Ik was vreemdeling

 Het cijfer geraakte afgelopen weekend bekend en komt van het onderzoeksbureau Ipsos, dat peilde in 24 landen. Enkel in Zuid-Afrika, Rusland, Italië en Turkije is de bevolking nog negatiever. Tegelijk is die duidelijk negatieve perceptie bij onze landgenoten met goed tien procent gedaald tegenover de vorige enquête van 2011. Inmiddels bereikte de wereldwijde vluchtelingencrisis de afgelopen weken ook ons land in haar volle omvang, nu dag na dag honderden nieuwe vluchtelingen hier asiel aanvragen. IJlings ging staatssecretaris Theo Francken (N-VA) in kazernes en elders op zoek naar 2.500 extra opvangplaatsen. Wat een verschil met de vorige regering, die communiqués uitstuurde dat ze dergelijke capaciteit met een veelvoud kon afbouwen. Het asielvraagstuk scheen onder controle. Wat een illusie.

Met zestig miljoen mensen op de vlucht, beleven we volgens de UNHCR, het bevoegde VN-agentschap, de grootste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Honderdduizenden zetten koers richting Europa. Weinig tot niets houdt hen nog tegen: niet de angst voor de verdrinkingsdood, niet de hekken en muren die aan Europa’s buitengrenzen worden opgetrokken, niet de ontberingen en kans op uitbuiting en misbruik tijdens de eindeloze tochten op zoek naar het geluk, niet de mogelijk mensonwaardige toestanden onderweg, niet het risico om na de laatste stuiver te hebben gespendeerd aan smokkelaars alsnog aan hun lot te worden overgelaten of terug naar af te worden gestuurd.

Dat laatste is trouwens stilaan een van de mindere gevaren, want tegenwoordig worden zo’n zes op de tien asielaanvragen in de Europese Unie gunstig beantwoord. Niet alleen wie vertrekt uit Syrië (al 4 miljoen!), Irak of Afghanistan is op de vlucht voor oorlog en vervolging, en valt daarmee onder de bepalingen van de Conventie van Genève om als vluchteling te worden erkend. Hetzelfde is het geval voor zo velen afkomstig van het Afrikaanse continent, onder meer uit Somalië, Eritrea en Soedan. Nog al te gemakkelijk worden zij door de publieke opinie als (louter) economische gelukszoekers bestempeld. Benieuwd of de Kamercommissie Binnenlandse Zaken, die op initiatief van Filip Dewinter (Vlaams Belang) vandaag over de opvangcrisis debatteert, dat in alle ernst onder ogen wil zien.

“Weinig tot niets houdt hen nog tegen.”

Intussen komen vooralsnog de staats- en regeringsleiders van de Europese Unie niet verder dan het compromis om in twee jaar tijd nauwelijks 50.000 vluchtelingen te willen opnemen. Ziedaar wat namens ruim 500 miljoen inwoners van de EU werd beslist. Ter vergelijking: Turkije vangt anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen op, Libanon meer dan een miljoen. Of nog: negen op de tien vluchtelingen wereldwijd worden opgevangen door ontwikkelingslanden.

Het is de allerhoogste tijd dat Europa het geweer van schouder verandert. Het beschamende steekspel dat vele landen onder elkaar blijven spelen en hoofdzakelijk smokkelbendes en andere malafide profiteurs goed uitkomt, moet dringend stoppen. Een gemeenschappelijk Europees asiel- en migratiebeleid dringt zich met de dag meer op. Tegelijk kan Europa er steeds moeilijker onderuit een veel actievere rol op zich te nemen in de internationale politiek om ten minste aan de meest schrijnende oorlogen en conflicten een halt te helpen toeroepen. Last but not least is een wezenlijke mentaliteitswijziging nodig. Waarom in plaats van nieuwkomers spontaan vooral toch als een last te beschouwen, hen niet eerst en vooral zien als mensen die ook heel wat te bieden kunnen hebben aan ons oude, vermoeide continent? Voor wie zich christen durft te noemen, komt er nog de dwingende Bijbelse imperatief bij:  “Ik was vreemdeling en jullie hebben Me opgenomen”  (Mt 25, 35).

Velen zullen dergelijk pleidooi afdoen als hoogst naïef. Maar wat is het alternatief dat wel functioneert en de kerngedachten waarop Europa en zijn Unie zijn gebouwd niet helemaal op de schop neemt?

Uw reacties zijn welkom op geert.dekerpel@tertio.be