Migratie doet de religieuze pluraliteit in ons land toenemen. Ook binnen de christelijke familie groeit het aantal “buitenlandse” kerkgemeenschappen. Tertio trok op verkenning bij drie van oorsprong oosterse kerken. Hoe geven ze hun geloof in België vorm en voor welke uitdagingen staan ze?
De Syrisch-katholieke kerk van Antiochië is een katholieke kerk sui iuris, wat wil zeggen dat ze de paus als hoogste autoriteit erkent, maar met haar patriarch een zekere autonomie behoudt. De Syrisch-katholieken koesteren een oeroude traditie met een eigen taal – het Aramees – , kerkelijke kalender en misstructuur. De ritus is Latijns noch byzantijns en heeft zijn wortels in het vroegste begin van het christendom. De nieuwe dynamische parochie in Kraainem met wekelijks zo’n 150 kerkgangers bestaat vooral uit vluchtelingen. De Syrische priester hecht veel belang aan de oprichting van een eigen kerkgemeenschap in België: “Wij moeten onze aparte ritus voor uitsterven behoeden. In het Midden-Oosten dreigt een snelle verdwijning door de oorlog, in de diaspora door assimilatie.”
De Grieks-melkitische kerk, ook katholiek sui iuris, is een smeltkroes van nationaliteiten: Libanezen, Jordaniërs, Syriërs, Irakezen en Palestijnen. De Arabische taal vormt het verbindende element. Door de recente oorlogsgeschiedenis en de toevloed van Syrische vluchtelingen is de melkitische kerk in België niet louter een gebedsgemeenschap, maar vooral een ontmoetingsplek, waar gelovigen troost en een gesprek vinden. Melkieten volgen de Byzantijnse ritus. Hun liturgie legt grote nadruk op de transcendentie van God. Daarom heeft ze een sterk symbolisch cachet met talrijke rituelen, zoals overvloedige gebaren om de wijn en het brood te zegenen en kruistekens de hele mis door. Die hang naar grootsheid komt uit Constantinopel, waar alles keizerlijk en waardig was.
De koptisch-orthodoxe kerk in ons land maakt deel uit van het bisdom Nederland dat in 2013 werd opgericht. De koptisch-orthodoxe gemeenschap in België bestaat intussen uit 250 tot 300 gezinnen tegenover meer dan 1.000 in Nederland. Hun ritus is Byzantijns. Toen door de groei van de gemeenschap één pastoor niet meer volstond, vroegen de gelovigen uit Antwerpen aan de bisschop in Nederland om een pastoor. De gemeenschap kan zelf haar pastoor kiezen. De koptisch-orthodoxe kerk ijveren nog steeds voor erkenning in België.
