Als coördinator van palliatief netwerk De Mantel had Veronique Hoste te maken met gepassioneerde zorgverleners die met overtuiging voor dat werk kozen. “Maar sommigen verloren die bezieling en haakten plots af. Ik wilde begrijpen wat daar aan de hand was.” Het concept “morele stress” vormde een belangrijk deel van het antwoord, vertelt ze in Tertio nr. 1.072 van 26/8/’20.
Veronique Hoste verricht sinds 2017 zelf onderzoek naar morele stress. “Dat draait rond twee vragen: waarom verliezen sommige zorgverleners gaandeweg hun bezieling, en andere niet? En nog belangrijker: hoe kunnen ze die hervinden? Morele stress ontstaat wanneer je je waarden en visie op goede zorg niet in de praktijk kan brengen. Dat zorgt voor een wrang gevoel. Het raakt je bovendien dat anderen – meestal de patiënten – de dupe zijn. Intuïtief ervaar je dat iets ‘niet oké’ is en dat daar iets aan zou moeten worden gedaan, maar je kan het niet veranderen. Als dat buikgevoel de bovenhand krijgt, spreken we over morele stress. Bij chronische morele stress word je moe, geraak je ontgoocheld en gefrustreerd, verlies je de zin in je werk, haak je emotioneel af en ben je niet meer in staat tot de broodnodige verbinding met de patiënt.”
“Misschien wel de grootste bron van stress, naast teamconflicten, zijn collega’s die de zorg niet geven zoals je dat zelf zou willen. In workshops heb ik vastgesteld dat zorgverleners er over het algemeen wel voor openstaan om daarop gewezen te worden door hun collega’s, maar dat ze het zelf bijzonder moeilijk vinden om er anderen op aan te spreken. Dat vraagt uiterst veel morele moed.”
Zijn alle verpleegkundigen even vatbaar voor morele stress?
“Al wie waarden heeft, kan verontwaardigd worden, maar iedereen heeft andere waarden en dus is ook de morele stress anders. Wat voor de een echt van belang is, is dat niet voor de ander. Daardoor kunnen we elkaar soms heel misverstaan. Mensen ontwikkelen ook andere copingmechanismen. Voor jongere mensen is het vaak nog zoeken hoe ze best met zulke situaties omgaan. Dat neemt niet weg dat morele stress soms lijkt toe te nemen met de leeftijd. Oudere verpleegkundigen kunnen het er bijvoorbeeld erg moeilijk mee hebben dat het vele computerwerk minder tijd laat voor de patiënt, voor hen de essentie van hun job is en de reden waarom ze ervoor kozen.”
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
