Het imago van het godsdienstonderwijs staat onder druk. Sommigen denken dat leerlingen er worden geïndoctrineerd in de christelijke leer. Uit onderzoek van de faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven blijkt dat dat niet klopt. Daarnaast loopt er in het GO! een proefproject interlevensbeschouwelijke dialoog waarin leerkrachten van de levensbeschouwelijke vakken wekelijks 1 uur samen lesgeven. In Tertio nr. 1.177 van 31 augustus leest u over de recente evoluties in het godsdienstonderwijs.
Het onderwijs is al enkele jaren het pad van de samenwerking tussen de levensbeschouwingen ingeslagen. Sinds 2013-2014 is het kader interlevensbeschouwelijke competenties (ILC) deel van de leerplannen. In het GO! lopen sinds vorig schooljaar proefprojecten om één van de twee uur van de gekozen levensbeschouwing te besteden aan interlevensbeschouwelijke dialoog (ILD) . De leerkrachten van de levensbeschouwelijke vakken geven en beoordelen dat uur tezamen. Dat vraagt een grondige hervorming van de leerplannen. In het schooljaar 2020-2021 werden voorlopige leerplannen geschreven voor ILD en het voorbije schooljaar gingen de eerste proefprojecten in twee scholengroepen van start. Die proefprojecten worden dit schooljaar verdergezet. De bedoeling is dat ILD over heel het GO! wordt uitgerold vanaf 2023-2024. “De kerndoelstelling van ILD is dat de leerlingen zelf in dialoog gaan”, stelt inspecteur niet-confessionele zedenleer Jan Van Vaek. “We zien het niet als een dialoog om over elkaar te leren, maar om met elkaar te leren leven”, vult inspecteur orthodoxie Philippe De Bruyn aan.
Niet neutraal
Er gaan in het onderwijs ook stemmen op voor een neutraal vak over levensbeschouwing, LEF (Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie). In tegenstelling tot de gezamenlijke aanpak van de verschillende levensbeschouwingen in ILD, zou dan één leraar één gemeenschappelijk vak geven. “Een neutrale levensbeschouwing is een contradictie. Een wasmiddel kan een neutrale PH-waarde hebben, maar voor levensbeschouwing, religie en zingeving is dat onmogelijk”, stelt inspecteur niet-confessionele zedenleer Stefan Deldime. Van Vaek beschrijft drie mogelijke toekomstvisies voor de levensbeschouwelijke vakken: “Ofwel geef je het neutraal, maar dan wordt het heel academisch. Ofwel kies je voor de Franse laicité en zeg je dat levensbeschouwingen op school niet thuishoren. Maar dan ban je een stuk realiteit. Het is niet omdat je daar niet aan mee wil doen, dat je leerlingen en leerkrachten geen levensbeschouwingen meebrengen. Ofwel ga je naar een vorm van actief pluralisme. Dat is ILD. Je empowert de verschillende erkende levensbeschouwingen en geeft ze de ruimte.”
Bescheiden getuigen
Over het vak godsdienst leven heel wat vooroordelen. Sommige ouders kijken ernaar met de bril van hun eigen ervaringen uit het verleden. Sindsdien is het godsdienstonderwijs echter danig geëvolueerd. Hoogleraar Didier Pollefeyt en zijn team testen in een onderzoek hoe jongvolwassenen terugkijken op hun godsdienstonderwijs. Daaruit blijkt dat indoctrinatie in de christelijke visie niet aan de orde is, noch ervaringsgericht onderwijs. “Leerkrachten getuigen bescheiden over het christelijke geloof, rekening houdend met een pluralistische levensbeschouwelijke context en met het oog op de algemeen menselijke vorming van alle leerlingen. Het blijft verbazen dat sommigen spreken over indoctrinatie in het vak godsdienst, want de cijfers tonen dat er veeleer sprake is van een voorzichtigheid en een groot respect in het levensbeschouwelijke spreken”, stelt de coördinator van de lerarenopleiding.
Lees hier het integrale artikel over het project ILD in het GO!
