Jennie Vanlerberghe staat Tertio (nr. 1.125 van 1/9/’21) te woord in het kantoortje van Moeders voor Vrede in de Lakenhallen van Ieper, de Vredesstad. Om de haverklap rinkelt de telefoon. Medewerkers van de door haar opgerichte Afghaanse tak van de organisatie kregen rechtstreekse doodsbedreigingen van de taliban. De evacuatie en het onthaal van de vrouwen is op het moment van het interview volop aan de gang.
Jennie Vanlerberghe is zichtbaar vermoeid. Al een week heeft ze omzeggens niet geslapen. “Toen bekend werd dat het Amerikaanse leger zich zou terugtrekken, verwachtten we wel veranderingen, maar het was ondenkbaar dat de taliban het land zouden heroveren. Hun aantal leek verwaarloosbaar. Dat die groep op een paar weken tijd het land volledig onder de voet zou lopen, had niemand zich kunnen voorstellen”, vertelt ze.
Moeders voor Vrede werkt met vrouwen in de strijd voor vrouwenrechten. Is dat een goede strategie in een sterk patriarchale samenleving? Krijg je zo ook de mannen mee in je verhaal?
“Ja, toch wel, maar je moet het juist aanpakken. Toen ik in 2002 voor het eerst naar Afghanistan ging, was ik zeer strijdvaardig. Ik maakte vrouwen in klare taal bewust van hun rechten. Ze gingen dan naar huis en zeiden aan hun man: ‘Ze hebben ons geleerd dat wij ook vrij zijn en niet geslagen mogen worden’. Het gevolg was dat ze niet meer naar het Vrouwenhuis mochten komen en dat we ze niet terugzagen (lacht). Ik heb me vervolgens verdiept in de cultuur van Afghanistan en in de islam, want ik ben er intussen van overtuigd dat je een land zeer goed moet kennen als je er iets wil verwezenlijken. Vanaf dan heb ik me anders opgesteld en het werk omzichtiger aangepakt. Dat maakte dat de mannen die eerst zeer kwaad waren dat wij daar kwamen met onze organisatie en weigerden hun vrouwen naar onze school te laten komen, stilaan zozeer bijdraaiden dat ze geld samenlegden voor een gloednieuw gebouw voor ons. We hebben daar nu een mooi pand, betaald door de mannen voor hun vrouwen, stel je voor. Na verloop van tijd waren het de mannen zelf die bij ons aandrongen om niet te vertrekken. Ze wilden dat we hun vrouwen zouden blijven helpen. Dus ja, ook de geesten van de mannen evolueren. Degenen die wij bereikten, waren wel geen taliban, maar goed, er verandert toch iets.”
“Ik ben zeer trots op wat onze medewerkers hebben bereikt. Zij zijn het die in de dorpen een kamer of huis gingen huren om daar les te geven en die dan bij de mannen langsgingen met het verzoek hun vrouwen en dochters naar de les te laten komen. Dat lukte. We hadden twaalf zulke klasjes. Het vraagt werkelijk heel veel moed om als vrouw zulke dingen te verwezenlijken in Afghanistan.”
“Sommigen reageren nu dat ons werk van de voorbije 20 jaar is tenietgedaan door de terugkeer van de taliban, maar dat is niet waar. Territorium innemen is gemakkelijker dan de harten en geesten van mensen veroveren. Wij hebben duizenden vrouwen en meisjes leren lezen en schrijven, Engelse les gegeven, met de computer leren werken… Die kennis en vaardigheden zijn door hen verworven, zelfs als ze er op dit moment niet mee naar buiten kunnen komen. Hun levens zijn fundamenteel veranderd en dat draai je niet zomaar terug. Ze worden niet ineens weer analfabeten. Wat we daar al die jaren hebben gedaan, is echt geen verloren werk.”
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
