Van 18 tot 25 januari vindt de jaarlijkse gebedsweek voor de eenheid onder de christenen plaats. Al dient oecumene altijd een prioriteit te zijn van de christelijke kerkgemeenschappen, toch krijgt ze in die week bijzondere aandacht. Voor Tertio een goede gelegenheid om de toenadering tussen de diverse kerken te belichten. Theoloog Dieter Van Belle, vormingsmedewerker en bisschoppelijk gedelegeerde voor oecumene in het bisdom Gent, trok voor het bisdomblad Kerkplein vorig jaar op reportage langs de diverse christelijke kerken in Gent. In het dossier in Tertio nr. 1.144 van 12 januari 2022 doet hij er bondiger verslag van.
In delen van de wereld waar christenen worden vervolgd en kerken platgebrand, gebeurt dat niet omdat ze katholiek, anglicaan of pentecostal zijn, maar omdat ze Christus aanhangen. In de ogen van hun vervolgers zijn christenen alvast één, terwijl ze voor zichzelf nog verdeeld zijn. Het was de anglicaanse aartsbisschop van York, Stephen Cottrell, die op 6 december 2021, bij de herdenking van 100 jaar Mechelse gesprekken (zie Tertio nr. 1.135 van 10/11/’21), de aandacht vestigde op die bijzondere paradox. Toenadering tussen de christelijke kerken is geen bijkomstigheid. Het is alleen vanuit “eenheid in verscheidenheid” dat christenen in deze wereld de broodnodige getuigen kunnen zijn van verzoening, hoop en heling. Het verdeelde en in kerken verscheurde lichaam van Christus weerspreekt in feite het evangelie.
In Vlaanderen bleef oecumene niettemin lange tijd een abstract gegeven of het interesseveld van enkele specialisten. Logisch, want onze samenleving was homogeen katholiek. Dat is intussen anders. Vanuit hun “maatschappelijke minderheidspositie” kunnen katholieken gevoeliger worden voor andere christelijke minderheden. Zo ontstaat – opnieuw een paradox – in een seculiere en pluralistische context een gunstiger klimaat voor de oecumene en het zoeken naar een gezamenlijk getuigenis. Raniero Cantalamessa, de in 2020 tot kardinaal gecreëerde pauselijke huispredikant, stelde eerder al in Tertio nr. 1.085 van 25/11/’20: “De strijd gaat niet langer over doctrine, maar over een Persoon: of we wel of niet geloven in Christus. Alle christenen staan vandaag voor dezelfde uitdagingen en om die het hoofd te bieden, hebben we allen te leren van elkaars verwezenlijkingen. We kunnen elkaar ook helpen in het uitzuiveren van ons geloof, om ons te ontdoen van excessen, misbruiken en ontsporingen. We kunnen elkaar op het rechte pad houden”.
Bovendien zijn sinds enkele decennia de andere christelijke kerken ook bij ons sterker zichtbaar, vooral maar niet uitsluitend in de steden. Sinds de val van de Muur trokken veel orthodoxe en oosters-katholieke Oost-Europeanen naar het Westen. Ook in de talrijke Afrikaanse gemeenschappen zijn diverse christelijke denominaties levendig vertegenwoordigd. Laten we tenslotte de migranten en vluchtelingen uit het Midden-Oosten niet vergeten. Onder hen zijn er christenen uit de oudste gemeenschappen van het christendom: diverse orthodoxe kerken, de maronitische en de koptische kerk... Soms zijn ze zware vervolgingen ontvlucht. Het is tussen haakjes de Raad van Kerken van het Midden-Oosten die een leidraad uitwerkte voor de komende gebedsweek voor de eenheid onder de christenen. Sociologisch en fysiek schuiven de verschillende kerken dus naar elkaar op, maar menselijk gezien blijft het water ertussen erg diep. Er zijn wel sporadische contacten tussen enkele vertegenwoordigers, maar zelden bestaat een permanente dialoog of samenwerking. Dat terwijl er, zoals Cantalamessa terecht opmerkte, zoveel van elkaar te leren valt. Naar aanleiding van de jaarlijkse internationale gebedsweek stelt het Tertio-dossier kort vier kerken voor en het laat hun voorgangers, ieder werkzaam in Gent, aan het woord.
Nog geen abonnee? Vraag een gratis proefnummer aan via www.tertio.be
