In de Tertio-zomerreeks over de deugden en ondeugden belicht Stephan van Erp in nr. 1.016-1.07 van 31/7/2019 de trias geloof, hoop en liefde, de zogenoemde theologale deugden, waarmee gelovigen God kennen, naar Hem verlangen en Hem liefhebben. Wat betekenen deze deugden in onze seculiere cultuur? Als God uit het zicht verdwijnt, veranderen dan ook ons geloven, hopen en liefhebben?
André Hazes wist wat het betekende om in iemand te geloven. Zijn lied Zij gelooft in mij gaat over zijn vrouw. Het refrein gaat zo: “Want zij gelooft in mij, zij ziet toekomst voor ons allebei; zij vraagt nooit ‘maak je voor mij eens vrij’ want ze weet, dit gaat voorbij”. De Amsterdamse volkszanger voelde klaarblijkelijk haarfijn aan dat geloof met vertrouwen te maken heeft, met onvoorwaardelijkheid, met geduld en uithoudingsvermogen, eigenschappen die eigenlijk niet bij dit tijdsgewricht horen. We leven eerder in een cultuur waarin controle, verantwoording en snelheid de boventoon voeren.
Hoe dan ook, het lied wordt in de stadions en de cafés nog altijd luidkeels meegezongen. Het is in de populaire cultuur slechts een van de talloze voorbeelden van het feit dat geloof, hoop en liefde ook in een seculiere tijd beleefd en nageleefd worden. In tegenstelling tot veel andere woorden uit de christelijke traditie maken ze volop deel uit van het alledaagse taalgebruik. Ook al worden geloof, hoop en liefde niet onmiddellijk religieus verstaan, toch kan iedereen beamen dat het goed is in iemand of in een goede zaak te geloven, hoop te hebben en anderen lief te hebben.
Weliswaar bestaan er onder christenen verschillende opvattingen over hoe te leven, hoe het goede na te streven en hoe het geluk te vinden; en dat geldt vanzelfsprekend ook voor seculieren: ongelovigen, religieus onverschilligen, ongebonden spirituelen, atheïsten. Maar ondanks die verscheidenheid van levenshoudingen onder christenen en seculieren, is er hoe dan ook een significant verschil tussen hen onderling als het om de theologale deugden gaat, minstens op het niveau van de taal. Voor christenen zijn het uitdrukkingen van hun verlangen naar God die ze in Christus proberen na te volgen. Voor seculieren zijn het uitdrukkingen van de wil. Als het godsverlangen de kern is van de christelijke visie op geloof, hoop en liefde, dan zou dit wel eens een beslissend verschil kunnen markeren tussen een christelijke en een seculiere cultuur.
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
