Een “onorthodox” concilie

De oosters-orthodoxe wereld blaast zondag verzamelen in Kreta. De 14 autocefale – of bestuurlijk zelfstandige – kerken tonen zich echter danig verdeeld. Bulgaren sturen hun kat naar het panorthodox concilie en anderen dreigen dat voorbeeld te volgen. “De weg naar meer eenheid ligt bezaaid met al dan niet procedurele obstakels”, vindt Frans historicus Antoine Arjakovsky (Collège des Bernardins).   

Zijn En attendant le concile de l’Église Orthodoxe vormt de ultieme gids voor Kreta. Gedetailleerd belicht Antoine Arjakovsky (zie foto) in die pil zowel de complexe voorgeschiedenis als het actuele belang van een panorthodoxe top. Daarbij koppelt hij academische zorgvuldigheid met persoonlijke gedrevenheid. “Orthodoxe kerkleiders wijs ik op de noodzaak om elkaar te ontmoeten. Tal van issues wachten reeds vele decennia op een oplossing, waardoor verder uitstel allerminst wenselijk is. Hopelijk overstijgen deelnemers derhalve de clichés en krijgen we geen selfie-concilie. Al zijn de vooruitzichten weinig gunstig.”  

“De onderwerpen zijn begin dit jaar al vastgelegd in het Zwitserse Chambésy. Maar belangrijke thema’s ontbreken”, vervolgt Arjakovsky. “Over eenzelfde datum voor het paasfeest reppen de verantwoordelijken met geen woord, terwijl deze kwestie essentieel blijkt voor elke panorthodoxe of oecumenische toenadering. Bij issues die wel op tafel liggen, zijn bovendien meermaals kansen gemist om de zorgwekkende kloof tussen leer en praktijk te dichten. Een sleuteltekst over het belang van de vasten bevat bijvoorbeeld inspirerende uitspraken rond ascese, terwijl menig orthodox kerkleider een laakbaar luxeleven leidt.”

“Hopelijk berichten perslui genuanceerd over Kreta”, besluit de historicus. “Het is mijn wens dat theologen en journalisten samen de stemgerechtigden scherp houden met pertinente vragen. Waarom zijn gerespecteerde theologische instellingen met onmiskenbare oecumenische verdiensten – waaronder het Parijse Institut Saint-Serge – niet nauwer betrokken? Hoe rechtvaardigen bisschoppen de afwezigheid van eminente jongerenorganisaties, zoals Syndesmos? En vooral, wat weerhoudt hen ervan alsnog de agenda te wijzigen? Vaticanum II is op dat punt een voorbeeld; moedige katholieke bisschoppen hebben toentertijd meer dan eens vooruitgang geboekt door buiten de vooraf uitgestippelde lijntjes te kleuren.”