Bedevaart Dragers en Belders van Sint-Hermes in Rome (1)
De Maatschappij der Dragers van Sint-Hermes heeft van 20-24 november 2019 een beklijvende bedevaart ondernomen naar de oorsprongssite van de Sint-Hermesverering in Rome. Woensdagavond 27 november 2019 werd daarvan in het rectoraat verslag uitgebracht in aanwezigheid van de pers. Stapsgewijs zullen we enkele bijdragen publiceren over dit memorabele gebeuren, met hier het openingswoord van Rector M. T’Joen en het ooggetuigenisverslag van Rémy Rousselle, aspirant-drager en vertegenwoordiger van de Maatschappij in de UNESCO Werkgroep.
Inleidend woord door Rector T’Joen
In de recente ontsluiting van het eeuwenjong Ronsisch erfgoed, de levendige Sint-Hermesverering, is op 22 november 2019 een nieuwe, onuitwisbare stap gezet. De ‘voor-stappen’ zijn bekend: de bijna voltooide renovatie van de middeleeuwse stadskern (de zgn. ‘Vrijheid’), het lopende dossierwerk voor de erkenning van de Fiertelommegang als immaterieel cultureel Unesco Werelderfgoed, de aanwezigheid van een Vaticaanse delegatie tijdens het internationaal colloquium over vergelijkbare bedetochten wereldwijd (24-26 mei 2018) en de erbij aansluitende Grote Ommegang, de betekening in Rome van een samenwerkingsverband tussen het Vaticaan en het Stadsbestuur van Ronse betreffende de Sint-Hermescatacombe (14 november 2018) en vooral de verheffing van de collegiale Sint-Hermeskerk tot basilica minor bij decreet van 16 oktober 2018, waarna inhuldiging op 2 februari 2019.
Van 20 tot 24 november 2019 bracht de Maatschappij der Dragers van Sint-Hermes een bezoek aan ‘de eeuwige stad’. Het was meer dan een reis, zoals de Fiertel meer is dan een lange staptocht. In de kern was hun tocht naar Rome een bedevaart naar de plaats waar onze identiteit gegrond is, naar het graf en de catacombe van de heilige martelaar Hermes.
Wat we voorvoelden is gebeurd, zoals uit de getuigenissen van woord en beeld blijkt: onze dragers en hun mede-pelgrims werden ten diepste geraakt toen zij als eersten in de lange geschiedenis van de Ronsische Hermesverering zijn grafplaats, catacombe en basiliek op de hun kenmerkende wijze, onder de unieke klanken van de processiebellen, schroomvol mochten betreden.
Ik ben dankbaar dat ik deze bijzondere bedevaart mee mocht voorbereiden en vanuit Ronse – figuurlijk dan - op de voet mee mocht volgen. Ik zie met velen hier uit naar de bekendmaking van de unieke tocht van onze dragers naar wie mijn grote waardering blijft uitgaan, omdat zij een onmisbare kerngroep uitmaken van onze Sint-Hermescultus. Zij zijn, daadwerkelijk, de trouwe boodschappers van de kernboodschap van de hele Fiertel, dat dragen en verdragen blijvende bouwstenen zijn voor een waardige samenleving.
M. T’Joen, Rector van de Sint-Hermesbasiliek
Verslag van het bezoek van de Maatschappij der Dragers van Sint-Hermes aan de catacombe van Sint-Hermes en de Belgische Ambassade bij de Heilige Stoel, Rome, 22 november 2019
De Catacombe van Sint-Hermes
Het bezoek van de delegatie aan de catacombe van Sint-Hermes was het eerste deel van de officiële aangelegenheid van de bedevaart van de Maatschappij der dragers van Sint-Hermes en sympathisanten naar Rome. Van bij het ontbijt kruisten gespannen blikken elkaar, hoewel hier en daar toch een spontane lach en uitlating opkwamen. Het ontbijt werd afgerond en de dragers en belders dosten zich uit op hun paasbest. Het moment brak aan. De voltallige groep stapte de bus op die ons zou brengen naar de oorsprong van de hele Sint-Hermescultus die Ronse koestert, namelijk de catacombe van Sint-Hermes.
Eenmaal ter plaatse omstreeks 10 u. veranderde de uitgelatenheid, die de groep Ronsenaars de voorafgaande dagen in de ban had gehouden, in sereniteit. De groep dragers en belders stond geduldig in volledig uniform te wachten, opgesteld in twee spontane rijen aan de ingang van het privépand waarin de catacomben gevestigd zijn. Ondertussen kregen de twee fotografen de tijd en ruimte om zich op te stellen om het historisch moment vast te leggen. Het sentiment dat we de oorsprong van de devotie voor onze geliefde Sint-Hermes zouden aanschouwen, nam stilaan de groep in z’n greep.
Enkele ogenblikken later kwamen Monseigneur Smet, Monseigneur Iacabone en professor Guilliani aan. Meteen kwamen zij onder de indruk van de tenues van de dragers en belders en meer nog van hun gedisciplineerd gedrag. Na de onderlinge begroetingen, ook met de eigenaar van het pand, liet deze laatste ons toe op het domein. De klok sloeg 10.30 u. toen de gehele groep aan de ingang van de catacomben de eerste treden afdaalde.
Bij het begin van de ceremonie mochten de sympathisanten als eersten plaatsnemen in het centrum van de ondergrondse basiliek. Na enkele ogenblikken van verwondering en bewondering die de hele groep overmeesterde, sloten de dragers en belders de gelederen en stapten, voorafgegaan door de bellenman, in processie met de fiertelbellen naar voren. De allereerste klanken van de bellen in deze heilige ruimte beroerden iedereen. Ze positioneerden zich in een halve cirkel aan het graf van Sint-Hermes. Daarop werden vijf noveenkaarsen van Sint-Hermes aangereikt en aangestoken. Een moment van complete stilte vervulde de basiliek. De gebedskaarsen werden bij het graf geplaatst. Een sobere, maar mooie gebedsdienst, werd gehouden. Mgr. Smet ging de gebedsdienst voor. Als afsluiting van de gebedsdienst kwam de belder, Geert Cardon, naar voren en hield zich gereed aan het graf. De belder liet de onmiskenbare klanken van de bellen opnieuw weerklinken op de cadans van de processie met de bijhorende pas rond het graf, driemaal conform het heilige getal.
Tijdens dit ceremonieel kwamen de emoties van alle aanwezigen spontaan naar boven, velen waren tot tranen toe bewogen. Het individuele gevoel transcendeerde als het ware naar een waarneembare collectieve belevenis, van de aanwezigen onderling met in hun hart en gedachten de vele Hermesvereerders in Ronse en hun voorgangers die allen aan hun prachtige traditie en ommegang gehecht waren en blijven. Iedereen, ongeacht de verschillen die er kunnen zijn, waren één en ondeelbaar op dat moment in die ruimte, verbonden voor en door Sint-Hermes. Woorden schieten tekort om dit ongekend intens gevoel te capteren, zeker toen het besef doordrong dat voor het eerst in de geschiedenis de dragers en belders met de Fiertelbellen de catacombe van Sint-Hermes mochten betreden. ‘Een unicum’ is het enige woord dat het gevoel kan benaderen als men het wil omzetten in taal.
Na dit intens moment werd de goedverzorgde eredienst voorgegaan door Monseigneur Smet. Het werd plechtig afgesloten met de hymne van Sint-Hermes. Vervolgens werd de gehele groep uitgenodigd door Monseigneur Iacabone, die eveneens ontroerd was door het emotionele impact van het gebeuren op de groep, om de restanten van het marmeren grafdeksel van Sint-Hermes te honoreren. De aanwezigen legden eerst de hand op het kleine reliek van Sint-Hermes om daarna de hand te leggen op de mooie opgekuiste grafsteen waarin de naam van St-Hermes staat gebeiteld. Hiermee werd de ceremonie in de ondergrondse basiliek afgesloten.
Nadien konden we nog een blik opvangen van de mysterieuze kilometerslange gangen van de catacomben en het fresco (daterend uit de 11de eeuw) waarop Sint-Hermes staat afgebeeld en dat in zeer goede staat te bewonderen is.
We dienen dan ook in het bijzonder te vermelden dat Mgr. Iacabone de toestemming gaf om alle dragers en belders apart te fotograferen aan de unieke fresco van Sint-Hermes in de afgelegen gebedsruimte. De dragers en de belders straalden.
Alle aanwezigen kregen van Mgr. Iacabone en van Prof. Guilliani een bijzonder deskundige toelichting bij de geschiedenis van de catacombe. Mgr. Smet vertaalde hoffelijk voor de Ronsenaars. Zo kon iedereen geboeid volgen.
Heel bijzonder was de boodschap van Mgr. Iacabone op het einde van de toelichtingen. Hij deelde mee dat het de intentie is van Het Vaticaan om de catacombe toegankelijk te maken voor Ronsenaars of Sint-Hermesvereerders die op bedevaart komen naar Rome. Hij vroeg ons de boodschap over te maken in Ronse en vooral mee te geven aan de Ronsenaars hoezeer iedereen tijdens de gebedsdienst geraakt werd door de intensiteit van het moment. Hierbij dient vermeld te worden dat het op een goed georganiseerde wijze dient te gebeuren aangezien de catacombe in een privé domein ligt.
De Belgische ambassade bij de Heilige Stoel
Na het indrukwekkend en emotioneel aangrijpend bezoek aan de catacomben was de tijd gekomen om het tweede deel van het officieel bezoek aan te vatten. Zo kwamen we toe aan het bezoek van de delegatie aan de Belgische Ambassade bij de Heilige Stoel.
Zoals protocol het voorschrijft schoven we één voor één aan naar de toegangshal van de ontvangstzaal van de ambassade, waar we onze namen konden neerpennen in het gastenboek. Daarna werden we persoonlijk begroet door de ambassadeur en zijn echtgenote en konden we ons begeven naar de receptiezaal.
Direct bij het betreden van het hoofdgebouw van de ambassade en vervolgens de receptiezaal stonden we versteld bij het aanzien van het prachtige interieur met impressionante wand- en vloertapijten. Het decor voor deze historische gebeurtenis kon niet passender zijn.
Zoals gebruikelijk werden bij de aanvang van ook deze receptie een aantal speeches gegeven die de toon zetten in de zaal. De vertegenwoordigers van de delegatie van de dragers en de belders en van de stad Ronse, namelijk Wim Vandevelde en Ignace Michaux, stelden zich op aan de linkerkant van de ambassadeur en zijn vrouw, terwijl de vertegenwoordigers van het Vaticaan, namelijk Monseigneur Smet, Monseigneur Iacabone, en professor Guilliani zich opstelden aan de rechterzijde.
Daaropvolgend werden twee toespraken gehouden door Wim Vandevelde en Ignace Michaux. Op beide speeches kwam een positieve repliek van de rechterzijde, onder goedkeuring van alle genodigden. De ontvangst was duidelijk van belang voor het verder uitbouwen van een duurzame en sterke relatie tussen Ronse en Rome. De vertegenwoordigers van het Vaticaan hebben voelbaar kennis genomen van de sterke toewijding van de delegatie uit Ronse aan de Sint-Hermescultus.
Tot slot van het plechtige gedeelte sprak de ambassadeur de aanwezigen toe met een weldoordacht bedankingswoord waarin hij de delegatie loofde. Daarop volgde, in een ontspannen sfeer, een uitstekend verzorgde receptie. In het laatste gedeelte van het bezoek aan de ambassade werden we uitgenodigd om een voltallige en officiële foto te laten nemen in de tuin van de ambassade. Het historisch gebeuren, dat plaatsvond op vrijdag 22 november 2019, zal voorgoed een plaats innemen in de levendige geschiedenis van de stad Ronse en zijn onvervreemdbare Sint-Hermescultus.
|