Naar termen als barmhartigheid, vergeving of verzoening is het ver zoeken in het draaiboek van de magistratuur. Volstrekt begrijpelijk, maar dat belet sommigen niet een gevoeligheid voor de mens achter de dader te koesteren. Oud-rechter Tony Heeren ondervond dat die keuze behoorlijk eenzaam kan zijn. “Toen Jezus de overspelige vrouw niet veroordeelde, droop iedereen af en bleef ook hij alleen met haar achter.”
Sylvie Walraevens
Tony Heeren had een rijkgevulde carrière onder het toeziend oog van vrouwe Justitia. Vandaag is hij voorzitter van museum De Mindere in Sint-Truiden dat het minderbroedererfgoed in ere houdt. Vanuit de Franciscaanse spiritualiteit zonder onderscheid des persoons ontwikkelde hij een visie op de zondige mens die zijn juridische ernst mooi aanvult. “Ik ben ervan overtuigd dat ieder mens in staat is tot goed en tot kwaad”, zegt Heeren. “Ik heb dagelijks kunnen vaststellen dat het leven niet voor iedereen mild is, maar ook dat niemand immuun is voor het kwade. Passie zit in de mens en je kent jezelf pas als je jezelf tegenkomt. Ik heb zelf in een moeilijke periode het belang mogen ervaren van een goed netwerk en van mensen die doorheen je kwetsbaarheid willen kijken. Ik vond dat ik als rechter een stukje van die rol moest opnemen: oog hebben voor de situatie van de dader en van zijn omgeving, die mee getrokken wordt in de feiten.”
“Een tweede kans geven veronderstelt dat je doorheen de mens kijkt en empathisch omgaat met zijn leefwereld”, gaat de oud-rechter verder. “Ik blijf ervan overtuigd dat je tot het uiterste moet gaan om iemand terug op de rails te krijgen, ook al leidt dat niet altijd tot resultaat. Ik denk daarbij vaak aan het Bijbelverhaal van de overspelige vrouw. Meestal legt men de nadruk op de afdruipende omstaanders. Maar wat mij het sterkst frappeert, is de figuur van Jezus die in alle eenzaamheid achterblijft, zonder sympathisanten. Die eenzaamheid is een van de grootse moeilijkheden waarmee een onderzoeksrechter wordt geconfronteerd. De druk van de media en de maatschappij is enorm en een onderzoeksrechter heeft zelden de kans uit te leggen waarom hij het risico van een tweede kans nam. De externe weerstand kan zo groot zijn dat ze je de kracht ontneemt om mensen die tweede kans te geven. Ook ik ben ongetwijfeld wel eens gezwicht voor de druk van de samenleving. Die eenzaamheid treft overigens niet alleen rechters, maar ieder mens die een ander vooruit wil helpen.”
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
