Het evangelie volgens Lucas

Vorige week, in het parochieblad en hier op onze website, hadden we het over het door paus Franciscus uitgeroepen Jubeljaar van de Barmhartigheid: ‘Barmhartig als de Vader.’ Toeval of niet, maar dit jaar wordt er vooral gelezen uit het evangelie volgens Lucas. Hij was iemand, die speciaal werd geraakt door Jezus’ voorliefde voor armen en kleinen en die daarvan in zijn evangelie getuigt. Vandaag enige aandacht voor hem.

Volgens de traditie zou Lucas een christen uit het heidendom en arts zijn geweest, iemand die de apostel Paulus op zijn reizen vergezelde. Hij schrijft omstreeks het jaar 80 van onze jaartelling, na de verwoesting van Jeruzalem in het jaar 70. In grote lijnen volgt hij het evangelie van Marcus, soms ook Matteüs. Zo’n veertig procent treffen we alleen bij Lucas aan. De gedachte dat een geneesheer de schrijver zou zijn, wordt gevoed door zijn bewogenheid met armen en lijdenden. Ook wordt er veel gezongen in dit evangelie. Het Gloria, het Magnificat en de lofzangen van Zacharias en Simeon worden enkel bij Lucas weergegeven. Onophoudelijk getuigt de evangelist van zijn voorliefde voor de armen. Gelijkenissen als die van het verloren schaap, de verloren penning en de verloren zoon zijn kenmerkend voor het evangelie volgens Lucas. Dat hij uit de heidenen zou stammen is ook aannemelijk, gezien de universalistische geest die het werk ademt: Jezus is de Messias voor alle volkeren. Lucas begint zijn evangelie in de tempel van Jeruzalem en het boek Handelingen der Apostelen (zijn tweede geschrift) eindigt in Rome, zodat de einden der aarde worden bereikt. Niet voor niets wordt het verhaal van de geboorte van Jezus ‘in de dagen van keizer Augustus’ geplaatst en iets later ziet de oude Simeon ‘heil voor alle volken’. Alleen Lucas vertelt dat Jezus na de twaalf leerlingen ook nog zeventig anderen heeft uitgezonden, die kennelijk voor de volkeren van de wereld staan.

Een oude traditie wil ook weten, dat Lucas schilder moet zijn geweest. Heel vaak wordt hij afgebeeld als schilder. Een fantasie die niet uit de lucht komt gevallen: de evangelist schildert met woorden en met name de gestalte van Maria heeft hij prachtig uitgebeeld.

pater Jan