Hoe beleef jij in deze uitzonderlijke tijd je geloof?

‘Want jij bent altijd bij mij’

Coronatijden beleven we hier met twee tienerdochters in een rijhuis met kleine tuin… én een trampoline sinds kort. Corona vermag hiermee wat eerdere verzuchtingen niet voor elkaar kregen. We hebben een giechelende meid (10) die om de haverklap de slappe lach krijgt, die thuis helemaal in haar element is, die speelt met lego en boeken leest, die filmpjes maakt op Tiktok… en op de trampoline springt natuurlijk. We hebben een vroegrijpe tiener (14) die van de gelegenheid gebruikt maakt om alle vragen over lijden en dood onder de loep te nemen, die de sociale media momenteel beu is, die voortdurend online wil shoppen… en zich te pletter verveelt – dit is de 34’ste versie van dezelfde dag. Gelukkig zorgen de dagelijkse fietstochten voor verenigde harmonie.

Ideaal om even te mijmeren over de spanningsvelden waarin de barmhartige vader (Lc 15) zich bevindt. Er is afwezigheid, afstand, gemis, bezoedeling – een heel herkenbare ervaring voor veel mensen nu. En aan de andere kant is er een zijnsorde van een totaal andere aard – onvergelijkbaar volgens de vader in kwestie. Het is die van een aanwezigheid die onder de huid kruipt, van een nabijheid die knuffelhormonen op gang brengt, van een verbondenheid over materie heen – een trampoline bijvoorbeeld, bedenk ik prompt. Het is een aanwezigheid die houdt van het nabije, van de regelmatige terugkeer van de dingen, van het grote vinden in het kleine. “Wat is het probleem?”, vraagt de vader aan de oudste zoon. Euh… wanneer precies gaan de scholen terug open?

Adelheid

Intiem geraakt

Verplichte rust, mijn ziel is naakt.

Achter het scherm waar alles slaapt

Leer ik weer zien, intiem geraakt,

Mijn levenskiem uit niets ontslaapt

Gedaan met lopen en rennen

Als hamsters in hun dolle rad.
Mensen die aan stilte wennen

Vinden, heel diep, hun levenskracht.

In mij een band, nu blootgelegd,

Maakt van een bloem nu pas ontwaakt

Een kleine zus, nu net ontdekt,

Maakt van een boom een broer die kraakt.

Bron van leven, noem het maar God,

Het borrelt op, het leidt je zacht,

Zonder dwang in volle onmacht

Naar extatisch … liefdesgenot

Verplichte rust, mijn ziel is naakt.

Achter de golven van onmacht

Ontslaap ik weer, intiem geraakt:

Want God verbindt, diep in de nacht

Annick Baillieul

Geloof in tijden van quarantaine

Scholen sluiten, winkels en bedrijven dicht. Maar ook buurtcentra, concertgebouwen én de bibliotheek. Geen ochtendspits maar ook geen missen meer. En overal loert een onzichtbare en levensgevaarlijke vijand. Verwarrende en bevreemdende tijden. Hoe kunnen we in deze tijden gelovig zijn?

Eerst en vooral door onze plicht te doen. Het is onze plicht om thuis te blijven als we kunnen. Het is onze plicht om het virus niet te verspreiden. We moeten onszelf beschermen. Maar we moeten ook de ander beschermen. En dat doen we vooral door er niet te zijn. Niet stiekem toch langsgaan bij de vrienden. Niet met de wagen vlug vlug naar het bos om te gaan wandelen met z’n allen. Social distancing betekent niet afstandelijk worden of vervreemden van elkaar. Het betekent het virus geen kans geven om zich te verspreiden.

Gelovig zijn betekent solidair zijn. Nu juist meer dan ooit. Solidariteit blijkt in deze tijden vooral de kleine verbondenheid. Een praatje in het voorbij gaan, op een veilige afstand. Even aanbellen bij die buurvrouw. De telefoon ter hand nemen. Een mail of een ouderwetse poke op facebook. Gelovig zijn betekent er voor zorgen dat er niemand in de kou blijft staan.

Overal zien we initiatieven van solidariteit. Ook al laat de overheid mensen soms te veel aan hun lot over, de mensen zijn solidair als nooit tevoren.

Soms lees je berichten die je het tegendeel willen doen geloven, egoïstische hamsteraars en vechtpartijen om een rol toiletpapier, stiekeme feestjes en uitgelaten groepjes in het park. Maar de mensen zijn solidair, soms hebben we het moeilijk om het goede te doen, soms weten we geen blijf met onze angst, soms kunnen we ons geen leven indenken waarin we niet elke dag bij elkaar zijn.

Maar we staan wel degelijk klaar voor elkaar. ‘Heb je iets nodig, laat het maar weten he’. We hangen een wit laken buiten en steunen de helden uit de witte sector. We zijn bezorgd en bidden voor hen die getroffen zijn.

Gelovig zijn in tijden van quarantaine betekent ook het rekeningnummer van armoedeorganisaties opzoeken en storten. Zij hebben onze steun meer dan nodig.

Gelovig zijn in tijden van ophokplicht betekent niet cynisch alle raadgevingen van wetenschappers negeren, niet toegeven aan soms overweldigende eenzaamheid of paniek en angst. Het betekent verbonden blijven en ons verbonden voelen. Het betekent hopen en vertrouwen.  

In de prachtige woorden van Dom Helder Camara:

Druk je oor tegen de grond

en verklaar de geluiden om je heen.

Wat overheerst

zijn onrustige en opgewonden stappen,

zware stappen van bitterheid en opstand….

Ze zijn nog niet begonnen,

de eerste stappen van hoop.

Druk je ook nog dichter tegen de grond.

Houd je adem in.

Steek je innerlijke antennes uit:

de Meester wandelt in de omgeving.

Het is gemakkelijker als Hij afwezig is

in de gelukkige uren

dan in de zware uren

van onzekere en moeilijke stappen… 

Harko Vade Loock

Een periode om diep tot onszelf te komen.

Deze periode zal sowieso voordelen meebrengen, inzichten geven, mensen dichter bij elkaar brengen,
het gebed hervinden, God zoeken en hopelijk vinden
zeker rekening houdend met het vele verdriet en pijn die teweeg worden gebracht

Persoonlijk vraag ik biddend steun en kracht voor alle mensen.

Myriam

Alles heeft zijn tijd,

schreef Prediker, dus ook deze coronacrisis zal zijn tijd kennen. We kennen alleen de duur ervan nog niet, maar hij zal vervangen worden door een nog ongekende nieuwe tijd. In deze tijd rust ik meer – ik voel nu dat dit nodig blijkt - ; ik breng meer tijd door in de keuken, in de tuin en aan de telefoon, terwijl ik internet beperk tot het noodzakelijke; ik blijf regelmatig fietsen. Gelukkig is er nu zoveel nieuwe tijd om te lezen, te studeren en me te laten bevragen over welke wissels  we/ik te trekken hebben in onze parochies en als Kerk.  Ik maak me niet te veel zorgen over hoe we verschillende vieringen zullen houden of inhalen. Alles op zijn tijd.

Nog gelukkiger is de tijd om langer en intenser te bidden, tijd om in de private eucharistievieringen me met jullie juist dichter verbonden te weten als jullie pastoor.

Jürgen François

Cruciaal

Net als mijn miljoenen landgenoten zit ik aan de spreekwoordelijke haard gekluisterd. Wekenlang. Hebben we in de naoorlogse periode ooit een crisis van deze orde meegemaakt, een crisis die het sociale leven derhalve verlamt dat je op een zondagmiddag bij je ouders niet meer op bezoek kan?

Cruciaal blijken de verplegers en artsen, de vuilnisophalers, de ambulanciers, de vakkenvullers, de politieagenten en de ambtenaren.

Het zijn beroepen zonder naamkaartjes of lichtende LinkedIn-profielen. Zonder noemenswaardige erkenning of beloning. Veelal onderbetaald. Gekenmerkt door een wens om niet zichtbaar maar dienstbaar te zijn. Om een enkel raatcelletje in de bijenkorf te bouwen.

Als ik eerlijk mag zijn: de meesten onder ons voelen niet zo veel voor dit soort anonieme dienstbaarheid. Wij groeiden op met ideeën als zelfverwezenlijking en ambitie. Carrière maken, vooruitkomen in het leven. Onze levenskeuzes werden geframed als instrumenten voor persoonlijke groei en (financiële) ontwikkeling.

Wanneer is dienstbaarheid uit de mode gegaan? Ooit was Vlaanderen het actieterrein van grote sociale bewegingen: de vakbonden, de boerenbewegingen, de vredesbewegingen, de vrouwenbewegingen. Later kwamen daar ook de milieu- en de derdewereldverenigingen bij. Mensen met een onbegrensd enthousiasme, een brede horizon en een religieuze of ideologische overtuiging die voor hen levensbepalend was.

Eén van de vlagvoerders uit die tijd was kardinaal Cardijn, bezieler – het woord kon niet beter gekozen – van de Katholieke Arbeiders Jeugd (KAJ).

Het zijn de eerste strofen van het Kajotterslied. Op de website van de KAJ wordt hun teloorgang, ingezet aan het eind van de jaren zeventig, omschreven als gevolg van de consumptiemaatschappij. “Er ontstond een groot commercieel aanbod waartegen K.A.J. moeilijk kon concurreren”. De massabeweging versplinterde.

Volgens psychiater Paul Verhaeghe zijn er de voorbije jaren kraters van wantrouwen tussen de mensen ontstaan, “op grond van het maatschappelijk opgelegd individualisme en de alomtegenwoordige competitie". Sommigen geven het neoliberalisme de schuld, anderen de globalisering en de migratiestromen, nog anderen gooien dat alles op een hoopje. Feit is dat er een gemis ontstaan is, een onvrede met een leven dat wordt geregeerd door micro-zingeving maar dat geen macro-plaatje in de aanbieding heeft.

Ooit geloofden sommigen in de universele beschaving. Dat lijkt nu te ambitieus, te vaag, te ondoordacht. Te weinig rekenschap gevend aan de krachten die ons verdelen. Meer aandacht voor de wereld en voor het samen-leven is wellicht een goed begin. Meer waardering voor de cruciale beroepen, ook op vlak van verloning, wellicht nog beter. Maar zoiets doe je niet alleen.

Valérie

(ingekort door de redactie)