Rome heeft zich vrijdag op het terrein van de sport gewaagd met Dare il meglio di sé – Het beste van zichzelf geven. Dat document is opgesteld door het Dicasterium voor de Leken, het Gezin en het Leven. Het onderwerp is kernachtig samengebald in de ondertitel Sulla prospettiva cristiana dello sport e della persona umana – Over het christelijke perspectief op sport en de menselijke persoon.
Een van de experts die in het Vaticaanse perscentrum duiding heeft gegeven bij Dare il meglio di sé is onze landgenoot Dries Vanysacker (centraal op de foto met blauw pak en grijze bril). De kerkhistoricus (KU Leuven) heeft zelfs mee zijn stempel gedrukt op de tekst. Zo herneemt het Vaticaan zijn oordeel dat de kerk onterecht het verwijt krijgt negatief te staan tegenover sport. Het tegendeel is waar: een grote openheid voor schoonheid in kunst, muziek en veel andere – eveneens sportieve – domeinen kenmerkt de katholieke traditie. Sportbeoefening geeft immers aanleiding tot mooie momenten die toelaten God te ontmoeten. Een uitgangspunt dat een antropologische toelichting krijgt in passages over het christelijke mensbeeld, gekenmerkt door een eenheid van lichaam, ziel en geest.
Ook biedt sport leermomenten over wat welbegrepen menselijke vrijheid inhoudt. Elke discipline heeft weliswaar zijn regels, maar atleten en recreanten voelen zich daardoor niet geremd. Integendeel, reglementen bevorderen hun vindingrijkheid om sportieve doelen te bereiken conform de normen. Of hoe we in clubs of tijdens toernooien kansen krijgen om waarlijk te groeien, door zowel vrijheid en verantwoordelijkheid als ontspanning en ernst met elkaar te verzoenen.
Na die principiële overwegingen volgt een overzicht van enkele bekende schaduwzijden, waaronder doping en omkoping. Gezien de positieve insteek van Dare il meglio di sé klinkt voorafgaand een bede om ondanks terechte kritiek het fenomeen sport nooit te verketteren. Zoals wel meer activiteiten brengen pakweg voetbaltoernooien nu eenmaal het beste en het slechtste in mensen naar boven. Het gedrag van fans illustreert die beide tendensen. In de beste der werelden vormen zij een gemeenschap waarin verschillen inzake leeftijd en geloofsovertuiging van geen tel meer zijn. De vreugdevolle harmonie verdwijnt evenwel zodra toeschouwers de tegenpartij en haar supporters vijandig bejegenen. Volgens hetzelfde principe vergroot een overdreven identificatie met bepaalde spelers of teams bestaande spanningen tussen groepen met een uiteenlopend etnisch of religieus profiel. Wie straks in Rusland het schoentje past, trekke het aan.
De kerk benoemt niet alleen enkele uitwassen, ze ziet het eveneens als haar verantwoordelijkheid uiteenlopende sporttakken humaan te houden. Van bisschoppenconferenties tot individuele geëngageerde leken, op elk niveau zijn katholieken actief om het vormende en sociale karakter van sportactiviteiten te vergroten. Door hun toedoen zijn trainingen en wedstrijden zelfs een “werk van barmhartigheid”, in de mate dat jongeren hierdoor uit de klauwen van bendes worden gered. Een wat extreem maar sprekend voorbeeld van hoe elkeen door het spel en dankzij de gemeenschappen die errond ontstaan potentieel boven zichzelf uitstijgt. Toch indien hij of zij begrijpt dat “het beste van zichzelf geven” altijd te maken heeft met “wat echt van belang is en eeuwigheidwaarde heeft”.
Het document is samen gepubliceerd met een brief van paus Franciscus. Daarin benadrukt hij onder meer hoe dankzij sport mensen van alle rangen en standen elkaar ontmoeten. Ook legt de paus een verband met heiligheid. Hier vindt u de brief in het Engels of het Italiaans.
Lees het dossier over het WK voetbal deze week in Tertio.
Proefnummer of abonnement? www.tertio.be
