Op franciscaanse pelgrimsestafette: de eerste etappe

Bij jullie vertrek in Leuven regende het pijpenstelen. Zuster water was goed present! Hoe was het voor jullie om vanuit eigen land te vertrekken en op weg te zijn?

Benny •  Vanuit Leuven vergezelden een twaalftal vroegere Assisi-tochtgenoten ons. In Vaalbeek bezochten we het graf van pater Jos Van Dooren, stichter en voorganger van de Assisitochten, voor een gebed en een groet. Vanaf Braine-le-Château volgden we gekende pelgrimswegen naar Compostela (via Brabantica en via Gallia Belgica) om uiteindelijk de Franse grens over te steken en langs de Via Scaldea richting Reims te trekken. Zelf moest ik vroeger naar huis, maar An liep door tot bij de zusters Clarissen in Cormontreuil, niet ver van Reims.

Het langzaam loslaten van je vertrouwde omgeving om langs onbekende wegen verder te gaan, deed me meer en meer één worden met de wereld om me heen. Het bracht rust. Mijn hoofd werd leger en er kwam ruimte vrij voor de mens en de natuur om je heen. Ik was niet meer bezig met dagelijkse beslommeringen en ging de dingen eenvoudiger zien. Beetje bij beetje kon ik het aantal kilometers dat we per dag ‘moesten’ afleggen loslaten. We zien wel wat de dag ons brengt en wie of wat er op ons pad komt.

An • “Is zuster regen reisgezel, denk dan aan de vluchtelingen en allen op zoek naar een menswaardig leven. En prijs de Heer die met jullie gaat in alle weer en wind,” gaf br. Daniël ons mee in zijn zegen. Door gebeden zoals het Zonnelied waarin het water als een nuttige, nederige, kostbare en kuise zuster wordt geprezen, maar ook door het verhaal van broeder Masseüs en Franciscus die door de regen lopen, kan je wat je meemaakt in een breder zingevend verband plaatsen.

Ik herinner me nog hoe we de tweede dag pal naast de drukke Brusselse Ring liepen. Tegen de stroom en het geraas van het verkeer in, stapten we in stilte achter mekaar. De vrede-en-alle-goeds-vlag was over mijn rugzak gedrapeerd, terwijl vanuit de andere richting een legerkonvooi kwam aangereden. Dat moment van contrast is me bijgebleven. Veel vaker waren er momenten van harmonie, schoonheid, eenheid, verwondering om zoveel moois en ongekends relatief dichtbij huis.

Hoe hebben jullie het samen onderweg ervaren? Bood het, net zoals bij Franciscus, veiligheid tegenover het 'onbeschutte' onderweg zijn? En voor jou An, hoe ging het stukje alleen?

Benny • Als je met twee op weg bent, heb je elkaar als klankbord. Je kan overleggen, leert omgaan met elkaars sterke en mindere sterke kanten en hebt deugddoende gesprekken met elkaar en met de mensen die je ontmoet. Vaak waren mensen nieuwsgierig naar het doel van onze reis. Dan konden we hen vertellen voor welke waarden we staan en waar we in geloven, zelfs aan een gelovige moslim.

An • We hebben samen gelachen, “gezeverd”, ernstige gesprekken gevoerd, gebeden, ervaringen gedeeld en erover gereflecteerd. Nu eens met een kwinkslag dan weer in volle ernst, konden we op een gemeenschappelijke franciscaanse verhalenschat en traditie terugvallen. Soms zei één van ons gewoon “Rivotorto”, “Jacoba de Settesoli”, “Franciscus en de sultan” of “de ware vreugde” en meer woorden hadden we dan niet nodig om elkaar te verstaan.

Het samen op weg zijn hielp me om vertrouwen te tanken voor het stuk alleen. Alleen onderweg was af en toe saaier zonder grap of gesprek, maar ook intenser. Zelf mijn weg zoeken met enkel een summiere beschrijving en een onduidelijk plan, bracht blijheid wanneer het beter lukte dan verwacht of als er iemand opdook aan wie ik de weg kon vragen juist als ik het nodig had. Eén keer vreesde ik de nacht alleen op straat te moeten doorbrengen. Soms haalde de overweldigende schoonheid van het landschap, een kerk, een monument, … me haast overhoop. De stilte bracht soms rust, soms leidde ze naar minder comfortabele thema’s. Liederen of tekstfragmenten die uit het niets kwamen aanwaaien, brachten vaak troost, relativeerden of appelleerden, en droegen me gaandeweg.

Het artikel gaat verder onder de foto.

Hoe hebben jullie de contacten met mensen onderweg ervaren?

Benny • Mensen bieden je een dak boven het hoofd, maar daar blijft het meestal niet bij. Je krijgt vertrouwen, ze geven meer dan je vraagt. Vanaf het eerste gesprek ontstaat er een band. In die zin was de tocht voor mij een genade, van ontvangen en dankbaar zijn voor wat je toegezegd wordt zonder dat je erom vroeg. We hadden alleen maar ons verhaal te bieden en ontvingen zoveel terug: onderdak, een warme kom soep, een douche, een bed, ...

Ik zou willen besluiten van een tekst die Jos Van Dooren schreef en die een steun en leidraad  was tijdens onze stapdagen: “Franciscus van Assisi leeft elders: daar waar je elkaar als zus of als broer, als deelgenoot of als tochtgenoot ervaart op je pelgrimsweg, daar waar de mensen je groeten onderweg “Buon giorno, buona gente!”, daar waar je een ander van harte vrede wenst, “vrede en alle goeds”. En die vrede vindt zijn oorsprong niet in de dood; zij ontkiemt in je eigen hart wanneer je je verzoent met jezelf en met de andere, met mens en met God, met aarde en oneindigheid”.

Dagboekfragment 

“Waarom bel je aan mijn huis aan?”, vraagt een zeventiger met pretlichtjes in de ogen. Tja, waarom? En dan: “Allez, entrez.” “Wil je thee?” Terwijl we in de keuken wat zitten te keuvelen, komt zijn vrouw langs de achterdeur binnen. “Ah, quelle surprise!” Maar zo verrast lijkt ze niet. Ze ging gauw nog wat boodschappen doen voor sluitingstijd toen ze me het dorp zag binnenwandelen. “Oh, spijtig, die gaat onze kerk bezoeken en Jacques is daar net weg.” Sinds een kortere route pelgrims naar Reims loodst, zien ze er hier vrijwel geen meer en dat vinden ze jammer. “Vanzelfsprekend geven we je onderdak, het huis is toch veel te groot geworden voor ons alleen.”

Terwijl de soep op het vuur staat en Anna de rest van het avondmaal bereidt, geeft haar man me een uitgebreide privégidsbeurt in de merkwaardige 17de-eeuwse barokkerk die gebouwd is in de vorm van een viola da gamba. Zelfs delen waar normaal gezien niemand nog mag komen, worden voor mij ontsloten.

• Heb je zin gekregen een stukje pelgrimsestafette te wandelen? Alle informatie is terug te vinden op de website van TAU. 
• Dit artikel verscheen eerder in Handdruk, vanaf 2022 het tijdschrift van de franciscaanse familie in Vlaanderen.