Begin 2020 werd een eerste onderzoek verricht naar de leefbaarheid van de kernen in onze pastorale eenheid H. Gummarus & Z. Beatrijs, dit in samenspraak met de kerkraden, de PKG's (Plaatselijke kerngroepen) en iemand van het team van de pastorale eenheid. De gegevens van dat onderzoek leverden heel wat resultaten op waarmee we aan de slag wilden gaan. Corona stak daar echter een stokje voor. Op 18 november 2021 pikten vertegenwoordigers van de kerkraden en de PKG's de draad weer op om te werken aan de kerkgemeenschap in Lier in de komende jaren, zowel op het vlak van de pastorale eenheid als op het vlak van de diverse kernen.
Kerkenbeleidsplan (KBP)
Presentatie van het kerkenbeleidsplan zoals het in 2019 ingediend en goedgekeurd werd, met als doel de kerkgebouwen veilig te stellen voor de komende jaren. De situatie van elke (parochie)kerk en haar huidige categorie werd kort omschreven: A-kerken blijven uitsluitend behouden voor de eredienst (Sint-Gummarus, O.L.V.-Onbevlekt, H. Kruis, Sint-Jan Evangelist), B-kerken streven op termijn naar een nevenbestemming (H. Hart. H. Familie, Sint-Jozef & Sint-Bernardus) en C-kerken zullen hun eredienstfunctie verliezen en een herbestemming krijgen. Na verloop van tijd kan een kerk ook in een lagere categorie ingedeeld worden. Bij enkele kerken dient er ook rekening gehouden te worden met het feit dat ze tot het cultureel erfgoed behoren (Sint-Gummarus en Sint-Margarita). Buiten dit bestek vallen de Sint-Jacobskapel en de Sint-Pieterskapel.
Verder verloop
Het doel van het onderzoek van vorig jaar en de samenkomst van alle kerkraden en PKG's is om, mede aan de hand van het kerkenbeleidsplan en de diocesane visieteksten over de toekomst van de parochiekerken, de samengebrachte gegevens te interpreteren en waar nodig bij te sturen. Voor alle zeven de parochies mag wel gesteld worden dat de leden van de kerkraden en PKG's zich zorgen maken over de uitstraling en de werkzaamheid van de parochies in de komende 10 jaar, en deze op middellange termijn zelfs zorgwekkend beschouwen. Dit ondanks de huidige goede werking in ten minste één van de domeinen liturgie, catechese, diaconie en gemeenschapsopbouw. De samenwerking tussen kernen wordt weliswaar positief ervaren, maar het wordt steeds moeilijker om nieuwe medewerkers voor specifieke taken te vinden, mede door het slinkend aantal kerkgangers en het ontbreken van jongeren.
Verhalen
Negatieve verhalen
Pastoor Jan heeft in 70 jaren veel gebedshuizen zien verdwijnen en stelt zich de vraag of het nog financieel en ecologisch verantwoord is om slechts een handvol mensen in elke kern een viering te gunnen? Het schaalgeld brengt te weinig op om de nutsvoorzieningen te betalen, zodat de stad bij moet passen. Ook slinkt het aantal medewerkers om bepaalde taken op zich te nemen. Her en der verdwijnen de Samana-kernen, terwijl zieken toch graag het bezoek krijgen van een bekend gezicht uit de eigen parochie. En de coronapandemie heeft ook een nefaste invloed: koren stoppen ermee en mensen blijven weg om misschien nooit meer terug te keren.
Positieve verhalen
Sommige kerken of een bidkapel ervan worden opengehouden om de mensen de kans te geven even te komen bidden. Tijdens de coronapandemie daagden nieuwe medewerkers op om de vieringen in goede banen te leiden. En de gebedsvoorgangers circuleren in de hele pastorale eenheid opdat elke gemeenschap wekelijks een viering kan hebben of er iemand is om voor te gaan in een uitvaart. De catechisten hebben elkaar gevonden in de clusters en werken goed samen. De kerk in Lier is dus nog niet dood, ook nog niet palliatief, maar zoals het zich nu aandient, zullen we alleszins kleiner zijn als Lierse kerkgemeenschap, zullen sommige kerken musea geworden zijn omdat er onder die kerktoren geen geloofsleven meer is, ondanks de Sint-Gummarusprocessie die nog altijd groeiende is. Maar Sint-Gummarus is dan ook de cement van onze stad, alleen hebben we nood aan levende stenen om ook in 2035 nog van een Lierse geloofsgemeenschap te kunnen spreken. Het is een hele opdracht waar we voor staan.
Zeven stellingen voor de toekomst
Na de presentaties was het tijd om aan de hand van zeven stellingen of vragen in enkele groepjes na te denken over de te ondernemen stappen. Ook u als lezer kunt over deze zeven punten eens nadenken en voorstellen doen.
- Méér gemeenschap en verbondenheid in onze pastorale eenheid creëren door méér samen te vieren.
- De inkomsten van de parochies dalen sterk. Op welke manier kunnen we de financiën van de parochies gezond houden of waar nodig weer gezond maken?
- Moeten we de band met de 'parochiale verenigingen' weer meer en nieuw leven inblazen (OKRA, Samana, Chiro, ...)?
- Hoe organiseren we het parochiale/pastorale leven in een stad als Lier? (Met een team per PKG? Voor de PE? Of nog andere visies?) En welke impact heeft de organisatie op de parochies?
- Moeten we niet meer samenwerking zoeken met niet-katholieke verenigingen die soortgelijke activiteiten organiseren?
- Moeten we meer reclame maken voor onze activiteiten en zo ja, welke?
- Zou een gemeenschappelijk Pastorale-Eenheidskoor niet interessant zijn, dat bijvoorbeeld op speciale gelegenheden samen kan komen? Bijkomende randopmerking: de categoriale pastoraal (scholenkoepel) erbij betrekken, biedt mogelijkheden.
Het was een rijk gevulde avond die heel wat bezorgdheden naar boven deed komen. Hoe deze vol energie en vertrouwen aan te pakken, wordt verder uitgediept in de volgende vergadering die voorlopig voorzien is op donderdag 10 februari 2022. Maar door corona wordt deze avond verplaatst naar dinsdag 29 maart 2022. Een werkgroep heeft zich beraden over de inhoud van deze avond, maar ze vonden dat ze daarvoor meer tijd nodig hadden. Als we mensen bij mekaar brengen rond zulk belangrijk onderwerp, moet de inhoud van die samenkomst sterk genoeg zijn. Maar dat vraagt een gedegen voorbereiding. Dat wil zeggen dat we die avond willen uitstellen naar een later te bepalen datum.
Roger Verlinden, teamlid Pastorale Eenheid H. Gummarus & Z. Beatrijs
