Geld, eigendom, winst. De christen onderhoudt een dubbelzinnige relatie met wat van oudsher behoort tot zijn dagelijkse realiteit. Een econoom-ethicus, een fondsenwerver, een minderbroeder en het Vaticaan laten in dit Tertio-dossier hun licht schijnen over goed en kwaad in geldzaken.
Luk Bouckaert, stichter en bezieler van het SPES-forum voor Spiritualiteit in Economie en Samenleving, waarschuwt dat als geld- en winstcreatie enkel gestuurd worden door maximale efficiëntie, dit eindigt in crisis en oorlog. Ons huidige economische en financiële systeem werkt met een klaplong: een van zijn longen werkt niet meer. De ene long is het streven naar maximale doelefficiëntie. De andere verbeeldt het vertrouwen in mens en kosmos. Beide zijn noodzakelijk voor een duurzame economie. Spirituele ondernemers leren hun tweede long gebruiken. Een ondernemer zal pas luisteren als zijn zelfervaring wordt aangeboord. De tweede long zit in de economie.
Minderbroeder André Jansen ziet vooral heil in een terugkeer naar een inclusieve economie. Het Bijbelse Jodendom en de vroege christelijke traditie koesterden het idee van de gemeenschappelijke eigendom: De wereld is aan iedereen gegeven en elk heeft recht op zijn deel om waardig te kunnen leven. Door het oprukkende kapitalisme moest inclusieve eigendom de duimen leggen voor exclusieve eigendom. De overgang van inclusieve naar exclusieve eigendom werd een mensonterend proces. Mensen werden gedwongen in het systeem van de sterkste. Wie exclusieve eigendom heeft, kan de lonen bepalen, to the bottom.
Ook het Vaticaan achtte recent de tijd rijp voor een diepgaande ethische reflectie bij ons economische en financiële systeem. De kerk wil met uiterst evenwichtige beschouwingen over winst, kredietverlening, marktdenken of ondernemerszin het maatschappelijke debat voeden. Geld is een goed middel, dat vrijheid verschaft en de mogelijkheden van de mens verhoogt. Een middel dat zich evenwel ook tegen hem kan keren. “Geld moet dienen, niet heersen.”
Tot slot reikt Pieter Vandecasteele, coördinator van het Netwerk voor Rechtvaardigheid en Vrede (NRV), sleutels aan voor een ethische omgang met schaarse middelen in hulp en welzijn. Transparante impactfinanciering overstijgt liefdadigheid in duurzaamheid en efficiëntie.
Lees het volledige dossier in Tertio van deze week.
Abonneer of vraag een gratis proefnummer op www.tertio.be
