In een tijd waar iedereen het “druk, druk, druk” heeft, massaal antidepressiva geslikt worden en burn-out stilaan een epidemie wordt, legt Tertio (nr. 897 van 19 april 2017) het oor te luisteren bij Stephan Claes, hoofd van de afdeling volwassenenpsychiatrie van het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven en gespecialiseerd in stress.
Burn-out lijkt maatschappelijk beter aanvaard te zijn dan depressie, of is dat een misvatting?
“Nee, dat klopt wel. Omdat depressie als een teken van zwakte bestempeld wordt, is het stigma groot. Bij burn-out is dat veel minder het geval. Nochtans is de achtergrond daarvan ook complex. Het is moeilijk te zeggen wat er nu precies aan de grondslag van ligt, maar ik zie wel maatschappelijke tendensen die mensen in de problemen lijken te brengen.”
Zoals?
“Een van de factoren lijkt te zijn het eeuwige streven naar excellentie: het kan altijd beter, sneller, groter. Dat algemene idee van ‘kwaliteitsverbetering zonder grenzen’ zorgt voor permanente druk.”
“Je ziet ook veel jonge mensen die van alles combineren: een job, een gezin, sporten, een sociaal leven, een huis verbouwen, noem maar op. Wie legt die lat toch zo hoog? Het idee ‘if you can dream it, you can do it’ lijkt geïnterioriseerd te zijn: ‘als je er hard genoeg voor gaat, kan je bereiken wat je wil’. Maar die autonomiegedachte heeft twee zijden: succes én mislukking heb je aan jezelf te danken of te wijten.”
Is dat motto niet een hedendaagse verschijningsvorm van de aloude hybris, een mengeling van overmoed en hoogmoed?
“Het heeft volgens mij fundamenteel te maken met een weinig ontwikkeld besef van de beperkingen die nu eenmaal eigen zijn aan het leven. Je loopt vroeg of laat onvermijdelijk verloren in het idee van het onbegrensde als je niet leert leven met het ‘goed genoeg’.”
Hoe valt dat te leren?
“Door het herontdekken van mildheid. In de eerste plaats mild zijn voor jezelf, jezelf aanvaarden. De volgende stap is mededogen met de ander. Dat vermogen moeten we herontdekken. Het krijgt gelukkig ruime aandacht, ook buiten de religieuze context.”
Abonneer of vraag een gratis proefnummer op www.tertio.be
