Heilige Johannes De Doper

Boven de doopvont

Aan de naamkeuze van onze 'patroonheilige' ging een proces van beraadslaging vooraf, eerst eens in de parochieploeg, op afzonderlijke vergaderingen van o.a. de lokale werkgroepen en zeker tijdens de junimaand na bevraging op een samenkomst van de lokale werkgroepen met de parochieploeg en een brede bevraging op het medewerkersfeest.  Uit de meerdere suggestie droeg de meest genoemde evenzeer de voorkeur mee van onze ploeg.  Eind september konden we dit voorstel aan de bisschoppelijke vertegenwoordigers overmaken. En ja, in een decreet, gedateerd op 4 oktober werd onze naamkeuze bevestigd!  We houden onze parochie boven de doopvont bij een heilige die zelf heel veel heeft gedoopt of zoals de proloog van het Johannesevangelie het zegt: ‘Er trad een gezondene op, zijn naam was Johannes.’

Dieper graven

Verschillende keren lazen  we op de invulstrookjes we de H.Bavoparochie, wat natuurlijk te verwachten was voor een parochie in wiens grondgebied de kathedraal, tevens parochiekerk gesitueerd is en behalve een school ook het Sint-Baafshuis naar ‘onze’ Bavo zijn genoemd. Echter, de nieuwe parochie in Lochristi/Oostakker/Wachtebeke draagt reeds die naam.  Bovendien wilden we rekening houden met een historisch gevoeligheid: naast de Sint-Baafsabdij was er ook de abdij van Sint-Pieters en deze kerk maakt evenzeer deel uit van onze parochie. Ook de Lam Godsparochie werd geopperd, maar deze naam associeert zich al te zeer op ons wereldberoemde retabel zelf en niet op de parochie. Om een overkoepelende naam te vinden viel nog dieper te graven in de Gentse kerkgeschiedenis – te midden van de archeologische graafwerken in en rond de kathedraal. Dat hebben de meesten in de naamkeuze van de heilige Johannes de Doper blijkbaar gedaan. Deze naam, die dus het meest gekozen werd is ook de naam die historisch én spiritueel inspireert.

Historisch

De gedragen naamkeuze ‘Johannes de Doper’ voert ons terug naar de oudste wortels van onze parochie. Naast de prille oprichting van de beide genoemde abdijen als religieuze en culturele centra (7de eeuw) binnen de grenzen van onze parochie, is de Sint-Janskerk een van de oudste parochiekerken van het stadscentrum (midden 10de eeuw). Ze werd  gebouwd op een site met traditielagen van enkele duizenden jaren bewoning of verblijf, getuige nog de recente archeologische vondsten. Het historische belang van deze kerk wordt bovendien beklemtoond door het feit dat ze collegiale kerk werd voor de kanunniken van de Sint-Baafsabdij (na haar opheffing door Karel V), aan wie ze haar nieuwe en huidige patroonheilige te danken heeft, vooraleer ze de bisschopskerk zou worden voor het nieuw opgerichte bisdom Gent. Het Lam Gods werd geschilderd in opdracht voor de Vijdtkapel in de Sint-Janskerk, zoals uit haar iconografie trouwens blijkt.

De verbinding van de parochie met figuur van Sint-Jan heeft oude adelbrieven. Door deze keuze beklemtonen we onze zorg voor de ontsluiting van onze eeuwenoude katholieke cultuur in de vorm van haar roerend en onroerend erfgoed. We streven daarbij een evenwicht na tussen de kerken als plaatsen van gebed/bezinning, liturgie en kerkelijke gemeenschapsvorming enerzijds en centra van oude en hedendaagse cultuur (architectuur, oude en hedendaagse kunst, …) die toegankelijk zijn voor de duizenden die onze kerken in- en uitgaan als toerist of cultuurliefhebber.

Spiritueel

Het voorstel van de ‘Heilige Johannes de Doper’ als naamheilige is ook van groot spiritueel belang. Dit blijkt uit het grote belang dat de vier evangeliën aan hem toekennen als  ‘grootste’ profeet. Deze man is voor het heden van onze Kerk en in het bijzonder voor onze centrumparochie een ‘lamp’  om te getuigen van het Licht (Jo 1):

• Zijn oproep om zich te laten dopen veronderstelt een innerlijke bekering tot het nakende Rijk Gods. Christen worden en het ook zijn kan niet zonder zo’n bekering van het hart tot Christus. Het doopsel en de sacramenten zijn dus meer dan uiterlijke rituelen. Ze worden algauw hol en betekenisloos als ze niet het antwoord zijn op een profetische roep.
• Johannes verwijst vanaf de moederschoot  tot in zijn marteldood naar diegene die hij - in het Johannesevangelie -  aanwijst als het Lam Gods. Hij daagt ons uit om vanuit Christus onze vreugde maar ook ons lijden en onze aanvechting te doorleven.
• Johannes predikt om de weg bereiden, de padden effenen voor de komst van Christus in de wereld. We lezen hier ook het belang in van een initiërende pastoraal, van een catechese die laagdrempelig de weg opent naar Christus maar die ook verder loopt in een diepere  - ook verstandelijke – verantwoording van ons geloof.
• Johannes wees met de vinger naar dit Rijk Gods dat in de komst van Jezus aanbreekt. Maar ook hij  – vanuit de gevangenis- moest leren wat het betekent dat precies Jezus dit belichaamt door de wijze waarop deze zijn zending vervult. We hebben altijd via Johannes te leren wie Jezus is.
• Johannes is de adventsprofeet. Hij wijst naar de toekomst. Hij geeft hoop. Met de middelen/mensen van vandaag durven we de hoop in ons levend houdend, d.i. de toekomst aan het woord te laten die God ons schenkt en niet de toekomst waartegen we ons willen ‘verzekeren’ door het verleden te bewonderen of ons omgekeerd met de cultuur van vandaag te laten samenvallen.
• Spreken naar waarheid, zoals hij deed aan de Jordaan en t.o.v. Herodes, getuigt van moed. Zo spreken, léren spreken, is een oproep ook voor ons. We lezen hier de oproep in tot een missionaire pastoraal. Johannes daagt ons uit om te (leren) spreken over ons geloof i.p.v. er beschaamd over te zijn en het zelf gevangen te zetten.
• Zijn roep vanuit de woestijn: de parochie vandaag spreekt vanuit de woestijn van het leven en de realiteit die haar doet versoberen in het verlangen zuiverder en authentieker te spreken en in haar handelen de klemtonen te leggen die Johannes legde: rechtvaardigheid, delen, een waarachtige Godsrelatie. Voor onze diaconale zending lezen we hier een voorloper in.
• ‘Hij moet groter worden en ik kleiner’. We voelen  onze kleinheid scherp aan . Ze is ook de kans om juist Christus te laten groot worden. Zijn we centrumparochie, wijzelf zijn niet het centrum.
• Johannes verzamelt mensen voor de komst van het Rijk Gods. Onze parochie met haar parochiekerk, kerken en gemeenschappen wil als centrumparochie ook een centrum zijn dat verbindt en verzamelt, aanvuurt en opwekt. Opnieuw vinden we hier ons wezen – wie zijn we?-  en onze zending – voor wie zijn we er ?-  in terug.

Het is nog wat wennen maar we hopen dat deze nieuwe naam niet alleen als opschrift en logo te zien zal zijn maar dat hij  ook een roepnaam wordt – zoals hij een roeper was – en een verzamelnaam – zoals hij mensen verzamelde -, geroepen en verzameld tot parochie, eeuwenoud en altijd te vernieuwen. Dat de heilige Johannes de Doper ons hiervoor de weg wijst. En… is het toeval dat ons medewerkersfeest, dat reeds tweemaal doorging, valt om en rond 24 juni, het geboortefeest van Johannes de Doper?  En nu uitzien naar een fijn en treffend parochielogo…

Jürgen François