2021: Een heilig jaar voor Sint-Jacob de Meerdere

Een heilig jaar
De feestdag waarop Sint-Jacob wordt gevierd is 25 juli. Dat is een geweldige dag om in Santiago te zijn. Wanneer deze dag op een zondag valt, wordt dat jaar uitgeroepen tot een heilig jaar. Afhankelijk van schrikkeljaren is er een heilig jaar om de 5, 6 en 11 jaar. De recentste waren in 1993, 1999, 2004 en 2010. De volgende zijn in 2027 en 2032. In 1179 schonk paus Alexander III aan de kerk van Santiago immers dit privilege om een jubeljaar te houden.

Wie was Sint-Jacob de Meerdere?
Sint-Jacob is een van de twaalf apostelen van Christus: de apostel Jacobus. In de evangelies lezen we dat hij een visser was, de broer van Johannes en de zoon van Zebedeus. Hij is een van de eerste apostelen die door Jezus geroepen werden, na Petrus en Andreas. Hij wordt niet zoveel vernoemd in de evangelies, maar is blijkbaar toch een van de belangrijkste leerlingen van Jezus. Dit omdat Jacobus er op de belangrijke momenten in Jezus' leven altijd bij is: bij de opwekking van het dochtertje van Jaïrus, bij de gedaanteverandering van Jezus en in de Hof van Olijven na het Laatste Avondmaal.

Uit de Handelingen van de Apostelen leren we dat Sint-Jacob rond 44 na Christus in Palestina de marteldood stierf door onthoofding. Na zijn dood zouden zijn leerlingen zijn lichaam over de Middellandse Zee naar Spanje gebracht hebben, waar hij dan ook werd begraven. Boven zijn graf werd een soort van heiligdom gebouwd en er ontstond hierrond een dorp: Santiago de Compostela. Bij de inval van de Moren in Spanje in 711 werd het dorp in de as gelegd en het graf van Sint-Jacob vergeten. Na de uitdrijving van de Moren was het de monnik Pelagius die samen met bisschop Theodomir het graf in 813 weer ontdekte. Zeer snel kwam er een stroom bedevaarders op gang en werd er bovenop de plaats van het graf een kerk gebouwd, de plaats waar nu de kathedraal van Santiago de Compostela staat.

De Sint-Jacobsweg naar Santiago de Compostela, ook bekend als Sint-Jacobsroute, is de naam van meerdere pelgrimsroutes die alle leiden naar het graf van de apostel Jakobus in Santiago de Compostela in Galicië, Noordwest-Spanje. De belangrijkste route door Spanje is de Camino Francés, die de voortzetting was van meerdere trajecten komend uit Frankrijk. Vele pelgrims lopen deze Sint-Jacobsweg naar Santiago de Compostela vanwege spirituele overwegingen en de behoefte aan persoonlijke groei.

Hoe is Sint-Jacob van Compostela te herkennen?
Sint-Jacob is als heilige erg gemakkelijk te herkennen. Op zijn mantel of hoed zie je altijd de Sint-Jakobsschelp, die naar hem genoemd werd. Hij wordt ook voorgesteld als patroon van de pelgrims: met een staf, meestal met een kalebas of een buidel eraan gebonden, met een schoudermantel en een brede hoed. Ook een zwaard, een palmtak en een boek zijn attributen van Sint-Jacob, ze verwijzen respectievelijk naar zijn onthoofding, het feit dat hij een martelaar en een apostel is. Ook zie je hem soms met een vissersnet en een bootje, omdat hij een visser was wanneer Jezus hem riep om apostel te worden. En nog een bijzonderheid: waar de andere apostelen praktisch altijd blootsvoets worden uitgebeeld, is Sint-Jacob de Meerdere de enige die laarzen of sandalen draagt, noodzakelijk als je als pelgrim onderweg bent.

Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Wie overweegt om op bedevaart te gaan naar Compostela kan best eens zijn licht opsteken bij het Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela. Dit is een vereniging van bedevaarders naar Compostela die sinds 1985 alle nodige informatie geeft aan mensen die de bedevaart te voet, per fiets of hoe dan ook willen ondernemen. Ondertussen werkt het Genootschap ijverig voort met het ontsluiten van een aantal pelgrimspaden door Vlaanderen. Daarom ook kwam de voettocht ter gelegenheid van hun zilveren jubileum in 2010 ook langs Lier. Het was een ideale gelegenheid om nog eens extra te benadrukken dat de kapel van Sint-Jacob op de bedevaartweg naar Compostela ligt en dat vele bedevaarders hier langskomen.

Spring dezer dagen zeker eens binnen in de kapel, bekijk het mooie beeld links vooraan in de kapel en maak even tijd om te bidden. Het is tenslotte nu zondag de feestdag van deze apostel. We zijn allemaal een beetje pelgrim in dit leven, laten we dan ook eer brengen en ons toevertrouwen aan God, op voorspraak van Sint-Jacob, de patroon van de pelgrims.

Jan Verheyen, pastoor-deken