Voorstellen hoeft nauwelijks. Vlaanderens bekendste wiskundige en filosoof Jean Paul Van Bendegem verschijnt geregeld op uw televisiescherm en geeft – in betere tijden – 110 lezingen per jaar. Maar de aandacht die zijn jongste boek over het kwalijk gif grijsisme te beurt valt, verrast de man zelf. 't Moet zijn dat het een openliggende zenuw raakt.
Grijsisme is een eigen vondst van taalliefhebber Jean Paul Van Bendegem om die specifieke vorm van discriminatie op basis van leeftijd te benoemen die de betutteling en lage waardering van ouderen betreft. Onder de titel Wijs, grijs & puber. Pleidooi voor de burgerlijk ongehoorzame senior schetst hij een analogie tussen de tegendraadse, niet ernstig genomen puber en de actieve maar verworpen senior. Net als de jongeren verzetten senioren zich tegen de ongegronde denkbeelden en betutteling door wie “in de fleur van zijn leven” is. De ergernis is groot, de strijdlust evenredig.
“We moeten leren zien wat niet opvalt: dat senioren niet voor de camera’s lopen maar wel een enorme activiteit genereren”, zegt Van Bendegem. “Cijfers bevestigen dat. Toch worden ze niet als volwaardige, autonoom denkende en handelende mensen aanzien. Zij doen het coulissenwerk. En zonder coulissen geen toneel! Het wordt tijd dat we die maatschappelijke motor erkennen. Mijn boek wil de gordijnen tussen podium en backstage openschuiven. Neen, senioren hinken niet achterop en zitten niet allemaal thuis in de sofa. We moeten hen weer eren als éminences grises. Dat woord had oorspronkelijk een negatieve bijklank. Elke éminence rouge – een belangrijk publiek figuur – had zijn éminence grise, een droge studax achter de coulissen. Het besef dat niets werkte zonder dat waardevolle backstagewerk, zorgde voor een geleidelijke waardering van de coulissen en de éminence grise. Vandaag is de term een erkenning en een compliment waarmee we best wat kwistiger mogen zijn.”
