Geert De Kerpel (Tertio): 'Atheïst looft bisschop'

Om de haverklap slaan IS en zijn volgelingen voort toe in onze contreien en het ziet er niet naar uit dat het einde ervan snel in zicht komt. Angst en onzekerheid krijgen greep op de bevolking. Vooral de moord op de Franse pastoor Jacques Hamel raakte velen diep.

Zijn onthoofding terwijl hij in de eucharistie voorging, is een doelbewuste dolksteek in het hart van de christelijke traditie en bij uitbreiding van het hele Westen.

Niet toevallig verklaarde het jongste nummer van Dabiq, het glossy magazine van Islamitische Staat, nogmaals dat de val van Rome het ware doelwit is. Of het hier nu gaat om de stad die sinds vele eeuwen het machtscentrum van de katholieke kerk huisvest, dan wel om Istanbul, het voormalige Constantinopel en hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk, het blijft glashelder dat IS een religieus geïnspireerde apocalyptische strijd voert waarin niets wordt geschuwd om het doel te bereiken. En dat is niet min noch meer de wereld volledig te zuiveren van al wie naar zijn normen niet volgens de ware islam leeft.

Christenen en andere ongelovigen komen als eersten in het vizier. 

Ook binnen de moslimwereld zijn er talloze afvalligen voor wie geen genade kan gelden. Alle sjiieten en evenzeer de vele soennieten die niet de zogezegd juiste interpretatie aanhangen van de Koran of er verwerpelijke westerse gewoonten op nahouden. Deze fanatici gruwen van zowat alles waarvoor moderne samenlevingen staan en waarvan de kern is gebeiteld in hun grondwetten, de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en andere basischarters van rechten en vrijheden zoals die vooral sinds de Verlichting tot stand zijn gekomen en voort evolueren. 

Bijzonder contradictorisch 

Dat er in datzelfde Westen stemmen opgaan die in alle ernst verklaren dat we onze winstkansen in deze strijd kunnen verhogen door basisrechten zelf op de tocht te zetten, is bijzonder contradictorisch. Zo bepleitte recentelijk de N-VA de meningsvrijheid te beperken voor wie terrorisme verheerlijkt. Medewerkers van OCMW’s, ministeries, ziekenfondsen en vakbonden die aanwijzingen krijgen dat hun 'cliënt' iets met terrorisme te maken heeft, zouden geen beroepsgeheim meer mogen hebben. Voorzitter Bart De Wever beklaagde er zich voorts over dat hij als burgemeester van Antwerpen alleen kan optreden nadat er strafrechtelijke feiten zijn gepleegd. Hij wil preventief verdachte huizen kunnen sluiten, gsm’s laten afluisteren of iemand aanhouden. Tevens stelde hij de herziening in het vooruitzicht van de financiering van de islamitische eredienst.

Fatale vergissing

Ongetwijfeld kunnen dergelijke voorstellen nu bij velen op applaus rekenen. In tijden van angst en onzekerheid is de roep naar grensverleggende maatregelen en leiders die ze willen doorduwen nooit veraf. Maar hoe zwaar de angst voor de terreur ook weegt en de tol aan mensenlevens oploopt, daartegen een dam pogen op te werpen door de basisprincipes van onze beschaving uit te hollen of zelfs moedwillig op te geven, is een fatale vergissing. Dan zwemmen we regelrecht in de fuik die de tegenstander heeft gezet. Dan heeft hij al op voorhand gewonnen. Want waarom nog strijden tegen een vijand die het totalitarisme aanhangt als we zelf de vrijheid van spreken ondermijnen, de scheiding der machten op de helling zetten, een verklikkermentaliteit voeden, het recht op privacy overboord smijten, bevolkingsgroepen dreigen te stigmatiseren en tegen elkaar op te zetten?

Hoeveel zegt het niet dat in zo’n klimaat al snel opnieuw de effectieve doodstraf in alle ernst wordt verdedigd, zoals vorige week een advocaat covergroot in 'De Standaard' deed.

Onze overheden beschikken over een ruim en voldoende arsenaal aan wettelijke mogelijkheden om de terroristische dreiging het hoofd te bieden. Terecht verwees oud-Knack-directeur Rik Van Cauwelaert in zijn column in De Tijd afgelopen zaterdag specifiek naar de wet op de Bijzondere Inlichtingen Methoden, daterend van begin 2010. Dankzij deze BIM-wet, die er kwam onder impuls van toenmalig CD&V-senator Hugo Vandenberghe en zijn mede-indieners Tony Van Parys en Pol Van Den Driessche, kunnen de Belgische inlichtingen- en veiligheidsdiensten binnen welomschreven contouren en onder strikt toezicht al ruim zes jaar verregaande methoden aangrijpen om informatie te verzamelen die normaal niet zijn toegelaten. Daaronder vallen onder meer telefoontap, computerhacking, openen van post, huiszoekingen, verzamelen van bankgegevens en opzetten van fictieve rechtspersonen.

Helaas werd er de voorbije jaren bij onze veiligheidsdiensten al te veel bespaard op een adequate personeelsbezetting en performante technische uitrusting.

Dat remediëren is wel een werk van lange adem, terwijl het volk om snelle resultaten schreeuwt. Hoeft het gezegd dat weinigen in de Wetstraat zich geroepen weten dergelijke onpopulaire boodschap te vertolken?

Nood aan echte leiders

En toch. In plaats van politici en anderen die almaar nieuwe voorstellen formuleren en de bevolking vooral voort opjutten, hebben we in dit verhitte angstklimaat als water in een woestijn nood aan echte leiders. Het zijn mannen en vrouwen die de koelbloedigheid hoog in het vaandel dragen, de bevolking echte feiten glashelder voorhouden en onvermoeibaar steeds opnieuw tot rede pogen te brengen, de verschillen in de samenleving trachten om te smeden tot een gemeenschappelijke kracht en er alles aan doen om de spiraal van geweld – waar de tegenstander zo op hoopt – waar mogelijk te doorbreken. 

Ook de religieuze en andere levensbeschouwingen kunnen hierin een, zelfs onvervangbare, rol spelen. Daarvan kregen we bij de moord op pastoor Hamel trouwens een bijzonder krachtig voorbeeld toen de aartsbisschop van Rouen, Dominique Lebrun, liet weten dat de enige wapens die katholieken hebben het gebed en de broederschap zijn.

De aangeslagen aartsbisschop in wiens bisdom de moord gebeurde, voegde eraan toe niet alleen te bidden voor het slachtoffer, maar ook voor de twee moordenaars.

In dat barre uur van wanhoop en duisternis bleef Lebrun het fundament van de eigen overtuiging onwankelbaar verdedigen. En dat hij alles behalve als naïef of zwak overkwam, bewijst het breed gedragen respect en ontzag dat hem en zelfs de hele katholieke kerk in Frankrijk daarbij te beurt viel. Zozeer dat in het land van de laïcité de vooraanstaande socioloog en bekende atheïst Michel Wieviorka, gespecialiseerd in onder meer onderzoek naar geweld, terreur en racisme, onomwonden stelde dat het de religieuze en niet de politieke verantwoordelijken waren die in deze crisis de juiste woorden hadden gevonden om de nationale eenheid te bewerkstelligen in plaats van groepen tegen elkaar te laten opzetten. 

Hoop en licht

Toeval of niet, maar aartsbisschop Lebrun verstuurde zijn opmerkelijke communiqué dat zoveel ten goede losmaakte in Frankrijk vanuit het Poolse Krakau, waar hij deelnam aan de Wereldjongerendagen. Op een steenworp van de vernietigingskampen Auschwitz-Birkenau, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog miljoenen onschuldigen werden uitgemoord op de meest beestachtige wijze die de mensheid ooit heeft meegemaakt, baden, zongen en waakten daar in die dagen liefst anderhalf miljoen jongeren van over de hele wereld voor vrede en rechtvaardigheid. Wat een bron van hoop en licht in deze bange en donkere dagen. 

Uw reacties zijn welkom op geert.dekerpel@tertio.be