Valentijn, patroon van de geliefden

Achter de naam Valentijn of Valentinus gaan eigenlijk twee personen schuil: de een was een Romeinse priester en geneesheer die op 14 februari 269 als martelaar stierf; de ander was bisschop van Terni en stierf ook als martelaar, waarna zijn relieken naar Rome werden overgebracht.

Enkele legendes worden aan beiden toegeschreven. Valentinus van Rome, de priester, leefde ten tijde van keizer Claudius. Hij viel op door zijn wijsheid en deugdzaamheid. De keizer had over hem gehoord en werd benieuwd naar hem. Hij liet hem ontbieden en probeerde hem over te halen om het christendom af te zweren. Valentijn antwoordde: 'Dat zou u niet van mij vragen als u wist van de heerlijkheid van God en zijn waarachtige zoon Christus.' De keizer was diep onder de indruk van Valentinus. Maar de prefect verklaarde dat hij een tovenaar was die de keizer in zijn macht wilde krijgen. Hij zette de aanwezigen op tegen de keizer die zich daardoor gedwongen zag Valentinus aan de prefect uit te leveren. Hij bracht hem voor rechter Asterius. Valentijn bad hardop tot God dat hij alle ongelovigen wilde verlichten. De rechter, die dat hoorde, zei dat als Christus dan zo'n groot licht was, hij zijn blinde dochter het licht in de ogen moest geven. Valentinus bad voor de dochter, die direct ziende werd. De rechter en zijn vrouw vielen voor de heilige op hun knieën en vroegen om gedoopt te worden. Zo ontving Asterius met zijn hele huis – zo'n veertig personen – het doopsel. Toen de keizer hiervan hoorde, liet hij Valentinus martelen en onthoofden.

Het gebruik om elkaar bloemen te schenken gaat terug op het antieke Rome. Op de feestdag van de godin Juno, de beschermster van huwelijk en familie, kregen vrouwen en moeders bloemen als uitdrukking van de liefde omdat ze uit liefde nieuw leven schenken.

Wat is legende, wat is waarheid? Gaat het om één of om meerdere Valentinussen, die gemarteld en onthoofd werden? Toch is het zinvol dat christenen die commerciële Valentijnsgebruiken koppelen aan de heilige Valentinus (van Rome of van Terni). Valentijn had een wijsheid die indruk maakte op de mensen. Hij wist de keizer blijkbaar zo te boeien dat de prefect bang was dat Valentinus hem zou betoveren. Valentijn, die met zijn woorden mensen betovert, is het beeld voor de liefde die ook ons betovert. De liefde brengt ook licht in het leven, zoals Valentijn niet alleen de ongelovigen verlicht, maar ook de blinde dochter weer ziende maakt. De liefde die Valentijn verkondigt, is de liefde van Christus. Zijn liefde opent ons de ogen, zodat we in ieder mens het verlangen naar liefde kunnen zien.

Als je op Valentijn iemand bloemen geeft, dan zeg je daarmee: 'Ik zie jouw verlangen naar liefde. Ik wens je toe dat je gelooft in de liefde die in je is. Durf lief te hebben en je te laten liefhebben. Laat je door de liefde betoveren, laat je door de liefde binnenvoeren in het geheim van een diepere liefde, die je waren verlangen vervult.'

Ik wens aan ieder van jullie veel liefde en een mooie Valentijn!

Jan Verheyen, pastoor-deken