Kindertijd en jeugd horen zorgeloos en beloftevol te zijn. De geluksbarometer op beau fixe. Voor een toenemend aantal jongeren ligt die droom al vroeg aan diggelen. Om de meest diverse redenen –gebroken gezin, psychische kwetsbaarheid, armoede, criminaliteit – redden ze het niet in onze complexe samenleving. De overheid gooit boeien uit, maar roept tegelijk op tot een zorgende samenleving.
Jan Bosmans, sectorcoördinator Jeugdhulp, Gezinsondersteuning en Kinderdagopvang van het Vlaams Welzijnsverbond – de koepel van zorgaanbieders – betreurt de historische lading van taboe en schuld die de jeugdzorg torst. “Zorgbehoevende jongeren zijn slachtoffers van maatschappelijke knelpunten waarvoor wij mee verantwoordelijkheid dragen”, vindt hij. “Culpabilisering is alomtegenwoordig: je had het als ouder misschien beter kunnen doen, de jongere moet zich maar beter gedragen. De reacties zijn vaak justitieel. Terwijl 86 procent van de cases wel problematisch of verontrustend zijn, maar helemaal niets met delinquentie te maken hebben.”
De wachtlijsten in de jeugdzorg zijn legendarisch en bron van veel frustratie. Daarom bieden enkele initiatieven aan kwetsbare jongeren een “alternatieve” reddingsboei voor de gebruikelijke langetermijntrajecten, buiten de klinische of medische kaders. De creatieve therapie van “groeiplek” Homaar in Wetteren activeert door middel van taal, beeld, muziek of dans de kracht van de jongere, terwijl de psychiatrie vaak hun ziek-zijn bevestigt met een medische diagnose. De vrijwillige coaches van YAR Coaching gooien het over een andere boeg. Zij richten zich niet op het gedrag of kwaliteiten van jongeren, enkel op hun overtuigingen: hoe ze denken over zichzelf of hun omgeving. “Een pedagogische aanpak die grenzen trekt, is ook belangrijk, maar gaat soms niet ver genoeg omdat hun diepe overtuigingen niet worden beïnvloed”, verduidelijkt Olivier Dirickx van YAR.
