Gewoon hoogleraar Toxicologie Jan Tytgat (1963) neemt het op 11 mei bij de rectorsverkiezingen van de KU Leuven op tegen huidig rector Luc Sels. In twee interviews in Tertio nr. 1.106 van 21/04/’21 blikken de beide rectorskandidaten afzonderlijk terug op de voorbije beleidsperiode, getekend door de pandemie, digitalisering, de zaak Reuzegom en schijnbare stilte rond de K, en lichten ze hun plannen toe voor de toekomst.
Welke punten plant u naar voor te schuiven tijdens de rectorscampagne?
Jan Tytgat: “Je legt een heel pad af alvorens Zelfstandig Academisch Personeel (ZAP) te worden: je doctoreert, doet een postdoc en wordt docent. Maar als ZAP moet je je onderwijs en onderzoek zelf maar zien te financieren. Als we zoveel moeite doen om goede mensen aan te trekken, waarom omkaderen we hen dan niet goed? De huidige ploeg geeft een startfinanciering voor het jongere ZAP, maar dat is beperkt tot twee keer 50.000 euro. Als ik in het labo een doctorandus voor 2 jaar betaal, dan is dat geld al weg. Ik vind dat vis noch vlees. Basisfinanciering zal de nodeloze interne competitie wegnemen. Wij schrijven en evalueren continu projecten, terwijl er maar een habbekrats te verdelen is. Het ondersteunend personeel kreunt ondertussen onder de administratieve overlast om al die projecten te rangschikken en expertpanels ter evaluatie samen te stellen. De burger denkt dat wij met dat geld onderzoek doen, maar het gaat naar het projectsysteem. Daarom pleit ik ervoor een klein deel van de middelen uit het Bijzonder Onderzoeksfonds als zaaigeld te gebruiken en in vertrouwen aan het ZAP te geven. Daarnaast blijven we ze aansporen om externe middelen te zoeken bij het Vlaams Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) of bij Europa. Maar als je niets hebt, kun je ten minste op de basisfinanciering terugvallen.”
Als u terug verkozen wordt als rector, waarop wilt u dan vooral inzetten?
Luc Sels: “We hadden vijf ambities in 2017: een waarachtige internationale universiteit worden, de stap naar toekomstgericht onderwijs, digitalisering, interdisciplinaire samenwerking en duurzaamheid. Ik ga voor continuïteit met nieuwe accenten. Neem nu internationalisering. Het aantal applicaties van internationale studenten bij de KU Leuven is nu 77 procent hoger dan in 2017. De volgende stap is ervoor zorgen dat we de internationale studenten beter verwelkomen en integreren op onze campussen in Vlaanderen. Daarnaast wil ik meer oog hebben voor gemeenschapsvorming. Ik wil binnen de KU Leuven een werking als de Jonge Academie in Vlaanderen. We hebben vandaag heel wat jonge internationale professoren. Die moeten elkaar kunnen ontmoeten. Als je interdisciplinair wilt werken, heb je collega’s nodig. We willen de kritische stem van de KU Leuven luider laten klinken. Daarom komt er bijkomende investering in onze interdisciplinaire denktank Metaforum. We zullen ook Ethics @KU Leuven versterken: een platform waar we alle toegepaste ethiek van bio-ethiek tot economische ethiek, media-ethiek en beroepsdeontologie samenbrengen. Tot slot is er met hoogleraar en jezuïet Nicolas Standaert het project KU Leuven Engage. We streven ernaar elke student in de toekomst een maatschappelijk engagement te laten opnemen. Een keuze voor KU Leuven moet een keuze voor maatschappelijk engagement worden.”
Hoe kijkt u aan tegen de K van de KU Leuven?
Jan Tytgat: “De K wordt nu vaak ervaren als de K van koud en kil. Wanneer we de cohesie en luisterbereidheid terugvinden, kan de K opnieuw voor katholiek staan. Daarmee refereer ik niet zozeer naar het instituut. De connectie met Rome is historisch belangrijk geweest, maar mijn generatie hecht daar minder belang aan dan aan individuele zingeving. Belangrijker vind ik duurzaamheid, niet alleen van het milieu, maar van mensen. Ik ben katholiek opgevoed en ging naar een jezuïetencollege. Dat werkt vandaag nog door. Als ik anderen bemoedigd of blij gemaakt heb, dan voel ik me aan het eind van de dag tevreden. Voor mij zijn de meest heilige mensen zij die zich belangeloos voor anderen inzetten, vaak anoniem. Naast die naastenliefde en solidariteit haal ik persoonlijk vooral inspiratie uit de natuur. Mijn ouders waren bij de Wielewaal, de voorloper van Natuurpunt. Als kind vertoefde ik vaak in de natuur en leerde ik de eenvoud en diversiteit van de planeet appreciëren. In deze drukke, materialistische wereld biedt de schoonheid van de natuur ons gratis energie en ontspanning. Die harmonie doet mij nadenken over diepere filosofische vragen zoals onze oorsprong en onze bestaansreden.”
In de voorbij 4 jaar leek er weinig discussie te zijn rond de K van de KU Leuven. Is dat effectief zo?
Luc Sels: “Het is stil geweest in de best mogelijke betekenis: een grote aanvaarding van waar we staan. Ik werk samen met de lokale kerkgemeenschap en heb goede banden met de bisschoppen. Hun stem is in vele debatten een verrijking geweest voor mezelf. Wat ik belangrijker vind dan die contacten, is de christelijke inspiratie in je acties naar voren laten komen. KU Leuven Engage is voor mij christelijk geïnspireerd. Daar speelt mijn achtergrond, beïnvloed door de bevrijdingstheologie, de gematigde insteek van bisschop Óscar Romero, en door de encycliek Rerum Novarum vanuit mijn interesse in arbeid en sociale rechtvaardigheid. Bezieling en geloof moeten zich uiten in acties en keuzes. Ook in onze Zuidwerking wil ik dat verschil voelen. Ik ben blij dat er over het vak Religie, Zingeving en Levensbeschouwing weinig of geen discussie is. Er is geen stof opgewaaid. Ik denk wel dat de zaak-Reuzegom de nood aan herbronning over onze christelijke inspiratie aangewakkerd heeft.”
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
