Een gelaagde kruisweg | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken

Pastorale Eenheid H. Gummarus & Z. Beatrijs Lier

  • Startpagina
  • Contacten
  • Zoeken
  • Meer
    • Zoeken
    • Archief Begrafenis Centraal Kerkbestuur (CKB) Communie aan huis Contact Doopsel Eerste communie Huwelijk, dankviering, jubileum Inspirelli Lier Kerkraad Onderwijs Parochieblad Kerk & leven Parochiegeschiedenis Parochiesecretariaat Parochiezaal Plaatselijke kerngroep (PKG) Preek van de week Team van de pastorale eenheid Toerismepastoraat Verenigingen Vieringen Vormsel Werkgroepen Ziekenzalving
Wasili Wasin: Kruisweg (detail) © Artway.eu

Een gelaagde kruisweg

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op zaterdag 6 maart 2021 - 13:11
Afdrukken

In de Veertigdagentijd is het een goede gewoonte om regelmatig, bijvoorbeeld op vrijdag, de kruisweg te bidden, gewoon in je huiskamer, in een open kerk, in het Lierse Begijnhof in openlucht. Elk jaar geeft Halewijn, de uitgever van ons Parochieblad, een nieuwe kruisweg uit. Een mooie uitgave die ook bij de pastoor te verkrijgen is. Achteraan dit artikel meer informatie over deze uitgave.

Maar eerst wil ik jullie laten kennismaken met de 'Kruisweg' van Wasili Wasin, in 1957 in Ozersk in de Oeral geboren. Hij studeerde af aan hert Savitsky Penza Art College (1978) en de Hogeschool voor de Kunst in Moskou (1984). Sinds die tijd werkt hij in Kaliningrad.

Wasili Wasin: Kruisweg © Artway.eu

Het werk van Wasili Wasin is moderne beeldhouwkunst en klassieke icoonschilderkunst ineen. Uit lindehout gesneden panelen voegt hij samen en bewerkt deze vervolgens door structuren die het hout van zichzelf al heeft te accentueren en te beschilderen met technieken en materialen van de icoonschilderkunst, zoals vislijm, krijtpoeder, pigment, tempera, olieverf en bladgoud.

In zijn Kruisweg (Way of the Cross, 2012, 132 x 112 cm) valt het Bijbelse lijdensverhaal van Jezus in een enkele oogopslag te herkennen. En toch is het niet wat het lijkt. Naarmate je er langer naar kijkt, ga je er steeds meer in zien. Het is geen eenduidig beeld. Veeleer gelaagd, zoals ook de verf in vele lagen is aangebracht.

We zien een groep mensen. Een groep omstanders lijkt het. En we zien Jezus zijn kruis dragen. Met drie bouten zijn ze aan elkaar vastgeklonken: de omstanders en de man onder het kruis. Maar tegelijk lijkt er een grote afstand tussen de groep en die Ene. Alsof ze getuige zijn van iets wat hun bevattingsvermogen te boven gaat, van iets waarmee ze vooralsnog geen verbinding kunnen maken.

Wasili Wasin: Kruisweg (detail) © Artway.eu

De man onder het kruis gaat niet onder het gewicht van het kruis gebogen, zoals in de klassieke staties uit de kruiswegtraditie, waarin Hij tot driemaal toe onder het kruis valt. Hij lijkt veeleer te zweven, de voeten los van de grond. Alsof Hij aan de groep voorbijgaat en hen vooruit is.

En opvallend: zijn gestalte is volledig glad gepolijst en zijn kleed leliewit, evenals zijn handen, zijn hoofdbedekking en zijn gelaat. Als er al iets verwijst naar zijn lijden en zijn wonden, dan is dat het roodgekleurde kruis.

Verbeeldt dat witte kleed misschien de lijkwade? Of eerder nog het opstandingstenue, het ongeschapen licht waarin Hij in het Bijbelse verhaal al even oplichtte boven op de berg van de verheerlijking? Een beeld van een gelouterd menszijn waar wij nog enkel naar tasten?

Heeft de kunstenaar zich misschien laten inspireren door het evangelie naar Markus? Ook daar is de lijdensweg van Jezus niet wat het lijkt, getuige de leeswijzer die de evangelist al vroegtijdig meerdere keren in zijn verhaal afgeeft. Wat een desillusie of mislukking lijkt, onderstreept met veel hoon en spot, is dat voor Markus niet. Wie angstvallig aan het eigen leven vasthoudt, zal het juist verliezen, zo laat hij zien. En omgekeerd: juist wie het leven kan loslaten, zal het ontvangen. Zo bezien is de weg van Jezus juist geen ontluisterende afgang en geen zaak van verlies. Groot is wie zich klein maakt en dienstbaar aan anderen.

Dat roept nog een andere vraag op: verwijst het rode kruis in de icoon naar het rood van bloed en wonden of juist naar het vuur van de Geest dat de Opgestane voortstuwt alsof het kruis hem veeleer vleugels geeft?

Wasili Wasin: Kruisweg (detail) © Artway.eu

Kijken we naar de groep, dan zien we mensen die dicht op elkaar gepakt staan en tegelijk ook iets uitstralen van ieder voor zich. Herkennen we er gestalten in van het lijdenstoneel, de verschillende omstanders die ook Markus met maar enkele penseelstreken oproept en uittekent?

Twee vrouwen staan ertussen. Beiden met een aureool, net als de man onder het kruis. De ene houdt een schaaltje olie in haar hand, als om een dood gewaande Jezus te balsemen. Dit moet zeker Maria Magdalena zijn. De tweede pinkt met haar hand haar tranen weg. Zij is, vermoed ik, de moeder van de Kruisdrager.

Zien we een hogepriester die stram en onbewogen op zijn staf rust, zoals de oudste zoon in het schilderij van Rembrandt bij de gelijkenis van de verloren zoon? Zien we iemand die zijn hand op het hart drukt? Zien we, bijna links, Petrus met de haan met vaagweg een rode hanenkam: met de olie van Maria Magdalena het enige rood buiten het kruis? En is de gestalte helemaal links, die zich afkeert en de man onder het kruis de rug lijkt toe te keren, misschien Judas?

En wie is dan die zevende, bijna achteraf en amper meer dan een schim? Is het misschien de jongeman die bij de arrestatie van Jezus naakt wegvlucht, de nacht in? Of biedt deze gestalte juist ruimte om onszelf altijd wel in een van de gestalten uit de groep te herkennen?

Genoeg stof tot nadenken tijdens onze tocht naar Pasen!

Graag maak ik hier dan ook wat reclame voor een nieuwe uitgave van Halewijn: 'Tot zover de liefde. Meditaties bij de kruisweg'

Kaft Kruisweg © Halewijn

Nergens anders is de concrete liefde van God voor de lijdende mens duidelijker geworden dan in de kruisweg van zijn Zoon. Elke uitgestotene, elke mens aan de rand, iedere mens heeft Jezus toen in zijn armen gesloten. Niet in een boog is Hij om het lijden heen gegaan. Hij heeft zijn kruis opgenomen in ons aller naam.

Auteur: Erik Galle, 64 pagina's, 18 x 10 cm, 5 euro, te verkrijgen bij de pastoor.

Deze meditaties bij de kruisweg, uitgegeven bij Halewijn, zijn geschikt voor Goede Vrijdag of persoonlijke bezinning in de Veertigdagentijd.

Ik wens jullie een gezegende Veertigdagentijd.
Jan Verheyen, pastoor-deken

Gepubliceerd door

Pastorale Eenheid H. Gummarus & Z. Beatrijs Lier

Meer

Veertigdagentijd en Pasen
Artikel

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

Lazarus leeft © Roel Ottow
readmore

Mosterdzaadjes ~ Lazarus leeft

icon-icon-artikel
De blindgeborene © Roel Ottow
readmore

Mosterdzaadjes ~ Niet meer blind

icon-icon-artikel
Jezus en de Samaritaanse vrouw bij de bron © Roel Ottow
readmore

Mosterdzaadjes ~ De vrouw bij de put

icon-icon-artikel

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook