De coronacrisis onderstreepte andermaal het belang van een veilige woonomgeving. Maar de realiteit is weerbarstig. Terwijl vooral kwetsbare groepen moeilijk een woning vinden, staan tegelijk 2.000 sociale woningen in Antwerpen leeg omdat ze niet aan de strenge wooneisen voldoen. Met het project De Woonterp wil het Protestants Sociaal Centrum (PSC) een signaal afgeven dat dat niet kan. “De verhuurmarkt evolueert richting een elitaire markt waar je ofwel een pand vindt dat aan alle eisen voldoet, ofwel op straat belandt”, stelt voorzitter Koen Kinsbergen.
De Antwerpse Paardenmarkt werd in 2018 opgeschrikt door een explosie. Drie gebouwen werden gereduceerd tot puin en er vielen twee doden en 14 gewonden. De aanleiding bleek een lekkende gasleiding die niet door de huisbaas was aangepakt. Volgens Koen Kinsbergen is het exemplarisch voor hoe juist kwetsbare groepen door krapte op de woningmarkt ten prooi vallen aan huisjesmelkers. “De strenge woonnormen sluiten mensen uit”, constateert hij. “Het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) hanteert de norm dat gezinnen voor elk kind een eigen kamer moeten hebben. Dat maakt het vinden van een woning voor grote gezinnen lastig. Maar ook discriminatie op de woningmarkt speelt een rol. Als een verhuurder kan kiezen tussen een gezin met elf kinderen of een expatfamilie, is de keuze snel gemaakt.” “Dat is het dubbele”, verzucht de Antwerpse stadspredikant Petra Schipper. “Enerzijds krijgen die gezinnen een verblijfsstatuut, anderzijds de boodschap: ‘We hebben geen woning voor u’.”
Samen met ruim 10 vrijwilligers zetten Kinsbergen, Schipper en Eric Joris zich in voor De Woonterp, een project dat transitwoningen ter beschikking stelt aan vluchtelingen met een erkende verblijfsstatus. Het PSC mag daarvoor gebruikmaken van een pand van huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning. Bewoners krijgen niet alleen een sleutel en een dak boven hun hoofd, maar ook begeleiding. “We maken mensen vertrouwd met het wonen in België”, legt Kinsbergen uit. “In de loop van het traject gedragen ze zich doorgaans als goede huurders, wat ook de reserves bij toekomstige verhuurders kan wegnemen.”
Burgerschap begint met een thuis
“Alles begint met een huis, een thuis”, stelt Schipper. “Dan kun je burger zijn in deze samenleving.” Hebben mensen eenmaal een thuis, dan gaan ze snel vooruit, vult Joris aan. “Een van onze cliënten heeft door de oorlog in zijn thuisland nooit de kans gehad om onderwijs te volgen. Hij heeft werk, maar komt nooit verder dan laagbetaalde jobs. Die man zegt: ‘Ik heb zoveel kansen gemist’. Zijn kinderen wil hij wel die toekomstmogelijkheden kunnen geven. Hij vindt het heel belangrijk dat ze naar school gaan. Zelf is hij bezig met een aanvraag voor de Belgische nationaliteit. Dat is heel belangrijk voor hem, hij wil deel uitmaken van de samenleving.”
“Vluchtelingen die hier binnenkomen, worden vaak met wantrouwen bejegend en door de taal lijkt alles ontoegankelijk”, weet Schipper. “Als er vrijwilligers zijn die zeggen: ‘Oké, we gaan eens samenzitten, waar heb jij behoefte aan?’, kan dat vertrouwen geleidelijk groeien. Mensen die zich welkom voelen, kunnen zich ook meer inzetten.”
Verder lezen? Vraag een gratis proefnummer aan of neem een abonnement.
