Pasen anders! Een etmaal buiten

Niet toevallig viert de christelijke traditie Pasen op de Zonnewende, schrijf je in de aankondiging van de Paasviering. Kan je dit wat duiden?

Het prille christendom plaatste de grote feesten op het moment van de vier zonnewendes. Het centrale Paasfeest kreeg de lente-zonnewende als thuishaven.

De ontluikende natuur, de zon die pal in het oosten opkomt, symboliseren Christus’ verrijzenis. 

De christelijke feesten en rituelen groeiden organisch uit de joodschristelijke traditie, de Bijbel maar ook uit voorchristelijke feesten en de natuurelementen. Historisch gezien waren het waarschijnlijk vooral Keltische feesten die langzaam een christelijke invulling kregen. Dat proces is volgens mij niet bruusk gebeurd, maar heel geleidelijk over een periode van pakweg 500 jaar.

Een hele jaarcyclus ziet er als volgt uit: het feest van de aartsengelen valt op de herfstzonnewende, Kerstmis op de winterzonnewende, Pasen op de lentezonnewende, Sint-Jan op de zomerzonnewende. Kerstmis werd pas vanaf de 3de of 4de eeuw gevierd en had een Germaanse voorloper. De drie andere zonnewendefeesten zijn wellicht ouder. Ze hebben een Keltische oorsprong.

Herken je iets in het leven of de ervaring van Franciscus van Assisi dat hiermee verbonden is?

De natuurbeleving ten tijde van Franciscus was heel anders dan de onze nu. Leven in en met de natuur was toen veel minder een keuze, maar eerder een harde realiteit. Franciscus was bovendien altijd onderweg. Hij ervaart de natuur, de schepping als een gave van God. Door de natuurelementen zusters en broeders te noemen, stelt hij zich als mens op gelijke hoogte met de aarde en alle levende wezens. Dit houdt voor mij een oproep in om in gelijkwaardigheid te leven met alles en iedereen.

Het artikel gaat verder onder de foto.

Tijdens de Paasnacht bemediteren jullie lijfelijk het Paasmysterie. Wat staat de deelnemers te wachten?

Gedurende een gans etmaal in open lucht laten we Stille Zaterdag en Pasen in elkaar overvloeien. We beginnen zaterdagmiddag met een picknick en eindigen in de prille Paasochtend met een ontbijt. De picknick is als een Laatste Avondmaal. We zijn gezellig bij elkaar, wetende dat er een zware avond en nacht zullen volgen.

We verlangen naar de ochtend, al weten we niet wat die ons zal brengen. Nog minder weten we welke emoties en ervaringen de nacht ons zal brengen.

We brengen de tijd in stilte door, al wakend en vastend. We steken een vuur aan en houden het brandende. Net zoals Franciscus de broeders die samen in een kluis leefden opriep om beurtelings Martha en Maria voor elkaar te zijn, zo zullen ook wij elkaar aflossen: wakend aan het vuur, zorgend voor warme soep en met aandacht voor elkaar. Tussendoor worden er kleine rituelen aangeboden, rond boete en verzoening, een voetwassing, eenzaamheid, de (olijf)berg op, een overweging bij de Schriftlezing, … Af en toe gunnen we het onszelf wat te rusten in een zaaltje met een zelf meegebracht veldbed.

Tot we dan midden in de nacht, als het nog donker is, de lezingendienst beginnen. In het donker vieren we de ritus van de Paaskaars. De dageraad begeleidt het waterritueel met processie. Dan volgt de verdere Paasviering met het Paasontbijt!

• Ieder die zich aan dit experiment wil wagen, is van harte welkom. Meer info en inschrijven via de website van TAU.