoen in een hulde aan de kardinaal waarvan hierna de integrale tekst volgt.
Kardinaal Danneels stond dertig jaar aan het hoofd van de Belgische kerk, een periode waarin Kerk en samenleving grondig zijn veranderd, en hij evolueerde mee. Hij kwam nog uit de tijd dat een bisschop op handen werd gedragen in de maatschappij, maar zag al snel de tijd veranderen naar een omgeving waar je dat respect vooral diende te verdienen, ook als kerkvorst. Maar hij heeft zich daar met de tijd wonderwel aan aangepast.
Gave van het woord en humor
Hij leerde de skills van de goede communicatie: altijd rad van tong wist hij menig journalist te verschalken als hem een lastige vraag werd gesteld. Hij deed dat bovendien met de nodige humor, maar nooit met spot.
De kardinaal had de gave van het woord, zowel geschreven als gesproken.
Enkele voorbeelden zijn de brochures rond Kerstmis en Pasen die hij vulde met mooie en diepzinnige gedachten, zijn parels van homilieën, waarin hij de kern van de Bijbelboodschap wist te vertalen naar deze tijd, vaak met beelden die het ons makkelijker maakten om het te verstaan. De kardinaal vond daartoe vaak inspiratie in de kunst, hij hield van literatuur, muziek, beeldende kunst … het waren werelden waarin hij zich thuis voelde. Velen bezochten de tentoonstelling met de kunst die Danneels zelf aankocht in zijn periode als aartsbisschop.
Man van gebed en liturgie
Kardinaal Danneels was de inspirator van grote kerkmomenten in ons land, zoals de Vlaamse Kerkdagen in Antwerpen en in Ieper, en later Brussel-Allerheiligen 2006 of de Taizé-Ontmoeting in 2008. Bovenal was hij een man van gebed, een man van de mooie en verzorgde liturgie, geen viering van spektakel, maar een diepe innerlijke en spirituele band met God. Hij was als bisschop tamelijk toegankelijk voor het volk, in de eerste plaats voor de mensen van zijn aartsbisdom.
Geheel in de lijn van paus Franciscus benaderde hij een menselijk probleem eerst altijd vanuit de pastoraal en de barmhartigheid, en niet vanuit de kille kerkelijke regel of leer.
Pijn
Zijn afscheid als bisschop werd getekend met pijn. Vooral de schandalen bleven tot het einde aan hem knagen, daarbij de vraag stellend of hem echt schuld trof zoals de publieke opinie hem had verweten.
Dank
Het IPB is Kardinaal Danneels veel dank verschuldigd. Hij respecteerde het IPB enorm en heeft altijd geloofd in de kracht van het overleg met de leken in de Vlaamse kerk. Hij woonde trouw alle forumvergaderingen bij, en dat in een tijd waarin de controverse en de discussie warm op tafel lagen. Toen de structuren van het IPB veranderden en het Bureau het sturende orgaan werd, kwam hij trouw maandelijks naar de bureauvergaderingen in Antwerpen. Hij zorgde er in zijn tijd ook voor dat het Bureau een tweejaarlijks overleg kreeg van de Vlaamse bisschoppen.
Wij zijn dankbaar om zo’n groot bisschop en herder in de Belgische kerk.