Het leven zoals het is in coronatijden ...

Annie Teunissen: 'We spreken steeds over onthaasten en zingeving, wel dit is het moment om het aan den lijve te ondervinden.'

Dag Ludwien, bedankt voor het doorsturen van alle informatie. Het is inderdaad een andere wereld die we nu ingestapt zijn. We maken nu situaties mee die zelfs tijdens de oorlogsjaren niet voorgekomen zijn. Het gemis van het samenkomen op zondag tijdens de woorddiensten en eucharistieviering heb ik de afgelopen zondagen vervangen door het kijken naar de uitzending van de misviering op de KRO. Dit weekend zal er op Eén wel een eucharistieviering worden uitgezonden, denk ik.

Dit is voorlopig ook vandaag mijn laatste reguliere werkdag. Vanaf morgen ben ik technisch werkloos door de coronacrisis. Als alles hopelijk in goede zin mag evolueren, zouden we weer mogen komen werken op maandag 6 april. Ik heb voor mezelf alvast een nieuwe thuisdagindeling opgelegd: in de voormiddag huishoudelijke taken en in de namiddag ofwel een kleine wandeling in de buurt ofwel even met de fiets tot bij mijn zus om aan het raam een goeiedag te wensen.

Gelukkig heb ik ook de beschikking over een tuin en dat geeft me ook veel afleiding. Tijdens het werken als het zonnetje schijnt, dan realiseer je je dat in de natuur toch maar gewoon alles z'n gangetje gaat: vogels fluiten, het gras groeit, de plantjes schieten terug uit ... Hopelijk kunnen deze komende dagen/weken voor vele mensen ook een gelegenheid zijn om te beseffen dat we, met hoe we tegenwoordig ons leven leiden en omgaan met de natuur, het klimaat en onze medemens, dat dit toch eigenlijk niet meer zo verder kan. We spreken steeds over onthaasten en zingeving, wel dit is het moment om het aan den lijve te ondervinden.

Je mag voor mij altijd een noveenkaars laten branden in de kerk, bij O.-L.-Vrouw van altijddurende bijstand (ik steek het geld hiervoor wel bij jullie in de brievenbus). Zij kan ons dan bijstaan in deze moeilijke tijden en ons de kans geven om via een klein gebedje voor gezondheid en veiligheid te vragen voor onze familie en naasten en dit tot dicht bij God te brengen. Groetjes aan iedereen.

Mieke Van Asbroeck: 'Men applaudisseert voor waarnemingen waaraan we voorheen achteloos voorbij gingen.'

Je zou het bijna vergeten dat naar aanleiding van een alles ontwrichtend – ziek makend – dodelijk virus, totaal onvoorbereid een geschenk uit de hemel op ons neerkomt. Alles is plots anders dan voorheen, het lijkt er ook op dat er een enorme wekker is afgegaan; De wekker van de wereld. Een soort alarm dat ons allemaal in één keer stilzet. En plots is al het gewone ... ongewoon. Het doet bijna deugd dat het plots zo stil is, dat iedereen thuis te bereiken is, dat er zoveel creatieve bezigheden uit het niets verschijnen, mensen hebben aandacht voor elkaar, een golf van solidariteit, men applaudisseert voor waarnemingen waaraan we voorheen achteloos voorbij gingen.

Maar achter al het positieve schuilt een berg van onnoemelijk veel lijden – angsten – verdriet – armoede die het allemaal nog erger maakt. Mensen die ontsporen en elkaar het leven nog moeilijker maken, kinderen die met bange ogen kijken en er niets van begrijpen. Wanneer ik er echt durf bij stilstaan en zie wat er op wereldniveau aan het gebeuren is, dan krijg ook ik angst. En toch zullen wij deze situatie moeten aanpakken door onze verantwoordelijkheid te nemen. Graag voeg ik een volgend citaat aan toe:

Wachten op een wonder
Ik heb gehoord dat velen van jullie
zitten te wachten op een wonder.
Een wonder dat ik, 'GOD', de wereld zal redden.
Hoe zal ik moeten redden, zonder jullie handen?
Hoe zal ik moeten rechtspreken, zonder jullie stem?
Hoe zou ik kunnen liefhebben, zonder jullie hart?
Vanaf de zevende dag heb ik alles uit handen gegeven,
de hele schepping en mijn wondermacht.
Niet jullie, maar IK wacht op een wonder.

Floortje Nijssen: Digitaal lesgeven - Welke taken kun je digitaal doen, heeft iedereen een PC thuis en internetaansluiting, wie van de klas denk je dat daar gaat vastlopen en hoe los je dat op.

Op 13 maart kregen we te horen dat de scholen sloten. We hadden het wel voelen aankomen en hadden de avond ervoor op onze vergadering er nog een beetje mee geschertst. Maar die vrijdag werd 'school lopen' voor kinderen, leerkrachten en ouders in eens heel anders. Digitale middelen zijn de laatste jaren wel mondjesmaat in scholen ingesijpeld. Er waren al schoolplatformen uitgerold zoals smartschool waar scholen – de ene al meer dan de andere – mee werkten. Digitale oefenplatformen waren al in gebruik met extra oefenmateriaal voor leerlingen en zelfs voor leerlingen die lang moesten thuis blijven met een aandoening was er 'Bednet' die die leerlingen het klasgebeuren live lieten volgen. Maar toch zo van de ene op de andere dag alle lesmateriaal digitaal aanbieden, vroeg een grote omslag van zowel leerlingen als leerkrachten. Welke taken kun je digitaal doen, heeft iedereen een PC thuis en internetaansluiting, wie van de klas denk je dat daar gaat vastlopen en hoe los je dat op. Onze school heeft een arsenaal PC's om door leerlingen te worden gebruikt, maar die staan op school en niet bij de leerlingen thuis en hoe krijg je die dan waar ze nodig zijn? Wij hadden geluk dat we 16 maart onze lokale vrije dag hadden, zodat we een dag meer hadden om onszelf te organiseren. Vanaf dinsdag 17 maart gingen we dan aan de slag: elke klas ontmoet zich regelmatig via het scherm, bepaalde oefeningen worden 'live' via het scherm aangebracht en leerlingen die vast komen te zitten met hun oefeningen kunnen individueel contact opnemen met de leerkracht in een videogesprek of via mail. Wat een geluk dat ons digitaal platform behoorlijk uitgebouwd was en dat onze ICT-verantwoordelijke alles in een minimale tijd kon ombouwen zodat we volledig digitaal konden gaan.

Alle leerkrachten geven aan dat ze nu meer werk hebben dan in gewone schooltijd en de meesten hebben daar natuurlijk ook nog de zorg voor eigen kinderen die thuis zitten bij. Het is onwezenlijk om via mail en scherm je leerlingen te begeleiden, om hen die niet zo stipt zijn in het inleveren van taken en schoolwerk toch een beetje aan te moedigen en om gewoon je klas te blijven volgen. Het is ook onwezenlijk om regelmatig via het scherm te vergaderen en af te spreken hoe we te werk gaan zodat de werklast voor de kinderen haalbaar blijft. Toch lukt dat voorlopig ook al is mijn grootse beweging tegenwoordig de afstand tussen mijn PC en mijn scanner lopen om een gemaakte taak door te scannen of om extra beeldmateriaal dat kan helpen en verduidelijken door te sturen.

Ik zie ons hele korps de grootste creativiteit aan de dag leggen om alles voor elkaar te krijgen. Zelfs LO-leerkrachten en PO-leerkrachten slagen erin om de leerlingen creatieve opdrachten te geven waar leerlingen toch even iets anders kunnen doen dan enkel wiskunde en Frans. Zo blijft ook hun gevoelsleven gevoed en niet alleen hun denkvermogen. Wie had dit ooit kunnen denken dat we zo zouden lesgeven?

We blijven allemaal in ons kot maar via de digitale wereld kunnen we toch verder werken met de leerlingen. We doen dat met veel plezier en veel fantasie maar natuurlijk aan de andere kant van de lijn moeten ook de leerlingen, gestimuleerd door de ouders, hun stuk opnemen. Als ik het zo globaal bij ons bekijk, gebeurt dat ook voor de overgrote meerderheid van de leerlingen en dat vind ik op zichzelf een heel positief punt. Er zijn leerlingen die nu zelfs beter presteren dan wanneer ze in de klas zijn, omdat ze nu alleen werken zonder afleiding van andere klasgenoten. Iets om mee te nemen na coronatijden. Toch zijn er ook leerlingen die tussen de mazen van het net vallen. Om dit systeem te laten werken, heb je ondersteuning en stimulans van je ouders nodig. Dat hoeft niet per se 'met de leerstof helpen' te zijn, maar wel door omstandigheden te creëren waar zoon- of dochterlief kan werken, een structuur te maken in huis of gewoon interesse te tonen en aan te moedigen en misschien af en toe ook streng te zijn. Jongeren die dat moeten missen en zelf die sterkte nog niet hebben, omdat ze nog te jong zijn, hebben het nu heel moeilijk en riskeren inderdaad achterstand. We hebben altijd jongeren op verschillende snelheden in onze klassen, maar als we opnieuw opstarten, zal dat pijnlijk duidelijk worden, denk ik. Dan is het weer aan de leerkrachten om die verschillende snelheden weer min of meer gelijk te trekken in een superkorte tijd.

Ik hoop ik dat we nog dit schooljaar gewoon fysisch kunnen lesgeven, maar het zal nooit meer hetzelfde zijn, want we zullen altijd beseffen dat het van vandaag op morgen kan veranderen.

Floortje Nijssen: "We weten dat dat nodig is nu maar hoe kun je een verlies van een dierbare verwerken als je hem niet mag zien, niet mag begraven zoals hij of zij het graag zou gewild hebben, niet bij elkaar troost mag zoeken ..."

Een dikke zes jaar geleden zat ik aan het bed van iemand die me zeer dierbaar was en die aan de beademingsmachine lag. De slang die door een gaatje in zijn keel zuurstof in zijn longen pompte, was levensnoodzakelijk en door de kunstmatige coma kon je alleen maar naast hem zitten en zijn hand vasthouden. Ik had het geluk dat hij nog één dag uit die coma geweest is voordat hij definitief wegglipte en stierf. Eén dag die zo kostbaar was voor ons beiden.

Die herinneringen komen vaak bij me op dezer dagen. Al die mensen die nu aan die beademingsslangen liggen die hen in leven houden, maar ze zijn alleen. Het verplegend personeel doet zeer zeker zijn best, maar op een intensive care-afdeling ligt niet één maar een hele hoop patiënten met beademing en iedereen moet zijn verzorging krijgen. Als men dan sterft, sterft men eenzaam, geen kans meer om, al is het maar een glimlach te schenken aan hen die je dierbaar zijn. De nabestaanden kunnen geen afscheid nemen, de persoon wordt in een lijkzak gestoken en dat is het. We weten dat dat nodig is nu maar hoe kun je een verlies van een dierbare verwerken als je hem niet mag zien, niet mag begraven zoals hij of zij het graag zou gewild hebben, niet bij elkaar mag troost zoeken? Voor hen die uiteindelijk wel van de beademing afkomen, volgt nog een eenzame periode. Lig maar eens in een ziekenhuis als je zo ver bent weggeweest. Je moet de steile klim naar volledige genezing helemaal alleen doen zonder iemand die naast je zegt: "Allez, kom! Niet opgeven".

Die gedachten houden me bezig en ondertussen ben ik oneindig dankbaar dat ik wel nabij heb kunnen zijn zo'n dikke zes jaar gelden.

Ik wens alle mensen die zo afscheid moeten nemen en allen die alleen naar hun genezing moeten groeien heel veel moed en sterkte toe!

Achiel Charlet: We kunnen nu hopen dat deze mensheid nadat ze geconfronteerd werd met haar eigen kwetsbaarheid, ook de blik even naar binnen zal richten om er zichzelf en ook haar echte verlangens en noden terug te vinden (18 april 2020).

'Er is geen medicijn tegen oud en eenzaam zijn' zingt men in een oud liedje. Maar er is geen ergere eenzaamheid dan de lockdown-corona-eenzaamheid. Voor de oude eenzame is er geen wachten meer op een sterk verlangd familie- of vriendenbezoek, want dat mag niet meer. Zelfs een wandeling en een praatje op een afstand korter dan 1,5 meter kan niet meer. Geen babbeltje buiten in het zonnetje samen op één bank. "Blijf in uw kot," zegt men, "voor weken en maanden" als het moet. Grootouders, ouders en kinderen en zelfs alle eenzamen werden volledig van elkaar gescheiden voor onbepaalde tijd. Niet alle grootouders hebben de vaardigheid om het gelaat van hun dierbaren op het scherm te toveren en een digitale knuffel te zenden die door de virusscan getest werd en veilig bevonden. Even om technische hulp vragen bij een pientere kleindochter of kleinzoon kan niet meer, want dat is plots een zware en strafbare misdaad. De onmisbare menselijke aanraking werd plots afgeschaft en verboden. Het lijkt meer op een horrorfilm dan op de werkelijkheid. In een wereld waarin de technologie allang haar ongeschiktheid heeft bewezen om de menselijke warmte en de menselijke aanraking te vervangen, en ons echt gelukkig te maken, komen wij plots in een toestand terecht die ons tot het uiterste in de afzondering drukt. Wij zijn niet digitaal maar analoog en menselijk en de pijn van de isolatie voelen we echt en bewust. Er bestaat geen app om dat te verhelpen. Wij zijn niet te programmeren met 0 en 1.

"Een mens kan ook sterven van eenzaamheid," zei onze premier Sophie Wilmès, de eerste vrouwelijke premier van het land en schijnbaar ook de eerste premier met menselijke gevoelens. Ach ja, met ons verstand verstaan we dat allemaal wel, maar het hart heeft nu eenmaal redenen die de rede niet kan verstaan en de pijn die blijft.

Deze pandemie zal zeker haar stempel op de hele mensheid drukken. Als iemand na een zeer zware ziekte weer herstelt, dan lijkt die dikwijls ook totaal veranderd te zijn en met vernieuwde inzichten het leven weer aan te vatten. "Hij/zij is niet meer de oude," zegt men dan. We kunnen nu hopen dat deze mensheid nadat ze geconfronteerd werd met haar eigen kwetsbaarheid, ook de blik even naar binnen zal richten om er zichzelf en ook haar echte verlangens en noden terug te vinden. De mens zal merken dat achter heel de opgelegde drukte en prestatiedwang van buitenaf, hij slechts onbewust verlangde de weg naar zijn eigen echte zelf en de geborgenheid van eigen familie en van echte vrienden te vinden. Misschien zullen wij terug naar de echte menselijke waarden verlangen en niet naar wat ons door derden die maar op geld en macht uit zijn, wordt aangesmeerd. Ook voor de gelukkigen onder ons die tijdens heel deze crisis geen dierbaren zullen verloren hebben, zal materiële luxe waardeloos worden in vergelijking met de waarden die we weer toekennen aan alle mensen uit onze naaste omgeving.

Een ziekte van het lichaam duidt dikwijls op een evolutiecrisis in ons menselijk wezen, zo is ook een zware pandemie een uiterlijk symptoom van een inwendige ziekte, een gezondheidscrisis van de zwaar geestzieke mensheid en waarschijnlijk zullen we er heel wat beter en wijzer uit komen, zowel individueel als op wereldvlak.

'Goedemorgen. Ik ben een medewerker van de Babbellijn van de Stad Lier.' 'Van de wat?' 'Van de Bab-bel-Lijn van 't stad.' 'Ha.' 'In het kader van de coronacrisis bellen wij 75-plussers op. We willen graag horen hoe het met u gaat en of er iets is dat wij voor u kunnen doen.' 'Dat is heel vriendelijk van u. Maar met mij gaat het nog heel goed. Tot nu toe toch. Voor mijne leeftijd mag ik niet klagen. Ik trek mijne plan.' Zo klonk de start van het merendeel van de gesprekken die ik voerde met onze bejaarde stadsgenoten. Of soms hoorde ik: 'Mijn kinderen en kleinkinderen zorgen goed voor mij.' Of: 'Ik heb heel goeie buren.'

Via Hoplr, de mobiele app voor buren, had ik me aangemeld als vrijwilliger voor dit project. Kwestie van iets nuttigs te doen. En zo kwam het dat ik in de voorbije weken getuige mocht zijn van de flexibiliteit en het optimisme van het overgrote deel onze 75-plussers. Zonder uitzondering willen ze plichtsbewust binnen de lijntjes van de coronarichtlijnen kleuren. Want ja, de schrik zit erin. De meesten vertelden me spontaan hun verhaal*.

Johanna had net de ramen van haar appartement gepoetst en stond klaar om haar dagelijkse fietstocht te maken. 'Niet meer langs de vesten, want daar is het te druk. De natuur rond Lier is zo schoon, manneke. Ik was dat een beetje vergeten.'

Jef was zijn koer aan het schuren. Drie keer per week poetst hij alle kamers van zijn huis. 'Drie keer?' 'Ja, ik weet het dat is eigenlijk niet nodig. Maar ik heb het graag proper. Mijn vrouw zaliger was ook zo. Zeven maand geleden is ze gestorven. Die corona, dat is allemaal niks, maar het gemis van mijn vrouw. Denkt ge dat ik naar het kerkhof mag gaan? Normaal doe ik dat elke zaterdag, maar nu ben ik al een paar weken niet meer geweest. Dat mis ik wel.'

Frans woont aan 't station. Hij ziet lege treinen aankomen en stoppen. Niemand stapt uit. Niemand stapt in. 'Dat is zo raar.' 'Dat klinkt als een horrorfilm,' zeg ik. Het is even stil. Ik hoor de leegte die Frans voelt. 'Ja, ne slechte film is het. Ik ben gestopt met ernaar te kijken. Soms rijd ik met mijne scooter de stad in om boodschappen te doen. De bussen van De Lijn daveren mij dan voorbij in de Antwerpsestraat. Leeg.' Ik zucht. 'Gelukkig heb ik mijne computer nog,' zegt hij. 'Dat het maar snel gedaan is. Mijn schoondochter woont aan zee, mijn kleindochter tegen Antwerpen. We bellen af en toe.' 'Frans, ge moogt ook altijd naar de babbellijn bellen, dat weet ge toch hé?' 'Ja, manneke, maar er zijn mensen die dat meer nodig hebben.'

Een van de vele Maria's die ik bel: 'Zeg maar Annie, dat ben ik meer gewoon. Ik word binnen twee weken negentig. Ik heb den oorlog meegemaakt, dan weet ge wel hoe dat ge zoiets moet aanpakken. Ons moet ge da niet leren. Mijne zoon komt twee keer per week mijn commissies hier aan 't poortje zetten. Dan babbelen we wat. Hij moet aan den andere kant van de haag blijven hé. Ik neem geen risico. Sinds den dertiende maart ben ik niet meer buiten geweest. Wel in mijnen hof. Ik heb mijn bezigheid. De poetshulp heb ik afgezegd. Ik doe alles wat trager, maar dat is niet erg. Ik heb tijd. Allee, nog eens bedankt hé. Dat is heel lief dat gij gebeld hebt.'

En dan was er Albert: 'Boodschappen doen? Voor mij? Nee, manneke, zolang ik dat nog kan, doe ik dat zelf. Een tomaat, die wilt ge toch zelf kiezen! Hoe kan nu iemand anders weten welke tomaat ik zou kiezen. Nee, nee, laat mij maar doen.'

Maar heel af en toe ging het niet goed. Zoals met René. Die riep met een krakende stem: 'Neie, 't gaat hier nie goe. Ik heb HULLEP noedig!' Er volgden nog wat warrige klanken. Ik verstond hem niet en hij mij niet. 'René, we gaan terug contact met u opnemen,' riep ik nog, maar hij was al weg. Ik belde onmiddellijk met Hilde, de coördinator van dit project. Zij stelde me gerust. Ze zou het verder opnemen, een wijkagent sturen of zo.

En dan was er Paula. Ze weende toen ze begon te praten. 'Nee, het gaat niet goed met mij. Maar ik heb niets nodig. Ik kan mijn plan trekken, dat heb ik altijd moeten doen. Ik heb mijne zoon alleen opgevoed. Maar nu ga ik breken met hem. Ik kan het niet meer aan. Die ruzies putten me uit. Het heeft allemaal geen zin meer. Ik ben te oud geworden hiervoor. Hopelijk nemen de kleinkinderen mij niets kwalijk.' 'Paula, is er iets dat wij kunnen doen?' 'Nee, manneke, ik moet andere mensen niet lastigvallen met mijn miserie. Vandaag zit ik in een dip. Morgen gaat het alweer beter.' Ze noteert het nummer van de babbellijn en vertelt me dat ze af en toe naar de 106 van TeleOnthaal belt. Zuchtend druk ik op de rode knop van mijn iPhone.

Corona: zeg het met elfjes!

Een elfje is een gedicht van 11 woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel. (Die samenvatting is mij niet altijd gelukt ...)

musenzus, alias Chris Van Oosterwyck (https://musenzus.home.blog/)

Een persoonlijke corona-ervaring ...
Stapje per stapje krijgen we ons vroeger leven terug. Toch zal het voor velen onder ons nooit meer hetzelfde zijn (Betty Charle, voorzitster Samana H. Familie).

Deze droevige en angstige periode heeft een stempel gedrukt op ieder van ons. Ook in onze familie is het covid-19-virus binnengedrongen. Ons moeder, 93 jaar geworden in februari en samen nog een mooie verjaardag gevierd, valt bij haar thuis begin april en wordt opgenomen in het ziekenhuis. Na een week wordt zij ontslagen en mag naar huis. De revalidatie verloopt niet zoals gepland. Bij wederopname test ze positief op het virus. Dit betekent: geen bezoek, geen persoonlijke spullen mee, wel een mobiele telefoon. Maar, 93 jaar, heel slechthorend, niet vertrouwd met GSM, dat wil zeggen: geen contact met haar familie. De machteloosheid, het verdriet, de pijn die men voelt bij het verlaten van de spoedafdeling, alleen, want er mag maar één begeleider mee, is een ervaring die niemand wil meemaken. Communicatie verloopt nu al 4 weken via verpleegkundigen en sociale dienst. Op uitdrukkelijke vraag krijgen we een telefoontje van de geriater. Dus heel wat vragen met onduidelijke antwoorden. Dit is een onmenselijke situatie waarin vele families zich nu bevinden. Corona betekent voor mij: onwetendheid, gebrekkige communicatie, angst, pijn, geen fysisch contact, allerlei emoties, eenzaam afscheid nemen. Vanaf nu spreken we van de tijd voor corona en de tijd na corona. Dit zal voor ieder van ons, zowel voor de jongeren als voor de ouderen, een andere betekenis hebben.

Hou jullie toch sterk en gezond. Een warme knuffel en een deugddoende schouderklop.

Bezoek aan een rusthuisbubbel
Voorover leunend kijken we met grote ogen door het scherm naar mekaar

Het is maandag 18 mei, een versoepelingsdag. Ik zit in de tuin voor de cafetaria van het woonzorgcentrum. Straks zullen ze me hier binnenroepen. Ik kwam met opzet een kwartier te vroeg. Na meer dan twee maanden wil ik zo windstil mogelijk landen in de bubbel van mijn 95-jarige moeder. Door het raam herken ik Emma, haar overbuurvrouw. Ik zwaai, maar ze ziet me niet. Voor haar zit haar zoon. Hij maakt brede gebaren. Het plexiglas troont hoog tussen hen in. Emma en mijn moeder leerden elkaar hier vijf jaar geleden kennen. Het zijn blijvers. Ook de Covid-19 ravage kreeg hen tot dusver niet klein.

De zon verwarmt mijn rug terwijl ik door de hoekvensters naar binnen kijk. Door het spel van lichtweerkaatsingen ontstaat een mengelmoes van beelden. Emma zit in de kruin van een boom. Ik word er duizelig van. Klokslag halfdrie is er beweging. Ik sta op. Een verzorgster stapt vanuit de verste hoek de cafetaria binnen. Mijn ogen worden naar de rolstoel gezogen die ze voor zich uit duwt. Eindelijk. Daar is ze, de life versie. Er is meer stoel en minder moeder dan vroeger. Een ineengekrompen hoopje mens. Ze kijkt naar haar schoot. Slaapt ze? Is ze in deze of in gene wereld? Ik verdwijn in mijn bezorgdheid voor haar. Ze slokt me op nog voor ze naar me kijkt. En dan plots met veel lawaai zwaait de deur open en voel ik een bubbel aan me trekken. 'Kom maar door,' zegt de zoon van Emma. Met mijn bandana strak over mijn neus en onder mijn kin gespannen, stap ik naar binnen. Ik sluit de deur achter me. Trefzeker ontsmet de verzorgster tafels, stoelen en scherm. De argwanende blik van mijn moeder prikt in mijn zij. Ik draai me naar haar toe. 'Dag moederke,' zeg ik zo luchtig als ik kan en vervloek het masker. Ze mompelt boos iets over een zwart ding voor mijn gezicht. Ik ontsmet mijn handen. Ze volgt mijn bewegingen. Ik vul het logboek in en ga zitten. Nu mag het mondmasker af. 'Tot binnen een halfuur,' zegt de verzorgster.

Voorover leunend kijken we met grote ogen door het scherm naar mekaar. Haar rechterhand rust op haar linkerhand. Ik strek mijn armen voor me uit en leg mijn handpalmen met vingers wijd gespreid op de tafel. Een diepe zucht ontsnapt. De tijd staat stil. Het plexiglas verdwijnt. Wat een rust. Dit is dus wat ik miste.

'Els? Ja, nu zie ik het. Amai, gij ziet er goed uit.' 'Maar gij ook. Uw haar is mooi gedaan en uw nagels zijn pas geknipt zie ik. Wie heeft dat gedaan?' Ze kijkt naar haar vingers en haalt haar schouders op. 'Dat zal Sabine wel zijn,' zeg ik. 'Dat kan.'

'Ik moet u van iedereen de groeten doen.' 'Iedereen? Wie is dat?' 'Om te beginnen al uw kinderen.' 'Ha, mijn kinderen. Ik hoop dat ik ze nog ken.' Ongewild kopieer ik haar deugnietenlach. 'We zullen eens zien.' En zo beginnen we ons eerste door-plexiglas-gescheiden gesprek. Haar mimiek verraadt de kwaliteit van de ontvangst. 'Versta je me niet?' Haar magere handen wijzen naar haar hoofd. 'Ik hoor niet goed. Maar ik zal beter mijn best doen. Ge zijt wel lang weggebleven hé.' Ik leg uit dat er een besmettelijk virus de ronde doet. 'Corona? Dat is ne mooie naam. Waarschijnlijk hebben ze dat hier wel gezegd. Maar ge verstaat dat dan niet goed. En dan durft ge dat ook niet altijd weer vragen. Zeg nog ne keer wat dat juist is.' Ik leg het nog eens uit. ''t Is precies mooi weer hé?' 'Ja, binnenkort kunnen we terug naar de tuin. Hopelijk.' 'Waar is dat nu weer?'

Onze woorden zoeken een weg over en langs het plexiglas en vermengen zich met achtergrondgeluiden. 'Zullen we zingen?' stel ik voor. 'Dingen?' 'Zingen.' 'Vingers?' Ze kijkt naar haar handen. 'In de stille Kempen,' zet ik in. 'Op de purperen hei,' vervolgt zij. Nu is het aan mij om te liplezen. Haar vingers tokkelen subtiel de maat. Veel sneller dan verwacht zit onze tijd erop. Wuivend nemen we afscheid. 'Tot volgende week,' zeg ik. 'Het is goed geweest,' zegt zij.

Els Coenen

Toeren tussen torens

Woensdag 27 mei, een prachtige lentedag met zomerallures, tevens wijdingsverjaardag van pastoor Jan (proficiat!). Met de wandel-gps in de hand trek ik erop uit en kom al meteen de eerste kerk tegen: Sint-Jan Evangelist in Koningshooikt. Daarna gaat het verder richting Lier. Om de drukke Aarschotsesteenweg te vermijden, volg ik een pad tussen de weiden naar het natuurreservaat ‘Fort van Lier’. Na dit aangename oord van rust en natuur beland ik aan het Netekanaal waar meer bedrijvigheid heerst. Langs een trap klim ik naar de brug van de Berlaarsesteenweg, steek deze over en zie de parochiekerk H. Familie voor me oprijzen.

Over de Netebrug aan de Leuvense poort draai ik rechts het jaagpad op tot bij de nieuwe fietsersbrug en buig dan door de Sionsite links de stad in. Hier liggen enkele kerken en kapellen dicht bij elkaar: de voormalige Kluizekerk, de Sint-Pieterskapel, de voormalige jezuïetenkerk Sint-Jozef die nu de Stedelijke Academie herbergt, en de collegiale Sint-Gummaruskerk als hoofdkerk van Lier. Op naar de Grote Markt waar niet alleen het stadhuis met belfort en enkele andere historische gebouwen staan te pronken, maar ook de Sint-Jacobskapel. Hier kan men overdag altijd binnenlopen om een kaarsje te branden of voor een gebedje.

Via de centrumwinkelstraat arriveer ik bij de Heilig Kruiskerk, de zondagskerk van onze pastorale eenheid Heilige Gummarus en Zalige Beatrijs. Na een eindje over de vest, de Lispersteenweg met zijn eeuwig gesloten spoorslagbomen – zo lijkt het toch vaak – en het voetbalstadion bereik ik de kerk van Lisp, toegewijd aan Sint-Jozef en Sint-Bernardus en tevens Mariabedevaartkerk. Ook hier staat de deur altijd open. Dan doorkruis ik enkele woonstraten om tot bij de volgende kerk te komen, de Heilig Hartkerk aan de Antwerpsesteenweg.

Wees Gegroet Maria kreeg op 26 januari 2020 een nieuwe kleur voor mij. Het was iets na negen in het rusthuis. De drukte van de avondzorg was voorbij. De nachtverpleging had zich aangemeld. Ik zou voor het eerst blijven waken. Zoals de voorbije drie dagen schoof mijn hand onder de lakens om een licht contact te maken met haar knokige voorarm die ruw aanvoelde. Neem je tijd, fluisterde ik. Zo nu en dan schokte haar lichaam. De regelmaat van haar reutelende ademhaling deed me bijna wegzinken in een trance. Ik stond op en boog me over haar heen. Tante Margriet dank je wel voor alles, zei ik. Ook in naam van alle mensen voor wie je zo goed gezorgd hebt. Dank je wel. Haar ademhaling stokte. Oh mijn God, dacht ik, nu gaat het gebeuren. En toen, uit het niets, begon ik te zingen. Wees Gegroet Maria. Wees Gegroet Maria. Wees Gegroet Maria. En opnieuw. En opnieuw. De melodie klonk oeroud. Of was het tijdloos? Op deze golf wilde haar ziel surfen. Samen met de adrenaline stroomde er dankbaarheid door mijn lijf. Mijn tante zoog met krachtige teugen lucht naar binnen. Na pauzes die steeds langer werden, blies ze die fluitend weer uit. Haar ogen gingen open en dicht. Tot mijn verbazing bleef ik rustig doorzingen. Het viel me op dat de Gegroet anders klonk dan normaal. Hij projecteerde zich in onze bubbel met een nieuwe betekenis. Naast een begroeting bevatte hij ook een intentie om te blijven. Met elke nog-niet-de-laatste ademstoot kwam ze naderbij de Onze-Lieve-Vrouwepoort. Die leek vertrouwd terrein. Diep van binnen jubelde ik maar mijn rationele zelf bleef alert. Het geijkte ritme van de mantra hield stand. Falen was geen optie. Van haar vroegere angst om te sterven, waarvoor haar vriendin me gewaarschuwd had, was niets te merken. Ze bewoog moedig en vol overgave naar haar doel. Minuten later kwam de laatste. Sereen. Gracieus. Groots.

Nabijheid maakte deze beleving zo mooi. Nabijheid was toen nog vanzelfsprekend. Als ik niet oplet, voel ik schaamte om dit verhaal nu te delen in deze coronatijden. Aan een journaliste van De Standaard vertelt een begrafenisondernemer uit Bergamo zijn verhaal. Hij zal nooit het geluid vergeten van de rinkelende mobiele telefoons in de plastiek zakken met persoonlijke spullen naast de vele lichamen die hij dagelijks ging ophalen. Diezelfde podcast neemt me mee naar een kerk. Voor ze weer opengaat voor eucharistievieringen houdt de parochiepriester een rouwritueel. De journaliste noemt het moment waarop hij de namen voorleest van de honderdzesennegentig parochianen die stierven door Covid-19, behoorlijk emotioneel. Op de achtergrond speelt zacht het orgel. Hulppriesters steken kaarsen aan. Ik sluit mijn ogen en zie honderdzesennegentig lichtjes. Voor deze zielen zongen de beademingsmachines en zuurstofpompen een mantra.

Voelden zij in hun hart de nabijheid van hun geliefden? Is afstand een verzinsel van de verdwaalde mens? Is aan de andere kant van de poort liefde altijd en overal nabij? Is ze dat hier ook?

Els Coenen – www.in-balans.one

Vele weken mochten we meegenieten met de ervaringen van parochianen (en anderen!) in deze coronatijden, maar nu sluiten we af. Het virus is nog niet weg, maar intussen werden de maatregelen wel serieus versoepeld. Een hele dikke merci aan iedereen die de afgelopen weken een bijdrage leverde!