Ons land ging half maart in “lockdown light”. Inmiddels zijn de schooldeuren weer open, maar dat betekent niet dat alle leerlingen ook fysiek les krijgen. Sommige zijn door de coronamaatregelen wellicht pas na de zomervakantie pas weer welkom op school. Wat doet maandenlange thuisstudie met jongeren? En wordt dit een verloren schooljaar? Tertio maakt de balans op.
Het Kinderrechtencommissariaat hield in samenwerking met het Kenniscentrum Kinderrechten en de Kindercoalitie een enquête onder ruim 44.000 kinderen en jongeren. Daaruit blijkt dat twee op de drie jongeren bang zijn dat hun familieleden ziek zullen worden. Een op de drie is bang zelf ziek te worden. Verder lijden veel jongeren onder verveling, eenzaamheid, een gebrek aan vrije tijd en het gemis van familie en vrienden. Ook is er thuis meer ruzie, en maakt een op tien soms fysiek of verbaal geweld mee. Zorgwekkend is dat het aantal meldingen van huiselijk geweld sinds de lockdown aanzienlijk is gestegen (zie ons standpunt van deze week).
“Sinds de coronamaatregelen zijn er meer risicofactoren voor geweld in gezinnen zoals stress, angst, financiële onzekerheid en voortdurend op elkaars lip zitten”, meldt het Kinderrechtencommissariaat. “Tegelijk vielen er beschermende factoren weg zoals sociale contacten, sociale controle, jeugdhulpverlening aan het gezin, plaatsen om steun te vinden zoals de school.”
Veerkracht
Het Koninklijk Atheneum ligt verscholen tussen de bomen van het Veltwijckpark in Ekeren, een dorp dat enerzijds grenst aan de Antwerpse wijk Luchtbal met haar hoge flatgebouwen, anderzijds aan het rijke Brasschaat. “We hebben kinderen die thuis een eigen kamer en een laptop hebben”, zegt Marleen Meyvis. “Maar we hebben ook leerlingen uit grote gezinnen die in kleine appartementjes wonen. Voor hen is de drempel vaak groot om hulp te vragen.” Samen met collega Sofie Hendrickx vormt zij het directieteam van de school.
Onlangs waren de zesdeklassers weer welkom. “Dat is heel vreemd. Aan de ene kant zijn leerlingen blij elkaar terug te zien, aan de andere kant zijn ze ongelooflijk stil. Ik weet niet hoe dat komt, maar het valt echt op. Of het goed met hen gaat? Ik steek er mijn hand niet voor in het vuur”, zegt Meyvis. “We doen regelmatig bevragingen. Van de leerlingen die de vragenlijst invullen, zegt het merendeel dat het goed gaat. Ik sta versteld van de veerkracht van onze kinderen, maar ik ben ook bang voor de onbewuste schade. Hopelijk zullen zij hun basisvertrouwen niet verliezen.”
Tekortschieten
Niet alleen leerlingen, maar ook hun ouders ervaren de gevolgen van de sluiting van de scholen. Hayat El Marcaée (1981) studeert gezinskunde aan de Hogeschool Odisee in Schaarbeek en heeft drie schoolgaande kinderen. “Onze band is tijdens de lockdown sterker geworden”, getuigt de alleenstaande moeder. “Dat is ook te danken aan de ramadan, een maand van bezinning.” Ze waardeert dat er meer tijd is om samen hun geloof te beleven, maar ervaart ook een gevoel van tekortschieten. Dochter Sofia (10) heeft een rekenmethode die ze niet kent, en als Franstalige kan ze haar kinderen niet helpen met de basisregels van het Nederlands. “Ik moest mij verstoppen om te huilen als ik mij een mislukte moeder voelde”, bekent El Marcaée. “Soms deed ik alsof ik ziek was en bleef ik in bed liggen zodat ze me niet zagen.”
Anderstaligen
Dat de lockdown het leven van anderstaligen er niet gemakkelijker op maakt, beaamt Margot Van Look van het CAW Antwerpen. Ze begeleidt huiswerkklassen onder schoolgaande vluchtelingen. Daarbij gaat het vooral om tieners en twintigers die zonder ouders naar België zijn gekomen. “Die jongeren halen sneller een onvoldoende, maar hun situatie wordt niet gehoord.” Naast taalproblemen is ook het bezit van een eigen laptop voor deze leerlingen allesbehalve evident. El Marcaée en haar gezin hadden het geluk dat ze er twee van school konden lenen. “Dat neemt veel extra stress weg”, zegt El Marcaée.
Klik om verder te lezen of maak gebruik van onze actie.