Als ze Brussel aandoet, lopen Franstalige landgenoten storm om Sylvie Germain te ontmoeten. In de Vlaamse bibliotheken zijn de schaarse vertalingen van de gevierde Franse schrijfster nog onbeduimeld. Zonde, weet al wie haar fascinerende boeken las – schatten van christelijk geïnspireerde humaniteit.
Sylvie Germain schreef zo’n veertig romans en essays, waarvan enkele veelvuldig met prijzen gelauwerd. In het volgelopen Brusselse auditorium waar Les Grandes Conférences Catholiques de schrijfster uitnodigde, zoemt het van de ingehouden verwachting. Germain aan het woord laten, is de deur wijd openzetten voor frisse, authentieke gedachten, herboren woorden en een onnavolgbare stijl. Als volgeling van Emmanuel Levinas ontwikkelde de filosofe een bijzondere mystieke gevoeligheid. Het mysterie van Gods stilte – de “positieve afwezigheid” van God – is een thema dat haar nooit loslaat. Ook de mens, in zijn dierlijke zijnsconditie, krijgt alle egards.
“Ik hou niet zo van het woord ‘God’”, bekent ze. “Wij zijn niet in staat God te definiëren. We dichten God kwaliteiten toe, maar weten dat geen daarvan God helemaal vat. Ik las ooit een tekst van een theoloog die het Griekse woord theos terugvoert naar een vroege verwondering van de mens voor een zonsopgang, een onweer, iets dat de primitieve mens verstomde. Wat een prachtige etymologie die het woord ‘God’ met een zucht van verwondering verbindt. Waarom toch beweren we zo veel over God met zo veel zekerheid? Wat weten wij daarvan, arme stervelingen? Ik wil niet oordelen, maar moeten we ons allemaal niet een beetje bescheidener opstellen? In het boek Koningen begreep Elia dat God passeerde in een lichte bries, een zucht. Dat vind ik ongelooflijk aangrijpend. Waarom toch projecteren we het waanbeeld van almacht op de godsidee? God is niet almachtig, Hij is een zucht: het leven. Dat gaat volledig in tegen onze menselijke neiging.”
“Soms, als ik een misviering bijwoon, vraag ik me af hoeveel mensen die het credo prevelen, die woorden echt geloven. Hoe iets geloven dat je niet begrijpt? Ik hou meer van het openlaten, van een veld vol mogelijkheden. Dat sluit geen engagementen en keuzes uit, maar behoudt een zekere twijfel. Ik vind geen aansluiting bij mensen die beweren ‘God zegt, God doet, God heeft jou lief…’. Laten we daar alstublieft mee ophouden. Wie heeft hun dat gezegd? Spreekt God door hen? Ik noem ze buiksprekers. Maar die verblinding of zoektocht naar zekerheid kan nooit een grond zijn voor ernstige kritiek op het Godsgeloof.”
Lees het volledige interview met Sylvie Germain in Tertio van 20/3/’19.
Proefnummer of abonnement: www.tertio.be
