“Als iemand naar Mij toekomt, die zijn vader en moeder, zijn vrouw en kinderen … zelfs zijn eigen leven niet haat, kan hij mijn leerling niet zijn. “
Is dat even schrikken … wat een uitspraak van Jezus, die we kennen als Hij die alsmaar spreekt over liefde, zelfs verwijst naar zijn Vader, die liefde is!
De eerste zin van onze evangelietekst, waarop velen meteen afhaken, een struikelblok inderdaad. Dit kan ons geloof niet zijn. Ook bijbelvertalers hebben hier moeite mee: verschillende versies proberen dit te verzwakken, en vertalen het Griekse ‘miseo’ als ‘verfoeien’ of ‘alles opgeven’. Dit spiegelt tegen de laatste zin van de tekst die ons aangeboden wordt
Maar er staat wel wat er staat. ‘miseo’ betekent ‘haten’. Het evangelie van Lucas is ons in het Grieks overgeleverd. Bijbelgeleerden vertellen ons dat Lucas graag tegengestelden, contrasten, gebruikt om ons de boodschap helder te stellen. Zo bijvoorbeeld in zijn versie van de zaligsprekingen: ‘zalig zij die’ tegenover ‘wee degenen die’. Of in de parabel van de barmhartige Samaritaan, de leviet die wegkijkt en die vreemde Samaritaan die alles geeft. Lucas gebruikt dus de tegenstellingen als didactisch middel. Dus ‘miseo’ haten tegenover ‘phileo’ liefhebben’. Een misantroop heeft een afkeer van mensen, een filantroop ziet de mensen graag.
Maar wat is de boodschap nu eigenlijk?
Welnu, een hint vinden we bij de aanvang van onze tekst: ‘talloze mensen trokken met Hem mee’ en op een bepaald ogenblik keert Jezus zich om en steekt a.h.w. een vermanende vinger om naar alle ‘meelopers’. Hij geeft ze geen applaus, Hij spreekt geen dankwoordje aan het adres van die grote groep die met Hem meegaat, Hij streeft geen succes na, integendeel, Mij volgen – zegt Jezus – is niet evident! Het vraagt radicale keuzes, dus bezin eer je begint. Haten is in deze context te begrijpen als, ‘iets of iemand niet op de eerste plaats zetten’. Zeker jezelf niet.
Radicale keuzes maken, je leven veranderen in de richting van Jezus, als bewuste volgelingen. Dat kan op verschillende manieren. In het privéleven, in het maatschappelijke leven. Er vallen vele voorbeelden te geven bij mensen die radicale keuzes hebben gemaakt, mensen die we heiligen noemen.
Maar ieder van ons kan in zijn of haar leven keuzes maken.
In deze maand van de schepping kunnen onze radicale keuzes gaan in de richting van het behoud van de schepping, waar paus Franciscus zaliger ons al jaren oproept.
“Als we de waarde en de broosheid van de natuur erkennen, samen met de capaciteiten die de Schepper ons heeft toevertrouwd, dan kunnen we vandaag de moderne mythe van een grenzeloze materiële vooruitgang ongedaan maken. Een broze wereld samen met een mens aan wie God de zorg ervoor heeft toevertrouwd, zet ons ertoe aan om na te denken over hoe we onze macht zouden moeten richten, ontwikkelen en beperken. “(Laudato Si' 78)
Als christenen zijn we pelgrims van hoop, niet enkel in dit Jaar van de Hoop, maar elk jaar opnieuw. Elke stap die we zetten, leert ons, dieper wortelen in die wezenlijke verbondenheid met de aarde
Pelgrimeren is thuiskomen bij zuster, moeder aarde, die ons adem geeft. Zij omarmt alles en voedt iedereen. Dat is wat de heilige Franciscus van Assisi ons leert.
“Alles is met elkaar verbonden en wij, mensen, zijn samen als broeders en zusters op pelgrimstocht, met elkaar vervlochten door Gods liefde voor elk van zijn schepselen en in tedere genegenheid ook verenigd met broeder zon, zuster maan, zuster rivier en moeder aarde.”
(Laudato Si’ 92)
We kunnen in ons eigen leven radicale keuzes maken, kleine stapjes die veel kunnen betekenen. Uitdagingen voor elke dag: hoe gaan we om met voeding, met energie en water, welke keuzes maken we in ons koop- en consumptiegedrag? Hoe gaan we proberen anders te gaan leven, in respect voor onze zo dierbare schepping, ons gegeven om te koesteren en te behoeden.
“Je kunt maar mijn leerling zijn als je je losmaakt van wat je bezit.” Zo besluit onze evangeliepericope vandaag. Met andere woorden: Jezus volgen is en blijft een gigantisch avontuur voor ons, pelgrims van hoop, mensen van de weg.
Johan
