Hoger onderwijs in greep van marktdenken

“De persoonlijke en sociale ontwikkeling verdwijnt naar de marge. Wat telt, is het klaarstomen van jongeren voor de arbeidsmarkt door hun talenten om te zetten in vaardigheden en competenties. Met de beste bedoelingen reduceren we mensen tot economische wezens. De impliciete boodschap van ons onderwijs is toch dat de mens moet renderen en zijn talenten moet gebruiken”, stelt filosoof Raf Debaene van de Gentse Arteveldehogeschool.

“Leerling of student zijn betekent volgens het oude humanioramodel dat je je vertrouwen stelt in een persoon en instelling die jou iets kan bijbrengen. Vandaag geven studenten echter aan wat ze beogen en de docent moet daar de middelen voor aanreiken. Studeren is een productieproces geworden”, zegt filosoof Walter Van Herck van de UAntwerpen.

Schaalvergrotingen werken bovendien bureaucratisering in de hand. “Er is meer vertrouwen in systemen dan in mensen”, vindt Nicolas Standaert. Maar voor de sinoloog van de KU Leuven volstaat het niet te vechten tegen het systeem en je ongenoegen over de managementuniversiteit te uiten. “We moeten ons ook engageren om binnen de bestaande structuren kansen tot verbetering en bijsturing te benutten. Er moet creatief nagedacht worden over alternatieven. Wereldwijd gebeurt dat en ontstaan internationaal netwerken die concrete realisaties uitwisselen.”