De glasramen op het hoogkoor van onze kerk zijn allemaal taferelen uit het leven van de H. Familie. Uiteraard komt Onze-Lieve-Vrouw daar als prominente figuur in voor. Bovendien zijn ze afgezoomd met symbolen die bij Onze-Lieve-Vrouw horen. Deze meimaand is misschien de gelegenheid om ze eens nader onder de loep te nemen. Als de zon erdoor schijnt, schitteren de ramen in al hun kleuren.
Huwelijk (of verloving) van Maria en Jozef
We starten met het raam aan de kant van de school. In het bovenste tafereel zien we het huwelijk (of de verloving) van Maria en Jozef. Een verloving was (en is) bij de Joden een overeenkomst. Maria en Jozef beloven elkaar trouw. Gezien het feit dat verloofden elkaar niet in één ruimte mochten zien tot aan het huwelijk was de zwangerschap van Maria dan ook een gegeven dat voor Jozef zeer moeilijk lag. Uiteindelijk zegevierde zijn liefde voor Maria en Jahweh en met Zijn hulp bood hij het hoofd aan al de roddels die er zeker rondgegaan zijn in het kleine plaatsje Nazareth.
Bezoek van Maria en Jozef aan Elisabeth
Het onderste venster stelt het bezoek van Maria en Jozef aan Elisabeth voor. Maria's nicht Elisabeth is op vrij hoge leeftijd zwanger van wat later Johannes de Doper werd. Maria dacht dat ze wel wat hulp kon gebruiken tijdens die zwangerschap en reisde naar haar toe. In dit tafereel is Jozef meegereisd en knielt de zwangere Elisabeth voor haar nicht Maria als de moeder van haar God. Zacharias – Elisabeths man – aanschouwt het toneel.
De hoofdglasramen zijn afgeboord met een oosters aandoend zuilengeheel, een sterrenhemel aan de bovenkant en een tafereel boven de onderste venster. Deze twee beelden komen in alle glasramen van het hoogkoor terug. In de spits staat de lelie afgebeeld, symbool waar Maria dikwijls mee vergeleken wordt, en ook onderaan worden deze twee glasramen afgeboord door Mariasymbolen.
In deze venters zit een hoop stof tot nadenken over het gewone leven van elke dag: Jozef die trouw bleef aan zijn geliefde, Maria die haar nicht ging helpen ondanks het feit dat ze zelf zwanger was, Maria die zich niet 'te goed' vond om hand- en spandiensten bij haar nicht aan te bieden ondanks het feit dat zij de verlosser – op wie de Joden zo lang gewacht hadden – in zich droeg, Elisabeth die ondanks haar leeftijd (vermits ze ouder is, verdient ze respect van de jongere nicht) en haar zwangerschap knielt voor Maria ...
Geboorte van Christus
Het bovenste van de glasramen die als tweede staan (vanaf de school gerekend), stelt een tafereel voor dat we allemaal kennen. De geboorte van Jezus maakt immers van het koppel een echte familie: de Heilige Familie. Het glasraam toont ons Maria en Jozef met baby Jezus en één andere figuur: waarschijnlijk een herder. Het tafereel is dus bewust sober gehouden. Toch zien we de os en de ezel en de engelen. Het licht van de ster valt recht op de kleine Jezus! Het linker tafereel van het altaar beeldt dezelfde scène uit maar veel meer uitgewerkt. Er zijn hier verscheidene herders aanwezig en op Sint-Jozefs gezicht is de verbazing af te lezen van wat hem allemaal overkomt.
Opdracht van Jezus in de tempel
Het onderste glasraam van deze kolom stelt de opdracht van de kleine Jezus, veertig dagen na zijn geboorte, in de tempel voor. Wij vieren dit feest onder de naam Maria Lichtmis, een feest dat gelijk het einde van de kersttijd is. Maria en Jozef volbrengen hiermee een Joodse wet zoals alle ouders die een eerstgeboren jongen opdragen in de tempel. Dat Maria en Jozef niet rijk zijn blijkt uit hun offer: twee duiven. Rijkere mensen moesten ook een ram offeren. Jezus schikt zich hier dus naar de Joods wet, maar komt tegelijkertijd ook voor het eerst echt 'onder het volk'. In de tempel ontmoet het gezin Hanna en Simeon. Deze twee mensen vertegenwoordigen het oude testament en maken zo ook meteen de brug naar het nieuwe. Simeon spreekt woorden die Maria niet helemaal begrijpt, maar ze bewaart ze in haar hart. Het zwaard dat haar hart zal doorboren, zal ze pas volledig begrijpen als Jezus 33 jaar later aan het kruis genageld wordt.
De vlucht naar Egypte
We zijn aangekomen bij het middelste venster van het hoogkoor. Het bovenste tafereel is een beeld dat we tegenwoordig zo dikwijls in de nieuwsberichten zien. Als we het beeld zien van Maria met de kleine Jezus op schoot bovenop de ezel en Jozef die het dier leidt, dan komen vanzelf de beelden op van mensen die op oude vrachtwagens, lastdieren, in gammele bootjes, gewoon te voet vluchten uit hun thuisland naar een betere toekomst. Overal ter wereld zien we het gebeuren. Mensen die vluchten omdat ze zich niet veilig voelen, omdat de plek waar ze wonen geen toekomst biedt voor hun kinderen en nog zoveel andere redenen. Tot de eerste categorie behoorden Jozef en Maria. Herodes stond het leven van hun kind te na en ze brachten hem in veiligheid. Zij lieten have en goed achter: familie, vrienden, Jozef zijn kostwinning, om in Egypte een nieuw bestaan op te bouwen. Egypte: een land met een andere taal, een andere cultuur, andere gewoontes, een ander geloof ... maar ze sloegen er zich als gezin doorheen.
Werkplaats van Sint-Jozef
Het onderste tafereel is veel vrediger en beeldt een gewone dag in het gezin van Maria en Jozef uit. Het gezin is terug kunnen keren naar hun thuisstad Nazareth omdat de bedreiging voor Jezus wegviel (iets waar zoveel vluchtelingen vandaag de dag alleen maar kunnen van dromen). Je ziet het drietal in de werkplaats van Jozef samen bezig met een Jezus die opgroeit en mee helpt waar Hij kan. Ook dat was de H. Familie ... een gewoon gezin.
Jezus teruggevonden in de tempel
We draaien vanuit het midden naar rechts met onze glasramen van het hoogkoor en zien dan bovenaan het tafereel van Maria en Jozef die Jezus terugvonden in de tempel. Het gezin kwam, samen met vele anderen, terug van een bedevaart naar Jeruzalem. De 12-jarige Jezus was mee geweest. Maria dacht dat Hij bij de mannen liep en Jozef nam aan dat de jonge Jezus nog bij zijn moeder was blijven lopen. Wat een paniek moet hen om het hart geslagen zijn toen ze ontdekten dat ze beiden fout gedacht hadden. Al zoekend liepen ze de hele weg naar Jeruzalem terug in de hoop Jezus te vinden. Uiteindelijk vonden ze hem in de tempel, maar Jezus zat daar niet als een hoopje ellende op hen te wachten. Neen, hij was volop onderricht aan het geven aan de wijzen en geleerden van de tempel. Op het glasraam staat duidelijk de verbazing en de verwondering over wat Hij te vertellen heeft op hun gezicht te lezen. Geen jonge snotaap die denkt dat hij ook iets weet wat het vertellen waard is, maar een jongen met inzicht, diepte en gezag. Maria drukt de angsten, die ze heel de weg terug uitgestaan heeft uit, en Jezus antwoordt heel eenvoudig: "Wist ge dan niet dat ik in het huis van mijn vader moest zijn?" Jezus neemt afscheid en gaat mee naar huis met Maria en Jozef waar hij verder voorspoedig opgroeit. Ook het rechtse luik van het altaar beeldt dit tafereel uit.
De bruiloft van Kana
In het onderste venster zijn we op de bruiloft van Kana. Het feest is in volle gang, maar de wijn raakt op. Maria geeft de dienaars opdracht om naar Jezus te luisteren en te doen wat Hij zegt. Jezus vindt dat zijn tijd nog niet gekomen is, maar geeft toe omwille van de liefde die hij heeft voor Maria. We zien de dienaars naast enorme kruiken zitten die ze vullen met water. Dat water zal even later de beste wijn worden. En zo begint Jezus hier, op een feest, aan zijn openbare leven.
We zijn aangekomen bij de laatste twee glasramen.
Dood van Sint-Jozef
Het bovenste van deze reeks beeldt de dood van Sint-Jozef uit. Zoals ieder gezin krijgt ook de Heilige Familie met de dood van een geliefde te maken. Volgens de overlevering waren Jezus en Maria beiden bij hem toen hij stierf. We zien ze dan ook beiden afgebeeld op dit tafereel. Op de stervende Jozef valt een straal uit de hemel die de extase uitbeeldt die Jozef de laatste uren van zijn leven zou gehad hebben. Hierin zou hij duidelijk gezien hebben wat de goddelijke mysteries – die hij tot dan toe als gewone mens niet volledig begrepen had – betekenden.
Kroning van Maria
In het onderste en dus laatste venster zien we God de Vader die Maria kroont tot koningin, een feest dat op 22 augustus gevierd wordt. Maria's verheffing tot koningin is tevens een van de geheimen van de rozenkrans.
En zo komen we aan het einde van de tocht van de Heilige Familie van huwelijk, naar geboorte van een Zoon, naar het veilig stellen van hen die je dierbaar zijn, hen kwijt raken, gewoon samen zijn, het samen met vrienden feesten, naar het sterven van je geliefde. De Heilige Familie heeft – net zoals elke familie – die tocht gemaakt en kan ons dus steeds opnieuw inspireren. Wat opvalt is de centrale figuur van Maria als moeder van de familie in al deze taferelen.
