“Wat we zeggen altijd systematisch en historisch onderbouwd”

Naar aanleiding van de 500ste verjaardag van de Reformatie in 2017 krijgt Theodor Dieter een eredoctoraat van de KU Leuven. Dieter is directeur van het Instituut voor Oecumenisch Onderzoek in Straatsburg. Tertio zocht de lutherse dominee op voor een gesprek over 50 jaar katholiek-lutherse dialoog.

“Voor ik aan het instituut begon, had ik geen ervaring met oecumene,” geeft Dieter toe. “Mijn doctoraatsproefschrift ging over de ‘Heidelberger Disputation’, een door Maarten Luther geleid strijdgesprek. Ik wilde weten hoe overtuigend Luthers argumenten waren in de context van die tijd. We kunnen vrij goed reconstrueren wat hij in Erfurt geleerd heeft. Dat heeft mij tot diep in de middeleeuwen gebracht. Ik heb niet alleen de scholastische theologen bestudeerd, maar heb ook de omgekeerde redenering gevolgd: welk effect moet Luther hebben gehad op de scholastici?”

“Die perspectiefwisel was een zeer goede voorbereiding op de oecumene”, beseft de toekomstige eredoctor. “Het heeft me geholpen toen we hier in 1994 begonnen aan de Gemeenschappelijke Verklaring over de Rechtvaardigheidsleer. We werden aangevallen door Duitse – protestantse – professoren omdat we Luther niet consequent zouden voorstellen. Dan heeft het me bijzonder geholpen dat ik die middeleeuwse theologie zo goed kende. De overeenkomsten tussen Luther en die theologen zijn anders dan velen dachten. Die denkhouding en vertrouwdheid met middeleeuwse theologie waren belangrijk in de discussie. Wat we zeggen, hebben we altijd systematisch en historisch onderbouwd.”

Lees het uitgebreide interview met Theodor Dieter deze week in Tertio.