Het VN-klimaatrapport dat begin deze maand verscheen, betekent niet minder dan code rood voor de gehele mensheid. De jaarlijkse scheppingsperiode die christenen wereldwijd uitnodigt tot zorg voor de schepping, houdt dan ook meer dan ooit een dringend appel in. Tertio nr. 1.124 van 25/8/’21 laat enkele stemmen klinken die vanuit uiteenlopende contexten dezelfde boodschap brengen: we zijn onlosmakelijk verbonden met de aarde en met elkaar.
Wat in 1989 in de oosters-orthodoxe kerk begon als een gebedsdag voor de schepping is intussen uitgegroeid tot een wereldwijde, oecumenische viering van een scheppingsperiode die loopt van 1 september tot 4 oktober, de feestdag van Franciscus van Assisi. Het thema van dit jaar – “Een thuis voor iedereen? De oikos van God vernieuwen” – zet de schijnwerpers op de fundamentele onderlinge verbondenheid van alle schepselen. In België loopt tijdens de Scheppingsperiode de campagne “Met een 7-sprong naar integrale ecologie” van Ecokerk.
De nu 17-jarige Dara McAnulty debuteerde vorig jaar met “Dagboek van een natuurjongen”. Het is een van die boeken die om de juiste redenen bestsellers worden. “Ik heb het hart van een natuuronderzoeker, het hoofd van een aankomend wetenschapper en de botten van iemand die nu al moe is van de apathie tegenover de afbraak van de natuurlijke wereld”, schrijft de jonge auteur, die blijk geeft van een opmerkelijke liefde voor de natuur en van een grote kennis ervan. Zijn autisme speelt daarin een grote rol.
De Braziliaanse journalist Ailton Krenak komt al tientallen jaren op voor de rechten van inheemse gemeenschappen in het Amazonegebied. Als geen ander zien zij hoe de aarde bezwijkt onder ons collectieve gewicht. De mensheid moet – dringend – het antropocentrische perspectief loslaten, stelt Krenak in zijn essay “Ideeën om het einde van de wereld uit te stellen”.
Monniken leven doorgaans dicht bij de natuur. Voor Thomas Merton (1915-1968) was die nauwe verbondenheid een levensader. Kick Bras, specialist spiritualiteit en mystiek, toont in “Onuitsprekelijk paradijs. De groene spiritualiteit van Thomas Merton” hoe de natuurbeleving van de beroemde trappist gaandeweg uitmondde in een openlijke kritiek op de technologische uitbuiting van de schepping.
Peter Scott (Lincoln Institute Manchester) beweegt zich met zijn werk op het snijpunt tussen politieke en ecologische theologie. Wat is de theologische betekenis van het feit dat we “planetaire wezens” zijn? Wat als de context van het theologische denken zich uitstrekt tot de gehele planeet en zelfs de ruimte? Die vragen bevatten niet minder dan het programma van een nieuwe theologie en ethiek.
