Het viel de laatste op dat er in onze streekkrant menig artikel ver scheen over sluikstorten, soms ging het over hele inboedels.
En ook als we regelmatig wat rondfietsen, dan zien we ook heel vaak dat er langs de weg of in een bos vuilnis gestort is. Sommige mensen menen slim te zijn en goedkoper uit te zijn om hun vuilnis maar ergens neer te gooien. Maar ze denken niet na over de gevolgen voor de natuur. Dit is maar één voorbeeld van mensen die menen slim te zijn in hun eigen voordeel, maar die bij nader inzien heel dom handelen.
Daarom heeft het woord slim ook zo vaak een wat negatieve bijklank. Natuurlijk is het belangrijk dat we nadenken hoe je iets het beste kunt doen, hoe iets de minste inspanning en zeker ook het minste geld kost. Natuurlijk moeten we ons hoofd gebruiken, maar het criterium van ons denken mag nooit alleen zijn: hoe word ik er beter van, hoe ga ik erop vooruit?
Er zijn nog twee heel belangrijke criteria die een rol moeten spelen. Namelijk: wat zijn de eventuele gevolgen voor anderen, voor de gemeenschap, en dus ook voor het milieu want dat is toch van en voor iedereen. En ten tweede, wat zijn de consequenties voor de toekomst, voor de volgende generaties.
Op veel plaatsen zitten we nu met het probleem van verontreinigde grond omdat de vorige generatie wel wat erg nonchalant omsprong met de giftige stoffen die men zomaar ergens dumpte. Wat mensen vaak heel slim vinden omdat iets in hun eigen voordeel is, is even zo vaak heel dom als je verder kijkt dan je neus lang is. Maar de zogenaamde slimmeriken denken meestal wel heel goed na, maar wel alleen op verkeerd terrein.
De onrechtvaardige rentmeester uit het evangelie van zondag weet heel slim voor zijn eigen toekomst te zorgen, als hij ontslagen gaat worden door zijn baas.
Jezus prijst zijn slimheid: die man had tenminste nagedacht. En Hij verzucht ook: ik wou dat alle mensen even goed nadachten als het gaat om het rijk van God op aarde, als het gaat om vrede op aarde, als het gaat om de werkelijke waar- den van het leven, want dan mensen soms heel dom bezig, onnadenkend, roekeloos.
Onlangs lazen we het verhaal van een man. Hij was rond de veertig, vader van drie kinderen, een filiaalhouder van een of andere grote zaak, dag en nacht in de weer, om maar meer te verdienen. Toen kwam de man met een hartinfarct in het ziekenhuis terecht en had hij een zee van tijd om na te den- ken over zijn leven. Hij zei: wat ben ik toch dom geweest. Wat heb ik toch veel gemist. In plaats van mijn gezin te genieten, meende ik dat ik maar werken moest, tachtig uur in de week was heel gewoon. Ik was trots op mijn mooie villa, maar voor het belangrijkste erin, mijn gezin, had ik amper of geen tijd, die moesten het daar maar zonder mij redden.
Die man was wel heel slim in het zakelijke kanten van zijn beroep, maar heel dom wat betreft de diepere waarden van ons mensenleven. Hij had, nog op tijd, zijn lesje geleerd, maar velen leren het nooit.
Alleen als we in de kleine dingen van ons leven echt betrouwbare rentmeesters zijn, alleen dan gaan we vrijuit als het gaat om de vele problemen in onze wereld. Het gaat om een bepaalde mentaliteit van eerlijk, waarachtig, zorgzaam en welwillend omgaan met elkaar en heel de schepping.
Alleen als die levenshouding, die Jezus ons ook steeds weer voorhoudt, gemeengoed wordt in heel onze samenleving, in heel de wereld, dan kan er ook een andere wereld komen, waarin niemand meer hoeft te leven in angst en in armoede. Maar bedenken we wel: verbeter de wereld, begin bij jezelf.
(Michel Plessers)
