De heiligen Petrus en Paulus, apostelen

In de maand juli 64 liet keizer Nero vele christenen ter dood brengen, op beschuldiging van brandstichting in de oude volkswijk achter zijn paleis. Op de plaats waar nu de Vaticaanse tuinen zijn, werden onschuldige mensen ingesmeerd met pek en als levende fakkels aangestoken en verbrand. Volgens de zeer oude traditie, die bevestiging heeft gevonden door vondsten bij de opgravingen onder de huidige Sint-Pietersbasiliek, is Petrus ter dood gebracht bij het circus van Nero en begraven op de begraafplaats van de Vaticaanse heuvel, een gegeven dat nooit door een andere plaatselijke kerk is betwist.

In het apocriefe geschrift De Handelingen van Petrus, geschreven in de laatste helft van de tweede eeuw, lezen we dat de christenen Petrus aanspoorden om uit Rome te vertrekken, daar hij groot gevaar liep. “Hij liet zich overtuigen en ging alleen weg. Maar toen hij de poort uitging, zag hij de Heer Rome binnengaan. Toen hij Hem zag, zei hij: ‘Heer, waar gaat U naartoe?’ De Heer zei hem: ‘Ik ga Rome in om gekruisigd te worden.’ En Petrus zei tot Hem: ‘Heer, wordt U weer gekruisigd?’ Hij zei hem: ‘Ja, Petrus, Ik word weer gekruisigd.’ Toen Petrus tot zichzelf gekomen was en de Heer zag opgaan naar de hemel, keerde hij terug naar Rome terwijl hij zich verheugde en de Heer verheerlijkte omdat die zelf gezegd had: ‘Ik word gekruisigd’. Dat zou met Petrus gebeuren.” (hoofdstuk 35).

In het verloop van het verhaal wordt verteld dat Petrus aan de beulen vraagt om ondersteboven gekruisigd te worden, om zo in zijn gestalte de mens te weerspiegelen in zijn zondige staat. Die mens heeft alle kenmerken van de natuur als beelddrager van God verwisseld en op de kop gezet. Deze zondige mens wordt tot ommekeer geroepen en aangespoord om zijn toevlucht te nemen tot het kruis van Christus, het teken van onze verlossing.

Na zijn doop trok hij zich drie jaar lang terug in Arabië, voor een leven van afzondering en gebed. Daarna begon voor hem een nieuw bestaan als apostel van de heidenen. Nadat hij drie missiereizen had gemaakt, werd hij aangeklaagd door joodse tegenstanders en naar Rome gebracht, nadat hij als Romeins staatsburger gebruik had gemaakt van zijn recht zich te beroepen op de keizer. Onderweg daarheen leed hij schipbreuk en belandde als gevangene op Malta waarover het boek Handelingen (27, 14-44) verslag doet.

In het voorjaar van 62 bereikte hij dan toch Rome waar hij twee jaar doorbracht in huisarrest. Hij schreef er waarschijnlijk zijn vier gevangenschapsbrieven aan Filippi, Kolosse, Filemon en Efese. In Rome kreeg de apostel gelegenheid Jezus Christus te verkondigen.

Waarschijnlijk is hij vrijgelaten in het jaar 63, waarna hij Spanje heeft bezocht en Griekenland. Nadat hij opnieuw gevangen was genomen, is hij in 67 onder keizer Nero als Romeins staatsburger volgens het geldende recht onthoofd en begraven aan de Via Appia buiten de stad Rome. Eén van de vier aartsbasilieken van Rome, Sint-Paulus buiten de muren, bewaart de herinnering aan deze grafplaats.

De beide apostelen, zuilen van de Kerk, hebben over de hele wereld grote verering gevonden. Zij zijn samen of afzonderlijk patroon van ontelbare kerken, waaronder de grootste gebouwen van de christenheid: Sint-Pieter in Rome en St. Paul’s Cathedral in Londen.

Kanunnik em. Jan Verheyen, pastoor

(Inspiratie: o.a. J.N. van Ditmarsch, Vieren en gedenken, Cor Unum et Anima Una, 2004)