De lang verhoopte 4de fase is gestart na het bouwverlof 2023 en omvat:
1. De restauratie van het schip, de zijbeuken en het voorportaal.
Ondanks de vele verwoestende stadsbranden en opzettelijke vernielingen werd de basiliek telkens opnieuw heropgebouwd. Het unaniem goedgekeurd ontwerp voor schip, zijbeuken en zijkapellen bouwt in deze fase verder op het restauratieprincipe gehanteerd voor koor en dwarsbeuk.
Om een meer open karakter te creëren in het schip worden de nissen boven de zuilengalerijen opengewerkt met een link naar het oude doksaal. De baksteenimitatie op de gewelven verdwijnt en het volledig schip en de zijbeuken worden geschilderd.
De natuursteenelementen, kolommen en monelen (dat zijn de stenen vensterstijlen) van de glas-in-loodramen worden behandeld als deze in de Coleta-kapel.
Het voorportaal wordt integraal vernieuwd alsook de verlichting in het schip, de zijbeuken en zijkapellen.
2. De zijkapellen
De Sint-Jozefkapel (2) en de ondertussen gerestaureerde Sint-Coletakapel (1) hebben gewelven met natuurstenen ribben. We kunnen dus aannemen dat zij ouder zijn dan de overige kapellen.
Hemel van de gerestaureerde Sint Coletakapel
Pas begin 19de eeuw werden deze twee zuidelijke annexen, respectievelijk schatkamer en bibliotheek, omgevormd tot de huidige kapellen.
Ook de overige zijkapellen zijn latere toevoegingen uit de 19de eeuw. Langdurige vochtinfiltraties zorgden ervoor dat de afwerkingslagen werden losgeduwd van het metselwerk. Uiteindelijk resulteerde het vochtprobleem tot een ernstige zwamaantasting in de Sint-Barbarakapel met ei zo na de vernieling van het altaar schilderij en de wandbeschildering tot gevolg. Via een spoedprocedure in 2002 zorgden de daaruit vloeiende saneringswerken voor de volledige ontpleistering van de muur achter het altaar.
Wij zijn nu 21 jaar verder.
Detail altaar schilderij Heilige Barbara
In deze fase wordt niet alleen de Sint-Barbarakapel (6) maar eveneens het altaar schilderij gerestaureerd en teruggeplaatst. Waar de neogotische schilderingen in de zijkapellen verdwenen of beschadigd zijn worden ze aangevuld op basis van de oude aquareltekeningen van Joseph Janssens.
De wanden in de St-Petrus- en de St-Antoniuskapel (3) worden in de drieledige neoclassicistische kleuren beschilderd: namelijk een grijze plint, roze band en beige bovenstuk.
In de St-Jozefkapel (2) en St-Annakapel (5) aan de andere zijde van het schip wordt de damastbeschildering teruggebracht naar de originele kleurstelling en vormgeving. De vloer van het Sint-Anna-altaar wordt hersteld met (bij voorkeur) gerecupereerde Doornikse blauwsteentegels.
In de Heilig-Hartkapel (4) wordt het sierhekken op zijn originele plaats teruggezet en de vloer hersteld.
De benaming wordt aangepast naar Heilige Drievuldigheidskapel.
3. De opfrissing van het hoogkoor en transept.
Op verschillende plaatsen in het hoogkoor bemerkten wij vochtplekken en een afschilfering van de verflaag. Deze werken starten onmiddellijk na het bouwverlof 2024 en kaderen eveneens in een uniform uitzicht van het eerder gerestaureerde hoogkoor en transept met schip en zijbeuken. Finaal hopen wij rond te zijn eind 2024 en plannen wij de plechtige opening tijdens de basiliekfeesten in februari 2025.
4. De afwerking van de crypte en het inrichten van een lapidarium.
Verdere digitalisering in de crypte kan voor een betere connectie met het toeristisch centrum in de Hoge Mote zorgen en dusdanig tot een sterkere beleving van de Sint Hermes cultus. Wij maken eveneens ruimte vrij om brokstukken van kapot geslagen beelden tijdens de beeldenstorm en vondsten bij opgravingen - die momenteel aan de muren van de crypte bevestigd zijn - een betekenisvolle plaats te geven in een lapidarium. De start van deze werken werd even uitgesteld om het einde van het lopend toeristisch seizoen niet te hinderen. Niettemin hopen wij deze afwerking - in de weliswaar ingekorte periode - tegen de start van het nieuw seizoen af te ronden.
De jongste Fiertelommegang bewees andermaal hoe onze stad Hermes koestert en ademt. Velen onder ons zullen ongetwijfeld emotioneel naar adem happen met het eindresultaat. Zij krijgen anderzijds een bom zuurstof in ruil om als fiere Ronsenaar met heel veel enthousiasme verder te werken aan de totale uitstraling van onze stad.
Met dank aan Michiel Vanmarcke-architectenbureau Bressers
Foto’s beeldbank Sint-Hermesbasiliek
Ronse, 28 augustus 2023
Namens de Kerkraad van de Sint Hermesbasiliek
André Bellinck - voorzitter