Herstructureringen in het parochielandschap

Tanend godsgeloof, ontkerkelijking, weinig roepingen; de rooms-katholieke kerk heeft er overal in West-Europa mee te maken en het dwingt tot herstructureringen van het parochielandschap.

Om de eigen situatie en de evoluties beter te begrijpen, loont het eerst over het muurtje te kijken naar wat zich bij de buren afspeelt. Meer dan aan de Nederlandse of Franse kerk kunnen de Vlaamse bisdommen zich spiegelen aan de Duitse.

Gents bisschoppelijk vicaris voor de parochies Albert Van De Kerkhove herkent de Duitse situatie. Net als de Duitse priester Thomas Frings merkt hij op de plaatsen waar hij komt, geregeld vermoeidheid. De structuurhervormingen zouden moeten bijdragen aan een meer “ontspannen kerk” die hoop en leven uitstraalt. “Want nu zijn er te veel gemeenschappen die alleen maar ‘overleven’.”

In het weldra vijftigjarige bisdom Hasselt werd de voorbije jaren een visie op de parochiepastoraal ontwikkeld, enerzijds op basis van de even oude conciliedocumenten Lumen gentium en Gaudium et spes, anderzijds door toetsing bij de basis. Vicaris-generaal Karel D’Huys en stafmedewerkster Ria Ombelets belichten de “synodale weg” van hun bisdom.

Het Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB) voerde van september 2013 tot februari 2016 een onderzoek naar levende geloofsgemeenschappen. Josian Caproens, tot voor kort IPB-voorzitter, zette met ondersteuning van IPB-coördinator Carine Devogelaere de inzichten van het eindrapport van projectmedewerker Bert Slechten om in een bemoedigende brochure die zopas van de persen rolde.

Tertio verzamelde bij de Vlaamse bisdommen en het aartsbisdom ook cijfermateriaal over de parochiepastoraal en maakt de vergelijking met de situatie in 2008. In die vijf bisdommen slonk het aantal diocesane priesters van 2.585 naar 1.818, terwijl het aantal parochies nauwelijks verminderde – met nu 2.038 zijn er amper 32 minder dan in 2008 – en ook het aantal permanente diakens of betaalde leken niet noemenswaardig toenam.