'Armoede is een belangrijk christelijk begrip met twee onlosmakelijke aspecten: ook als we haar spiritueel benaderen, mogen we geen abstractie maken van de gruwelijke realiteit van materiële armoede.' Dat stelt Jacques Haers, professor Systematische Theologie aan de KU Leuven, in Tertio 913 van 9 augustus 2017.
Voor hem is dat besef cruciaal: 'Als we niet goed opletten, kan zelfgekozen armoede een aanfluiting worden van de echte armoede van wie tegen wil en dank arm zijn.'
Geestelijke oefeningen
Voor Haers gaat het om een vraag van solidariteit, om zich te laten stellen bij de minsten onder de mensen.
Haers: 'In de geestelijke oefeningen van Ignatius zie je daarin verschillende trappen.
De volle keuze voor armoede is eigenlijk een keuze van God en van Zijn solidariteit.
Het is niet de keuze van een eigenmachtige mens. Tegelijk zit daarin een geloof in een bepaalde strategie: het is niet door rijkdom en macht en eer te hebben dat je de wereld in de diepte verandert. Het Magnificat verwoordt dat zeer sterk. Kunnen wij echt geloven dat Hij ‘alle machthebbers van hun tronen stoot en de arme en kleine mensen groot maakt’? Willen we aannemen dat de wereld vandaag fundamenteel meer verandert door de vluchtelingen en migranten dan door de grote politieke, economische en militaire machten?'
Geen opoffering
Vanessa Joos en Guy Malfait engageren zich al twintig jaar voltijds als volontair bij ATD Vierde Wereld. Dat houdt onder andere in dat ze vrijwillig kiezen voor een minimumloon en bereid zijn met de allerarmsten te werken. Dat engagement beleven ze hoegenaamd niet als een opoffering. Joos: 'Kijk hier maar rond, dit is geen armoede. We zoeken wel met ons gezin te leven op een manier die toekomstgericht is en de rechten van anderen respecteert. We merken soms in onze omgeving – ook bij familie – dat onze tegendraadse keuzes voor onrust zorgen.
We provoceren, maar veroordelen is geenszins onze bedoeling.
We voelen anderzijds appreciatie vanwege mensen die zich gevangen voelen in onze welvaartsmaatschappij. Onze keuzes prikkelen hen om alternatieven te verkennen. Feit is dat onze levensstijl niet binnenskamers blijft en een zichtbare boodschap vormt die iets profetisch heeft.'
Trouw blijven aan ons 'zijn'
'Armoede op zich is geen ideaal. Waar het echt om gaat in de gelofte van armoede, ontdek je maar gaandeweg. Precies dat maakt je vrij', weet zuster Trees Cooman, claris in monasterium Zonnelied in Oostende. Ook Zonnelied ontbreekt het al vele jaren aan nieuwe roepingen. 'Het komt erop aan met een open geest en in vertrouwen staande te blijven in die armoede. We kunnen niet weten wat de toekomst ons brengt. We kunnen wel ogen en hart vol vertrouwen open houden en goed kijken wat er op onze weg komt, niet eens zozeer om roepingen aan te trekken als wel om trouw te blijven aan ons ‘zijn’ en onze opdracht als clarissen zo goed mogelijk te beleven. De rest ligt in Gods handen.'
Lees het hele dossier in Tertio van deze week.
Proefnummer en abonnementen: www.tertio.be
