Geestelijke verkrachting
Nadien heerste er in de familie grote vreugde, want Ria had zich bekeerd. Zelf bleef ze achter met gemengde gevoelens. “Als ik terugdenk aan mijn bekering, word ik niet blij”, beseft ze nu. “Het was zo bekrompen, eng, nauw en donker. Hij had niet met mij mogen bidden in dat kamertje. Het heilige, reine van God is besmeurd door zijn bemoeienis. Hij had niks te maken met mijn zielenheil, met mijn geloof, mijn twijfel, mijn zielenroerselen, mijn seksualiteit, mijn dromen, mijn vragen. Waarom hebben mijn ouders hem niet tegengehouden? Waarom mocht hij preken, bidden, emoties opwekken, manipuleren? Waarom stond hij tussen God en mij in?” Het moeilijkste van alles, beseft La Rivière, is dat ze slachtoffer is van manipulatie. “Daar is geen bewijs voor te leveren. Als er iets lichamelijks was gebeurd, had ik het nog kunnen aangeven. Dat kan helaas niet met manipulatie. Toch is dat even erg. Manipulatie is geestelijke verkrachting. Hij heeft mijn geest, ziel en lichaam willen bezitten.”
Gesloten cultuur
Ook in België gaan mensen gebukt onder religieuze manipulatie. De Congolese socioloog Jean Musway Mupeka waarschuwt voor de evangelische “ontwakingskerken” in Brussel: “De mentale manipulatie door predikanten is hallucinant”. Verontrustend aan de pinksterbewegingen, die zeker in migrantenwijken groeien als kool, vindt hij dat ze gemakkelijk te instrumentaliseren zijn voor een politieke agenda. “Bij gemeenteraadsverkiezingen waren er tal van klachten over politici die zich tijdens gebedsdiensten voorstelden, hopend op de stemmen van de hele groep. Bevorderlijk voor de democratie is dat niet.” Toch zou het onjuist zijn eenzijdig de vinger te wijzen naar de pinkster- en evangelische beweging. Machtsmisbruik komt in elke kerk voor, weet de Nederlandse sektedeskundige Bram Krol. “Het zou in het algemeen wel eens de meest voorkomende vorm van misbruik in kerken kunnen zijn.” Dat machtsmisbruik niet overal ontspoort, hangt nauw samen met de voedingsbodem die al dan niet aanwezig is. Religieuze manipulatie gedijt vooral in geloofsgemeenschappen waar correctiemechanismen ontbreken, waar kritische vragen niet mogen worden gesteld, het leiderschap onaantastbaar is en er over veel zaken geen verantwoording hoeft te worden afgelegd. “Er hoort een onafhankelijk toezicht te zijn. Hoe geslotener de cultuur en hoe groter de macht van de predikant, hoe gevaarlijker het wordt”, vat Krol samen.
God is groter
La Rivière heeft bewust nee gezegd tegen het geestelijke misbruik dat jarenlang haar leven tekende. Vandaag staat ze met haar man Leen aan de basis van Continental Art Centre, een kunstencentrum in Rotterdam. Daarnaast geeft het echtpaar leiderschapstrainingen en is La Rivière bestuurslid van de Vereniging ter bestrijding van manipulatie. “Mijn opvoeding heeft er toch voor gezorgd dat ik over God ging nadenken”, besluit ze. “Ik begon te zien dat er een verschil is tussen wat het instituut kerk soms doet en wie God is. Mensen zijn en blijven mens met hun fouten en tekortkomingen. God is goddank oneindig veel groter en staat erboven. En bij die God ben ik veilig. Dat geloof is niet kapot te krijgen.”
la-riviere.nl
Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be
