Advent = Hunkeren naar de komst van Christus

Als het einde van het jaar nadert en de dagen donker en kort zijn, als kerstliederen klinken in drukke winkelstraten vol kerstverlichting, gloort er een nieuw kerkelijk jaar. Op de vierde zondag voor Kerstmis begint de advent. De eerste dag van de advent is de nieuwjaarsdag van de Kerk. Daarmee begint de hele cyclus van de liturgische kalender. We beginnen ons christelijk jaar met wachten. We starten niet met ons eigen drukke gedoe. We openen niet met de opgetogenheid van kerst of de overwinning van Pasen. Ons kerkelijk jaar begint met verlangen, met hunkering. We wachten op onze Koning die komt.

Het woord ‘advent’ is afgeleid van het Latijnse adventus, wat ‘komst’ betekent. Advent is in de kerkelijke traditie de tijd waarin we ons voorbereiden op en uitzien naar de komst van Christus.

Als christenen geloven we natuurlijk dat Christus al gekomen is. Jezus heeft het koninkrijk van God al dichtbij gebracht. Hij heeft zijn handen al helend en genezend uitgestrekt. Hij is al gebroken aan het kruis en Hij heeft met zijn verrijzenis de dood overwonnen. Hij heeft zijn Geest al uitgestort. Waarom zouden we dan elk jaar weer een tijd van wachten ingaan? Waar wachten we eigenlijk nog op?

We sluiten ons met de advent aan bij het volk van Israël uit het Oude Testament, dat wacht op de komende Messias. We gaan binnen in hun verlangen naar en verwachting van de komende koning. Wachtend in de donkere straten van Bethlehem bereiden we ons voor op de vreugde van Kerstmis. We willen een glimp opvangen van het eeuwige licht dat de duisternis doorbreekt.

Met advent nemen we de tijd om na te denken over de manier waarop Jezus, naar wie het volk van Israël verlangde, maar Hem niet herkende, ons vandaag ontmoet. We staan stil bij de vraag waar wij in ons leven verlangen naar de komst van Christus, waar we hoop, bemoediging, hulp en bevrijding nodig hebben en ook kunnen geven aan anderen. Advent is ook de tijd waarin we in herinnering roepen dat Christus daadwerkelijk tastbaar tot ons komt door zijn Woord en Brood in de eucharistie. Het zijn betrouwbare genademiddelen die we nodig hebben om Christus te herkennen in het heden. Ze worden ons week in week uit aangeboden.

Maar in die eucharistie spreken we ook over de wederkomst van Christus. Jezus zal komen, dit keer niet als een kwetsbaar kind, maar als krachtige koning, als een genadige en rechtvaardige rechter. De dood zal tenietgedaan worden, tranen zullen gedroogd worden. Dat is fantastisch nieuws, of zou dat toch moeten zijn. Maar christenen hebben die wederkomst van Christus vaak tot iets overdrevens of zelfs weerzinwekkends gemaakt. Als christenen geloven wij, zoals de geloofsbelijdenis het zegt, dat Christus zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden en zijn koninkrijk zal geen einde kennen. Dat is Gods definitieve antwoord op het diepste verlangen van de menselijke ziel. Het is onze hoop dat waarheid, schoonheid en goedheid zullen blijven bestaan, en dat kwaad, verdriet en dood zullen verdwijnen. Ja, ten diepste is advent een seizoen van hoop. En die hoop wens ik jullie van harte toe in dit nieuw kerkelijk jaar!

(Tip: Lees het boek van Tis Warren, 'Advent, een tijd van hoop', KokBoekencentrum Uitgevers - Utrecht, 2024)

Jan Verheyen, pastoor-deken