Het is een bemoedigend teken dat er mensen zijn die er bewust voor kiezen om christen te worden en dit in een samenleving die niet langer christelijk is. Voor de volwassen dopeling (catechumeen) betekent het ontvangen van het doopsel, het vormsel en de eucharistie het startpunt van een leven als christen. Zij worden daarbij zelf verkondigers van het geloof.
Dit jaar zijn in ons land 362 volwassenen tijdens de Paaswake gedoopt. Bijna een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden toen het er nog 186 waren. De grote meerderheid van deze volwassen dopelingen zijn te vinden in het Franstalig landsgedeelte. Verdeeld over de verschillende bisdommen ziet het er als volgt uit: Antwerpen 34, Brugge 9, Gent 16, Hasselt 9, Vlaams-Brabant en Mechelen 11, Brussel 75, Waals-Brabant 35, Doornik 107, Luik 49 en Namen 17.
Ook bij ons werden er dit jaar twee volwassenen gedoopt in de Paaswake, Cindy en Matthias, vorig jaar ook trouwens, Laura en Sandro, en het jaar daarvoor één.
Aan dat vreugdevol moment gaat een lange voorbereiding vooraf. Het traject duurt meestal een jaar en bestaat uit een tijd van begeleiding, inleiding in het geloof en opname in het leven van de geloofsgemeenschap. Er zijn in die voorbereidingsperiode ook enkele liturgische momenten, zoals de opname in het catechumenaat in de plaatselijke geloofsgemeenschap en de bevestiging door de bisschop in de kathedraal.
Wanneer zich in de geloofsgemeenschap mensen (vanaf 14 jaar oud) aandienen en het verlangen uitspreken christen te worden, soms naar aanleiding van het doopsel van hun kind of hun huwelijk in de katholieke kerk, zijn er verschillende stappen te gaan. Heel anders dus dan het doopsel van een pasgeboren kind. Na een verkennende fase als geloofsleerling starten de kandidaten het catechumenaat. Dat is het traject dat hen zal voorbereiden op het ontvangen van de drie initiatiesacramenten (doopsel, vormsel, eucharistie) in de Paaswake in de lokale gemeenschap. De kandidaat en de begeleider – in onze Pastorale Eenheid is dat pastoraal werkster Leen Van Hilst – hebben een kennismakingsgesprek, zoeken ook naar een peter en meter die zelf katholiek gedoopt en gevormd zijn.
De opname in het catechumenaat gebeurt in de plaatselijke geloofsgemeenschap tijdens een viering in die gemeenschap, uiterlijk op de eerste zondag van de Advent, in de kerk waar ook de Paaswake doorgaat. Tijdens die opname worden enkele vragen gesteld, zoals: Wat verwacht je van de Kerk? Met welke bedoeling? Ook aan de begeleiding wordt gevraagd dat ze bereid zijn de kandidaten te begeleiden op hun tocht en hen God beter te leren kennen. Nadat de voorganger de geloofsleerlingen een kruisje op het voorhoofd geeft, begeleidt hij hen naar de verzamelde gemeenschap die hen hartelijk verwelkomt. Na de homilie ontvangen ze een evangelieboek, want de komende maanden zal de Schrift centraal staan in de catechesemomenten. Via gesprekken, getuigenissen, diaconale activiteiten en kennismaking met de geloofsgemeenschap ontdekken ze meer en meer wat Kerk-zijn inhoudt.
Op de eerste zondag van de Veertigdagentijd komen alle doopkandidaten van heel het bisdom, met hun begeleider, peter en meter, samen in Antwerpen voor een ontmoetingsdag met onder andere de viering van de uitverkiezing in de kathedraal, waarbij de catechumenen van de bisschop een paarse sjaal overhandigd krijgen. Er is dan ook een ontmoeting met de bisschop. In die periode worden de doopleerlingen ook nog op de handen gezalfd met catechumenenolie in de plaatselijke geloofsgemeenschap.
De opname in het catechumenaat gebeurt in de plaatselijke geloofsgemeenschap tijdens een viering in die gemeenschap, uiterlijk op de eerste zondag van de Advent, in de kerk waar ook de Paaswake doorgaat. Tijdens die opname worden enkele vragen gesteld, zoals: Wat verwacht je van de Kerk? Met welke bedoeling? Ook aan de begeleiding wordt gevraagd dat ze bereid zijn de kandidaten te begeleiden op hun tocht en hen God beter te leren kennen. Nadat de voorganger de geloofsleerlingen een kruisje op het voorhoofd geeft, begeleidt hij hen naar de verzamelde gemeenschap die hen hartelijk verwelkomt. Na de homilie ontvangen ze een evangelieboek, want de komende maanden zal de Schrift centraal staan in de catechesemomenten. Via gesprekken, getuigenissen, diaconale activiteiten en kennismaking met de geloofsgemeenschap ontdekken ze meer en meer wat Kerk-zijn inhoudt.
Op de eerste zondag van de Veertigdagentijd komen alle doopkandidaten van heel het bisdom, met hun begeleider, peter en meter, samen in Antwerpen voor een ontmoetingsdag met onder andere de viering van de uitverkiezing in de kathedraal, waarbij de catechumenen van de bisschop een paarse sjaal overhandigd krijgen. Er is dan ook een ontmoeting met de bisschop. In die periode worden de doopleerlingen ook nog op de handen gezalfd met catechumenenolie in de plaatselijke geloofsgemeenschap.
En dan, tijdens de liturgie van de grote Paaswake, na de wijding van het doopwater, worden de catechumenen gedoopt en daarna krijgen ze het sacrament van het vormsel toegediend. Naar het einde van de viering toe krijgen zij als eersten de communie. Ze hebben nu helemaal deelgenomen aan het sacrament van de eucharistie.
Het was dan ook een vreugdevol moment voor onze geloofsgemeenschap om Cindy en Matthias op die manier te mogen onthalen in onze gemeenschap. En als kers op de taart hebben we dan ook nog hun kindjes gedoopt: Owen en Lio, de zoontjes van Cindy en Dimitri, in de Paaswake, en Tristan, het zoontje van Matthias en Shauni, op Paaszondag.
Ik heb het ook al meermaals gezegd, ook aan de diocesane verantwoordelijken: het catechumenaat is een echt geschenk voor onze geloofsgemeenschap en ook voor mij persoonlijk.
En zo starten we dan weer een voorbereidingsperiode met nieuwe catechumenen.
