“België was rustplaats voor terroristen”

Al van bij de eeuwwisseling signaleerden onze veiligheidsdiensten dat terroristen hier steunpunten uitbouwden voor geweldacties in andere landen. Dat verduidelijkt Hugo Vandenberghe (CD&V) in een interview met Tertio. Hij volgde als senator achttien jaar lang de inlichtingendiensten van nabij. “Veel van wat sinds de aanslagen van 22 maart wordt verteld, weten we al geruime tijd.”

Vandenberghe was tussen 1992 en 2010 lid van de parlementaire begeleidingscommissie van het vast comité van toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, het comité I. “De vragen die toen rezen, rijzen opnieuw. Stigmatisering en veralgemening zijn alweer aan de orde. En die bemoeilijken het debat omdat je voor sommigen, in het bijzonder de PS, de zaken nog altijd niet mag benoemen omdat de islam zich anders aangevallen zou voelen. Die terughoudendheid om publiek over die kwesties te discussiëren, de schrik om de zaken te benoemen zoals ze zijn, is nefast”, vertelt de eresenator.

Hij voegt eraan toe dat er voor hem blijvend onvoldoende is geïnvesteerd in justitie en staatsveiligheid, en dat er gelukkig een ommekeer is onder de regering-Michel. “De publieke opinie ziet niet meer in dat een staat en een samenleving slechts bijeen te houden zijn door de goede werking van de instellingen, die de woning zijn waarin een gemeenschap verblijft en waarvan veel onzichtbaar blijft. Het heeft te maken met een hoop regels die de boel samenhouden.”

Het Tertio-dossier over de inlichtingendiensten laat voorts filosoof Carl Ceulemans (Koninklijke Militaire School) en professor Herman Matthijs (UGent - VUB) aan het woord. Ceulemans doet onderzoek naar inlichtingenverzameling en ethiek. Hij verduidelijkt: “Folteren kan niet, maar voorts is het steeds opnieuw afwegen of de gebruikte methode om inlichtingen te verzamelen en de keuze wie te onderzoeken, ethisch aanvaardbaar zijn. Ethische kaders geven sowieso geen kant-en-klare antwoorden. Ze helpen, meer niet.”

Herman Matthijs is gewonnen voor één orgaan dat de veiligheidsdiensten coördineert, naar analogie met de director of national intelligence die in de VS in het leven is geroepen na 9/11. Hij denkt voor die coördinatietaak aan het Ocad, het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse.