‘Met gemengde gevoelens’ drukt ongetwijfeld best de stemming uit waarin pater Emmanuel beleeft wat hem deze weken overkomt. De verhuis naar Arendonk en de start daar van een nieuwe spiritijnse communauteit, zijn aanstelling als pastoor van de pastorale eenheid Nicolaas van Poppel (Arendonk, Ravels, Baarle-Hertog) en als klap op de vuurpijl zijn benoeming tot deken van ons dekenaat Kempen-Oost. En uiteraard blijft hij provinciaal overste van zijn 31 confraters in 8 gemeenschappen in België. Door de komst van vele Afrikaanse spiritijnen is zijn congregatie trouwens een van de weinige in dit land die volop in aantal groeit. Dat vraagt heel wat organisatie en planning.
Samen met pater Vincent nam pater Emmanuel in 2016 zijn pastoraal engagement op in de pastorale eenheid Clara van Assisi. Pater Colman kwam er later bij. In de zeven jaar die sindsdien verlopen zijn, is de waardering voor pater Emmanuel voortdurend groter en breder geworden.
Ik ga waar men mij nodig heeft
De reactie van pater Emmanuel op zijn nieuwe functie van deken typeert hem helemaal. ‘Ik heb hier niet om gevraagd en het was zeker niet mijn ambitie’. Maar, en dat komt telkens terug: ‘het is de kern van mijn roeping te gaan waar de kerk mij nodig heeft.’ Dat is trouwens wezenlijk in de spiritualiteit van de spiritijnen: ‘Wij aanvaarden gaarne die taken waarvoor de Kerk moeilijk werkers kan vinden’ zegt de Spiritijnse Leefregel. Bij pater Emmanuel is het zelfs zijn levensverhaal aan het worden. Zijn gekende zalige glimlach vergezelt het hele verhaal. Hij zegt:
‘Tijdens mijn opleiding hoopte ik naar Gambia te mogen gaan, maar het werd ons provincialaat in Ghana. Niet mijn keuze. Daarna was het plan dat ik theologie zou studeren in Nigeria, in het Engels. Een maand ervoor kreeg ik het nieuws dat ik zou studeren in Senegal, in het Frans. Ik heb een jaar Franse les moeten volgen. Na mijn diakenwijding hoopte ik terug te mogen keren naar Ghana, het werd een pastorale stage in Conakry in Guinee. En na mijn priesterwijding in Ghana kwam het nieuws dat ik naar België gezonden werd. Ik kwam terecht in een Franstalige gemeenschap in Brussel, maar na enkele weken kreeg ik het nieuws dat ik wellicht een geschikte kandidaat was om in te gaan op de vraag van bisschop Bonny om te komen werken in Turnhout, in het Nederlands. Opnieuw een nieuwe taal dus. Mijn spontane reactie was ‘Oh my God’, maar als dat is waar men mij nodig heeft, dan ga ik.’
Er kwam een dag dat vicaris Selderslaghs pater Emmanuel uitnodigde voor een gesprek. ‘Wij weten dat de combinatie met je andere werk moeilijk is’ zei de vicaris, maar het was niet de eerste keer dat pater Emmanuel zoiets hoorde. Na enkele dagen bedenktijd en een gesprek met zijn provinciale raad was zijn antwoord helder. ‘Want de gemeenschap is alles bij ons’, zegt pater Emmanuel. Nog één keer komt zijn Engels naar voor: ‘I will do it to he best of my ability.’ Ik zal het zo goed doen als ik kan.
Emmanuel gebruikt een prachtig beeld dat bij de spiritijnen gangbaar is: wij zijn als een pluimpje dat in de lucht zweeft, en dat niet weet waar de wind het zal doen vallen.
Een Afrikaanse priester: aanpassen en groeien, luisteren en hopen
Als we pater Emmanuel vragen om terug te blikken op zijn jaren in Turnhout, komen enkele lijnen duidelijk naar voor. ‘Taal is heel belangrijk!’ is daar één van. Hij heeft zich daar enorm voor ingezet, met steun van velen. Het was niet leuk dat mensen soms nog klaagden dat ze hem niet verstonden en zich zelfs afvroegen wat die Afrikaanse priesters hier kwamen doen. Vandaag hoort hij vooral het tegenovergestelde: we verstaan je zeer goed en we zijn heel blij dat jullie hier zijn. Maar de aanpassing was ruimer dan de taal leren. Het kan hier echt koud zijn, het eten is anders en er is een andere manier van doen. ‘Werkelijk alles moet hier besproken worden’, zegt Emmanuel lachend, ‘er is weinig ruimte voor improvisatie, over alles wordt vergaderd en beslist in team.’ De rol van de priester is ook anders, want leken hebben heel wat verantwoordelijkheid in de kerk. ‘Ik heb hier heel veel geleerd van leken met veel ervaring en grote bekwaamheid. Ik heb veel deugd gehad van mijn eerste missie. Ik heb hier echt leren luisteren.
Lichtpunten aan de hemel
Er zijn zaken die onze nieuwe deken zorgen baren. In sommige van onze kerken is het aantal kerkgangers tussen 2016 en vandaag sterk gedaald, de kerkgangers worden ouder, er komen weinig nieuwe mensen bij. Maar er zijn ook lichtpunten. Zo is Emmanuel zeer enthousiast over de gezinsvieringen en de lichtmisvieringen met de dopelingen. En hij is zeer hoopvol als hij praat over de internationale gemeenschappen in Turnhout, waarvan hij echt gelooft dat ze de Vlaamse kerk kunnen versterken en aantrekkelijker maken. Een geloof dat voluit gedeeld wordt. Het internationale karakter is echt een sterkte van onze pastorale eenheden.
Maar pater Emmanuel kijkt ook uit naar zijn nieuwe opdracht als deken van Kempen-Oost, pastoor in de PE Nikolaas van Poppel en provinciaal van zijn orde van de Spiritijnen. Zijn ervaringen bij ons zullen hem zeker helpen, en de voorbereidingen zijn in volle gang.
We wensen je het allerbeste, pater Emmanuel. En we verwelkomen je heel graag als onze nieuwe deken.
